Column Freddi Smekens: En?

W e goen het deize ki keut haave, waarde lezer. En waarom dan wel? Omdat ons woordje 'en' zowat de kortste zin is, de bondigste vraag die we kunnen gebruiken om na te gaan hoe het met onze medemens gesteld is.

Of we op die vraag ook altijd een afdoend antwoord kunnen geven, moet ik hier in het midden laten. Ik probeer het trouwens even bij mezelf uit: "En? Hoowest ermei?" Veel meer dan "Mooj d'a mè aa!" schiet mij niet onmiddellijk te binnen. Zoals we weten, kan dat op meer dan een manier aangevuld worden. En nog e geluk oek. Anders zou het doe gielegan allien in de kaa blaave stoen . Zo kan het gaan van "En wa naa?" over "En vewa ni?" naar de inmiddels algemeen bekende uitroep "En waaile weg!" We hebben er alle belang bij om niet met minachting neer te kijken op en
.
Misschien een kleine opmerking wat de bondigheid van dat woordje betreft. Onze Franstalige broeders en zusters, alsmede onze zuiderburen, houden het even kort als wij dat doen. Et , dus. De Engelsen en Duitsers daarentegen hebben het niet kunnen laten om uit te weiden. Zoals iedereen weet, moeten zij het doen met het ellenlange, haast oneindige and en und . Wie die twee laatste vreemde woorden even vergelijkt met het Nederlandse - en zeg gerust ook maar Brusselse - woordje dat ertussen staat, zal ongetwijfeld begrijpen wat ik bedoel. Maar laten we bij dat alles niet te veel over de grenzen kijken. Want ik zou in hemelsnaam niet weten hoe men en in pakweg het Fins of Hongaars zegt, uitspreekt, laat staan schrijft.

Ik had het hierboven over een kórt woordje. Verre van mij om op die bewering terug te komen. Wanneer ik lukraak put uit onze rijke woordenschat, schieten mij onmiddellijk de woorden nu , ja , ik en of te binnen. Ik had het wel over lukraak , want enig speurwerk zou mij uiteraard heel wat meer opleveren. Zou en toevallig niet een van de woordjes zijn die wij in ons Nederlands en dus ook in het Brussels het meest gebruiken? Da 'k da masscheen on de Academee van het Brussels moon vroege , staat buiten kijf. En het weze mij toegestaan het hierbij ook onmiddellijk te doen. Persoonlijk heb ik de indruk dat en een grote kans maakt, hoewel ook ik zeker niet in de shortlist mag ontbreken.

We stellen ons even onze taal voor zonder dat en erin zou voorkomen, of een wereld waarin we nooit ik zouden gebruiken. Men zal daarbij ongetwijfeld de opmerking maken da 'k wei de surrealist on 't ooithange ben . Niet helemaal onterecht, trouwens. Maar anderzijds vraag ik me toch ook af waar ik mijn inspiratie zou blijven halen zonder dat vleugje surrealisme dat onze taal, en zeker het Brussels, rijk is. Misschien - en zelfs haast zeker - is het dat laatste aspect dat mij ertoe heeft aangezet het in deze Brusselse Kroniek over en te hebben. "Weudde we er allemoe ni veul slummer van, het zal toch oek gi kwoed kunne," zou ik de lezer daarbij willen meegeven. Het is alleszins zinvol vè vantaaid neki baa eet sumpel stil te stoen.

Voor mij zijn woorden er niet alleen om gebruikt te worden. We moote er vantaaid oek neki baa stil stoen om ze te aanschouwen en eventueel met zorg en liefde te koesteren.

Zoals u ongetwijfeld al gemerkt hebt, laat ik ook de dichter in mij af en toe aan het woord. Een enkele opmerking als "As daan dichter het mo keut genoeg haaft" neem ik er uiteraard graag bij. En hoewel en niet bepaald een typisch Brussels woordje is, heeft het mij toch plezier gedaan het hier even in het licht te stellen. Evenals het feit dat er woordjes zijn woe da we anders nuut ni baa stil stoen, mo dee toch beiter verdeene.

Een volgende keer zal ik het misschien over het woord parterretrap hebben, dat zowel van voor naar achter als van achter naar voor gelezen kan worden. Alhoewel ik nu al betwijfel of ik dat de lezer wel zal aandoen. In elk geval durf ik te hopen dat mijn betoog over en niet in slechte aarde is gevallen. En de mensen bij wie dat wél het geval mocht zijn, raad ik aan eens één enkel dagje door te brengen zonder en in de mond te nemen. Veel geluk, én succes!