Column Freddi Smekens: Flaneire

M et ons sympathieke woordje 'flaneire' bedoelen we natuurlijk (onder meer) wandelen. 'Mo den wandele zonder dool en zonder op ien of andere maneer gepresseid te zaain'. De lezer zal ongetwijfeld begrijpen wat ik bedoel.

Maar er is nog iets anders, niet minder interessant overigens: mè flaneire kunne we den taaid temme. Met andere woorden, waarde lezer, wannier we on 't flaneire zaain, pakke we onzen taaid. In de meesterlijke vertaling van 'Le plat pays' zingt Jacques Brel het als volgt: "Wanneer de Schelde blinkt in zuidelijke zon / En elke Vlaamse vrouw flaneert in zon-japon'. Misschien ietwat krakkemikkig uitgedrukt, maar mooier zou ik het in elk geval niet kunnen zeggen.

En er is nog meer, waarde lezer, iets wat elk van ons kan - nee, zal - interesseren. En vermits flaneire alles met een soort traagheid te maken heeft, staan we daar nu graag even bij stil. Door als ne flaneur de stad in te gaan kunnen wij die stad op een heel specifieke manier ontdekken en ervaren. Met andere woorden, ook al heeft flaneire een soort van dromerigheid over zich, toch kunnen we daarbij onze zinnen scherp en waakzaam houden. In een wat negatieve context zou men eventueel kunnen zeggen dat hij of zij dee flaneit, een schuiloord in de massa opzoekt. Op die manier wordt de flaneur een soort onthechte observator die af en toe de minder vloeiende, haast belachelijke trekjes van de passanten tracht te ontwaren. Da wil ni zegge da elke flaneur ne voyeur zou zaain. Verre van zelfs, wil ik daarbij opmerken.

Een ander aspect van flaneire is dat men nooit het voornemen heeft om ertoe over te gaan. "Naa goen ik neki goo flaneire": nee, zoiets zegt men niet. Het kan misschien wat eigenaardig overkomen, maar flanei­re kan ons op elk moment overkomen of zelfs overvallen. We zijn er trouwens vaak mee bezig zonder het zelf goed te beseffen.

Nateurlaaik heit flaneire mier gooje as slechte kante. En een van die goede kanten is dat je door te flaneire in een grote stad mensen ontmoet en leert kennen. Zoals eerder aangegeven kan flaneire zowel onze zinnen als zintuigen op scherp stellen. Wie er zichzelf af en toe op betrapt on 't flaneire te zaain, moot doe neki good op lette. Want laten we wel wezen, waarde lezer, flaneire kan er bijvoorbeeld toe leiden dat men een doel ontdekt waarnaar men helemaal niet op zoek was. Alweer een ultrapositief aspect van flaneire, zou ik zeggen. En in die zin heeft flaneire hoegenaamd niets met leigluupe en zelfs niet met rondwaren te maken.

Nu graag even over naar het geestelijke, mentale aspect van flaneire. Hierbij speelt het element wegdruume wél een speciale rol. 'Flaneire in de kop' zou ik dat fenomeen haast durven te noemen. En het zou wel eens kunnen dat druume as we sloepe ook met flaneire te maken heeft. Waarom eigenlijk niet, waarde lezer? Persoonlijk heb ik het weinig of nooit over het begrip inspiroese. In dat geval zou ik het liever hebben over flaneire tusse de waude. En ook daar is het verre van uitgesloten dat men tot resultaten komt die niet helemaal in het vooruitzicht lagen. Aan dat laatste wou ik graag nog iets toevoegen. Mè te flaneire kunne we wel den taaid temme, mo ni de toel. Een doordenkertje, nee? Mo alleman heit doe za gedacht auver.

Bij alles wat voorafging, waarde lezer, kan ik mij e plezant leive moojlaaik veustelle zonder van taaid tot taaid neki te flaneire. Maar zoals eerder aangetoond kan men zich niet oefenen in het flaneire. Laten we in dezen maar alles van de omstandigheden laten afhangen. Toch ben ik van oordeel dat flaneire niet altijd met traagheid te maken hoeft te hebben. Het is dus niet noodzakelijk flaneire mè flanelle biene. Zo kan bijvoorbeeld ook een jogger zichzelf er op een bepaald ogenblik op betrappen on 't flaneire te zaain, althans in mijn analyse van flaneire.

Tot slot nog even iets praktisch. Ik raad niemand aan te flaneire achter het stuur van een auto of op de fiets. Dat zou wel eens onvermijdelijk een perte totale tot gevolg kunnen hebben. Maar laten we voor de rest bij flaneire niet al te veel doemdenken. Ik wens u veel flaneirgenot, waarde lezer.