Column Freddi Smekens: Bidong

A anvankelijk twijfelde ik om ons Brusselse woordje bidong op z’n Frans als bidon te schrijven. Want daar komt bidong tenslotte van. Maar vermits er in onze streektaal een -g- aan hangt, heb ik resoluut voor de eerste schrijfwijze gekozen.

De gehaaide Brusselse lezer hoef ik er uiteraard niet op te wijzen wat bidong betekent, mo e klaain betche ooitleg kan nateurlaaik nuut gien kwoed. Voor de drietaligen onder ons, en dat zijn er ongetwijfeld velen, zou ik zeggen dat het Engelse fake ook overeenkomt met bidong. Tenslotte draait álles rond een leeg vat, waarde lezer. Hoeveel keer hebben we iets niet afgedaan als "Da es allemoe bidong!"? Meer dan ons lief is, neem ik aan. Maar gelukkig kan ik op dat gebied ook vergissen.

In elk geval bestaat er volgens mij een verschil - of laten we het een nuance noemen - tussen 'n bloes opgeive en met bidong afkomme. Beide hebben uiteraard alles behalve met de werkelijkheid te maken, maar volgens mij leunt bidong meer aan bij de tastbare werkelijkheid dan mè wat er in faaite gezeid weut. Toch komt er ook hier een zweem van twijfel bij mij op. Neem nu de landing van de eerste mensen op de maan. Velen haalden die grote stap voor de mensheid in met de uitroep: "'t Es toch 't ien en 't ander!" Bij anderen waren de meningen verdeeld. Zo was het voor de enen allemoe bidong, terwijl anderen zeiden: "Ze zaain ons hee allemoe 'n dikke bloes on 't opgeive." Natuurlijk hadden de believers het bij het rechte eind. Maar verre van mij om ideeën aan wie dan ook te willen opdringen. Tenslotte doot alleman mè zaaine bidong wa hij wil. Maar zeg nu zelf, waarde lezer, hoe saai zou ons dagelijkse bestaan er niet uitzien mochten we af en toe niet met de een of andere vorm van bidong geconfronteerd worden? Stelt aaile doebaa neki nen teoeter zonder decor veu. Wanneer echte toneelliefhebbers mij verzekeren dat zoiets wel degelijk zou kunnen, moet ik wat dieper in mijn verbeelding graven. "Bon, masscheen wel," antwoord ik dan. "Mo pakt na ne western of nen aurlogsfilm mè echt blood." Maar goed, laten we het niet te pijnlijk maken, waarde lezer. Want bidong zal altijd iets sympathieks met zich meedragen. Dat heeft onder meer te maken met dat stukje verbeelding dat we af en toe in de werkelijkheid trachten te steken. Met andere woorden, bidong moot de surrealist in ons wakker haave. Dat is althans mijn visie als Brusselaar.

Natuurlijk zou het vermoeiend zijn om alles wat we meemaken, alles wat we zien en ondergaan, als bidong af te doen. "'n Betche selekteire," zou ik zo zeggen. Bij die laatste bedenking wil ik mij even op glad ijs wagen. Zou ik een beeld of een metafoor als allemoe bidong kunnen afdoen? Moeilijk te zeggen, waarde lezer. Laat me gewoon stellen dat iedereen voor zichzelf moet uitmaken wa bidong es of ni. Persoonlijk wacht ik er mij voor om elke verkiezingsbelofte als bidong te bestempelen. Maar een campagne zónder een gezonde dosis bidong kan ik me dan ook weer amper voorstellen.
Hoewel bidong niet altijd te rijmen valt met e leugeske om bestwil, is de scheidingslijn niet altijd duidelijk te trekken. Het enige wat ik graag mag hopen, is dat alles wat voorafging, niet bidong is. Ik laat zoals steeds de verdere bedenkingen graag over aan het wijze oordeel van de lezer.

Genoeg bescheidenheid nu! Wat wel dicht aanleunt bij bidong, is onze typisch Brusselse zwanze. Ook bidong staat dicht bij de ironie, het milde sarcasme en de platte leugen, maar tegelijk ook ver van droevige gebeurtenissen als daar zijn oorlogen en andere bloedbaden.

Ziezo, waarde lezer, net als een leeg vat zal bidong altijd het nodige lawaai produceren. De noste ki dat ge mè bidon te moeke kraaigt, zal aaile da ongetwaaifeld op 'n uurverduvende maneer opvalle. Maar neem gerust zonder angst altijd wat bidong in uw kielzog. Temeer omdat bidong ni zwoer weigt en het altaaid herbreukt kan weudde. Wees van dat laatste maar overtuigd, waarde lezer.
Zoals steeds hoop ik dat u bij een volgende confrontatie met wat ik hierboven als bidong omschreven heb, even aan deze Brusselse Kroniek zult terugdenken.