Column Freddi Smekens: Neuvejoer

V elen onder ons zullen zich een bedenking maken in de zin van: het es waal zu veir. Anderen hebben het over: het es waal van da. Maar ook positievere klanken, als daar zijn: we goen er waal neki good invleege, zijn niet van de lucht, waarde lezer. En gelukkig maar zou ik zeggen.

Nu we in de periode van wat men in het Brussels noemt de fiëste beland zijn, wil ik er in deze Brusselse rubriek wel even bij stilstaan. We beginnen met de vraag: wa goen we fiëste? Een tijdje geleden is het al begonnen met Sinterkloes, door vele Brusselaars ook 'Saint-Nicolas' genoemd. Men noemt het terecht een feest voor de kinderen, maar vele volwassenen geluuve nog altaaid in Sinterkloes. Die uitdrukking heeft mij altijd met een paar vragen opgezadeld. Onder andere het feit dat men, zelfs als absolute oudere, tot zijn laatste snik in Sinterkloes kan blaave geluuve. Mij niet gelaten trouwens.

Alvorens naar het begrip 'Neuvejoer' over te schakelen bekijken we samen even hoe Saint-Nicolas zijn respectabele carrière met zoveel brio heeft kunnen waarmaken. Ik hem er geweite dee het zu lang ni hemme ooitgehaave. Uiteraard heb ik daarover, en voor een even nieuwsgierig als select publiek, enige uitleg moeten verstrekken. Die kwam hierop neer: "Alleman paast dat er deuzend Sinterkloeze zaain, mo in faaite zaain het er mo e stuk of honderd." Uiteraard moest daarop de vraag volgen: "En wee es den den echte?" Welnu, waarde lezer, veel meer dan "Da mooj hem zeulf vroege" kon ik daar eigenlijk niet op antwoorden.

Bij alles wat voorafging komen we een stapje dichter bij 'Neuvejoer'. Maar eerst wil ik het hier toch ook even over onze Kerstman hebben. Zowel de Brusselse Vlaming als de Vlaamse Brusselaar ziet er geen graten in om deze brave man ook 'Père Noël' te noemen. Of die Kerstman een vriend-collega van Sinterklaas is laat ik in het midden. Maar ik heb persoonlijk altijd gedacht dat zij goed overeenkwamen. In die zin dat de Brusselse uitdrukking 'gaa geluuft nog in Père Noël" ook zeker van pas kan komen.

U merkt het, samen met mij, waarde lezer, dat de aanloop tot Neuvejoer' elk jaar in goede handen is. Maar graag over ons aller Neuvejoer zelf nu.

Sommige Brusselaars hebben de neiging om het te hebben over 'Neutjoer' in plaats van 'Neuvejoer'. Laat het ons gerust een raadsel wezen waarom dat zo is. Maar er bestaat nog een ander raadsel waarover ik vele van mijn stadsgenoten hun hoofd heb weten breken. Namelijk: "Tot wannier meugde eemand noe Neuvejoer ne gelukkkige Neuvejoer weense?" Op die pertinente vraag heb ik al verschillende antwoorden horen formuleren. Eén daarvan luidt als volgt: "Tot een moind noe Neuvejoer." Wat mij zeer plausibel lijkt. Want tenslotte is dat Neuvejoer niet de dag zelf, maar het hele jaar dat erop volgt.

Natuurlijk denkt niemand eraan om met Neuvejoer stil te staan bij alle gebeurtenissen, blije of droevige, die het voorbije jaar met zich meegebracht heeft. En dat is ongetwijfeld maar goed ook.

Het aftellen van de laatste seconden alvorens ons het volgende neut joer te beurt valt heb ik altijd eerder als spannend dan als ontroerend ervaren. Maar vooral sappige commentaren, als daar zijn "We zaain waal er jorke veider" of, ietwat droeviger, "Wa goen we deis joer waal doon", toveren altijd een blije glimlach om mijn lippen.

Maar er is bij dat alles nog iets droevigers dat moet of mag gezegd worden. Namelijk het feit dat er ook mensen zijn die het elk jaar hebben over: "Zaain dei fiëste waal doe...?" Natuurlijk is het niet zo dat we bij de negatieve kant van dei fiëste willen blijven stilstaan. Maar toch stellen die aspecten ons in staat elk jaar weer even aan onze andere, minder gelukkige medemens te denken.

Wanneer men mij zegt dat ik met die opmerking wei ne preik on 't afsteike ben, neem ik er dat graag bij. En persoonlijk heb ik me wel voorgenomen om het jaar niet in te zetten met goede voornemens. Lot de helle er mo mei geplavaaid zaain. Welnu, waarde lezer, fiëste of giën fiëste, ik hoop dat we samen een even creatief als vrolijk jaar tegemoet mogen gaan. Dat is althans wat ik u allemaal van harte toewens.