Column Freddi Smekens: Goojendag

W ie van ons wenst niet praktisch elke dag aan iemand een goojendag ? En het hoeft ons niet te verwonderen dat we keer op keer ne goojendag weikraage , waarde lezer. Geloof me of niet, met elke “Goojendag” wordt de dag er zeker niet slechter op. Er zijn tijden geweest dat ik dacht dat we in ons Brussels niet omsprongen met uitdrukkingen als “Goojemèrge” of “Goojenoevend.” Maar sinds ik ze gebruik, krijg ik ze weleens teruggekaatst. En gelukkig maar, zou ik zo zeggen.

We kijken even samen in welke vormen een begroeting in het Brussels gegoten kan worden. Het hoeft geen betoog dat "Goojendag" verkort kan worden tot "Dag!" Andere mogelijkheden zijn "Hoowest?" , "Salut" , "Ça va?" en, alvast wat mij betreft, "Helaba!" Als Brusselaar zijn we uiteraard ook niet vies van "Bonjour" of "Hello." Maar ik moet wel vaststellen, waarde lezer, dat onze begroeting "Goojendag" boven alle andere uitsteekt.

Natuurlijk kan een woord ook door een eenvoudige handeling vervangen worden. 'n Hand of 'n handje geive bijvoorbeeld. Over de handdruk waarvan sprake, zijn al menige discussies ontstaan. Je kunt er haast over spreken als over wijnproeven. Volgens mij moot 'n hand ni te steivig, mo kordoet zaain . Over e slap handje wil ik het hier niet verder hebben. Temeer omdat wie daarmee uitpakt, zijn handje beiter in zaaine zak haaft . Dat is althans hoe ik er­over denk.

We houden het bij goojendag , waarde lezer, maar toch nog even iets over de handdruk. Ik hem huure zegge, en oek gezeen, da ze in Ingeland gien hand geive . En wanneer het dan toch gebeurt, reikt men de linkerhand aan. In het Frans noemt men dat la main du cœur . Tijd om wat dat betreft een persoonlijke mening te uiten. Ik heb helemaal niets tegen die Engelse begroeting, temeer omdat ik zelf ne linkepuut ben. Maar wanneer iemand hier, op het vasteland dus, zijn linkerhand aanbiedt om zogezegd 'n hand te geive , dan laat men die hand voor wat ze is.

Heel anders is het wanneer het om een zogenaamde faaiver gaat. Twee personen die, om goojendag te wensen, een hand in de lucht steken, de vijf vingers wat gespreid, om ze daarna hard tegen elkaar te kletsen. Ter informatie: in het Engels schrijft men het Brusselse faaiver als fiver .

Even de historische toer op, nu. Met een goedendagh bedoelt men het steekwapen dat een geharnaste ridder tussen hoofd en borst kon treffen. Deu het faait da op dat moment zaaine kop e knikske gaf, was het percees dat hem "Goojendag" zaa . Ik hoef er gien panchkes oen te hange , dat er sympateeker maneere zaain om eemand "Goojendag" te doon zegge . Alles komt erop neer, waarde lezer, dat we door een gewone "Goojendag" onszelf kenbaar maken en aan de andere te kennen geven dat hij of zij voor ons bestaat. "Hij es ee waal ne preik on 't afsteike," hoor ik daar in de verte opmerken. Ik ga zo'n domme uitspraak niet luidkeels tegenspreken, maar laat me wel de bemerking maken dat er een Brusselse uitdrukking bestaat om iemand op zaain ploch te zette . Die gaat van: "Ge moet giene goojendag zegge, zenne!" Op dat ogenblik is het meestal al te laat om het korte en simpele woordje "Goojendag" nog op de valreep uit te spreken.

Het mooie bij dat alles is dat we bij een welgemeende goojendag haast automatisch een goojendag terugkrijgen. En hiermee bedoel ik uiteraard niet de middeleeuwse goedendagh waarvan hierboven even sprake was, waarde lezer. Het komt ons allemaal weleens voor dat we een wildvreemde op straat "Goojendag" wensen, of eventueel "Bonjour!" Ook hier laat een reactie niet op zich wachten en krijgt men een goojendag of een bonjour terug. Het doet deugd om te beseffen da de weireld vantaaid zu schuun in ien zit.

Goojendag als begroeting of afscheid: noem het een toverwoordje dat we op elk ogenblik kunnen uitspreken zonder onze mond te scheuren. Uiteraard bestaat er ook de uitdrukking "Jaa sááálu!" , waarbij we willen aangeven dat we ergens helemaal niet mee akkoord gaan. Maar laten we dat laatste niet te veel uit de kast halen; gebruik liever een welgemeende "Goojendag" . Wat ik de lezer hierbij uiteraard ook toewens.