Column Freddi Smekens: Neus

Tot hiertoe niets aan de hand, waarde lezer. Ware het niet dat ons Brusselse woordje neus niet alleen met onze neus, maar ook veel, zo niet alles, met het Algemeen Nederlandse nieuws te maken heeft.

Laten we dat even verduidelijken. Wanneer een Brusselaar het over een neus heeft, dan spreekt hij of zij dat uit als nuis. Men kan dus gerust uitpakken met: "Ne gooje joernalist heit ne gooje nuis vè neus." Omdat het hier zeker mijn bedoeling niet is om reclame te maken, laat ik in het midden of het nu om het leste neus, het standaardneus, het neusblad, het mergentneus, het neus van den dag of wat voor neus dan ook gaat. Laten we het erop houden, waarde lezer, dat we altijd onze neus aan het venster kunnen steken as et auver neus goet.

Wat voorafging, klinkt misschien niet nieuw, maar is, volgens mij althans, even duidelijk als onweerlegbaar. Zonder de filosofische toer op te willen gaan, wou ik daarbij toch enkele bedenkingen kwijt. Ten eerste: hoe zou de wereld zonder neus eruitzien? "Gelak ne kop zonder uuge en zonder uure," hoor ik daar zeggen. En gelijk heeft men ongetwijfeld. Zo heeft onze Brusselse uitdrukking "Wa neus?" in de loop der tijden opgang gemaakt en het nodige succes gekend. Net als het antwoord "Gien neus, goo neus!", overigens.

Opvallend is wel dat we het woord neusgeerig niet kennen. Of toch niet bij mijn weten, waarde lezer. In dat geval hebben we het over kurjeus. Maar ook hier komt de neus even om de hoek piepen. Wat bijvoorbeeld gedacht van het woordje kurjeuzenuis? Wanneer we daarbij even stilstaan, valt het ons alweer op dat onze Brusselse woordjes nuis en neus in verband gebracht kunnen worden.

Maar laten we nog even voortgaan in de dagelijkse werkelijkheid. Wanneer men neus te melden heeft, dan kan het in feite over twee soorten neuze gaan. Buiten gien neus, dat daarstraks ter sprake kwam, hebben we het over goo neus en slecht neus. En uiteraard is het in Brussel, net als overal elders trouwens, zo dat we eerst het goo neus willen horen. Wanneer dat goo neus niet wordt aangevuld met slecht neus, verliest het duidelijk aan waarde en verslapt de interesse. En van interesse gesproken, waarde lezer. Neus moet hoe dan ook interessant zijn, of althans de nodige interesse opwekken of aanwakkeren. Hoeveel mensen heb ik al niet horen beweren: "Ik bezeen nuut gienen teevee. Alien no 't neus"? Wie met het neus begaan is, wil op d'huugte blaave.

En of dat neus nu van de televisie, uit de kranten of uit de dagelijkse omgang komt, doet er in feite weinig of niets toe.

Bij dat alles stel ik niet zelden vast dat we allemaal zelf een bron van neus zijn. Neem nu het antwoord op de vraag: "Hoowest?" Haast onvermijdelijk krijgen we hierop het antwoord: "Good." Uiteraard kan men zo'n antwoord moeilijk als neus interpreteren, en daarom gaat men in dat geval meteen over tot de orde van de dag. Echt neus, in dat geval slecht neus, zou zijn wanneer men op de vraag "Hoowest?" te horen krijgt: "Ni al te good" of, in het slechtste geval: "Slecht." Maar gelukkig zorgt iedereen er wel voor dat we dat neus niet aan de nieuwsgierigheid van anderen onderwerpen. Want niemand van ons is blij wanneer men met slecht neus opgezadeld wordt.

Een laatste manier waarop ik neus wil benaderen, heeft te maken met onze nieuwsgierigheid naar de andere. Wanneer men zegt: "Ik hem gien neus van hem (of heu)", geeft men duidelijk aan dat er rond de persoon in kwestie een dikke mist hangt. Zoals eerder vermeld kan men in dat geval "Wa neus?" de wereld in sturen.

Er zal gelukkig geen dag voorbijgaan dat we niet van den iene of den andere of van d'ien of d'ander neus huure of kraaige. Wanneer we daarop echt niet zitten te wachten, kunnen we gerust zeggen: "Da's oud neus."

Ziezo, waarde lezer, ik hoop dat ik bij alles wat voorafging, eet neut auver neus hem gezeid. Al was het maar langs maaine nuis weg.