'Collectieve sociale woonvormen spelen belangrijke rol in Brussel'

De laatste jaren groeit bij Brusselaars de belangstelling voor collectieve vormen van huisvesting met sociaal oogmerk, zowel bij overheid, middenveld als bij burgers. Dat blijkt uit een nieuwe studie van het expertisecentrum perspective.brussels en het Kenniscentrum Welzijn, Wonen, Zorg (WWZ).

Cohousen wordt steeds populairder in Brussel, in de eerste plaats om huisvesting betaalbaar te houden. De helft van de Brusselse gezinnen voldoet namelijk aan de inkomensvoorwaarden voor een sociale woning. Daarnaast maakt het aandeel alleenwonenden 46 procent uit van het totale aantal private huishoudens in het Brussels Gewest, wat kan leiden tot eenzaamheid. Collectieve woonprojecten zouden de kans op eenzaamheid kunnen verminderen.

De onderzoekers namen elf uiteenlopende Brusselse huisvestingsprojecten, collectieve woonprojecten met een sociaal oogmerk, onder de loep. Zo is er het woonproject Jennart in de Ribeaucourtwijk in Molenbeek voor jongvolwassenen met een mentale en/of fysieke beperking die samenleven met vrijwilligers. Er wonen twee vrijwilligers samen met drie jongvolwassenen met een beperking. Elke bewoner verblijft er voor een periode van twee jaar. Dit geeft kwetsbare personen de tijd om te wennen aan het zelfstandige leven en op eigen tempo op zoek te gaan naar een geschikte woning voor langere termijn.

Vrijwilligers betalen maandelijks 85 euro en de andere bewoners 200 euro. Iedereen heeft een eigen kamer en de overige ruimtes worden gedeeld. De inwonende vrijwilligers zijn het eerste aanspreekpunt voor de jongvolwassenen, terwijl de erkende zorgaanbieders (Pleegzorg en Hubbie) op regelmatige basis individuele begeleiding voorzien.

De andere geanalyseerde projecten zijn Maisons Kangourou, Fami-home en Campine in Molenbeek, Casa Viva en Samenhuizen in Stad Brussel, Maison Biloba Huis in Schaarbeek, drie projecten van Abbeyfield in Watermaal-Bosvoorde en Jangada in Sint-Lambrechts-Woluwe.

“Deze studie toont een grote diversiteit aan bestaande collectieve woonprojecten in het Brussels Gewest," zegt directeur-generaal van perspective.brussels Antoine de Borman. "Door de toegankelijkheid en verschillende vormen van solidariteit vervullen deze projecten een belangrijke rol in onze stad. Op termijn moeten we dergelijke projecten een meer prominente plaats kunnen geven in het stedelijk weefsel."

“Kleinschalige collectieve woonprojecten met sociaal oogmerk versterken het sociaal netwerk van de bewoners, dragen bij aan de onderlinge solidariteit, bieden de mogelijkheid elkaar bij te staan en maken dat ook de meest kwetsbaren kunnen rekenen op kwalitatieve huisvesting. Meer van dat, graag,” voegt directeur van het Kenniscentrum WWZ Herwig Teugels toe.

Collectief wonen aanmoedigen

Volgens perspective.brussels zorgen dergelijke projecten voor een toegevoegde waarde in het Brussels huisvestingsbeleid. Daarom formuleert het een reeks aanbevelingen. Collectief wonen zou volgens de studie meer aangemoedigd moeten worden in stadsontwikkelingsprojecten. Stedenbouwkundige voorschriften zouden daarom voldoende flexibel moeten zijn.

Ook wordt aangeraden om een gids op te stellen met goede praktijken en processen ter inspiratie en hulpmiddel voor nieuwe initiatieven. Daarnaast zou het Gewest een label kunnen ontwikkelen voor collectieve woonprojecten.