Column Freddi Smekens: Schraaive

'H et weut stillekesoen taaid da ge neki auver schraaive schraaift," dacht ik onlangs bij mezelf. En dat dan nog wel in de allergrootste stilte, waarde lezer. En tegelijk kwam er ook een vreemde gedachte in mij op: "Hoo kan ne schraaiver hem na beizig haave mè eet wa dat em on 't doon es?"

Het kan misschien wat eigenaardig klinken, maar ik ben ervan overtuigd dat elk van ons, op het ogenblik dat het hem of haar overkomt, ne schraaiver es. Of we dat nu willen of niet, doet er in feite niet zoveel toe. "Schraaive es 'n betche gelak as leize," zou ik haast zeggen. Of daar een grond van waarheid in zit, laat ik in het midden. Waar ik wel de nadruk op wil leggen, is op het feit dat schraaive ons de mogelijkheid biedt om, althans verbaal, ons bakkes te haave. De verspilde energie waarmee men af en toe geneigd is het ene woord luider dan het andere uit te spreken, valt namelijk weg as we on 't schraaive zaain. Dat doet uiteraard niets af aan de zeggingskracht van wat men mee te delen heeft. En ook niet aan de manier waarop men dat doet, dat spreekt vanzelf.
Op ditzelfde ogenblik ben ik mij daar trouwens zeer van bewust. Evenals van het feit dat we ons er nooit over mogen verwonderen dat sommige van onze medemensen ni kunne leize of schraaive. Maar vermits schrijven nu eenmaal een van mijn hoofdbezigheden is, hou ik het hierbij graag bij dat laatste. Zoals ik al aanstipte, ben ik er ten stelligste van overtuigd dat schraaive e stukske es van ons doegelaaiks leive.

Lang geleden had ik het in deze Brusselse Rubriek over eet op a kotche schraaive. De trouwe en aandachtige lezer zal zich ongetwijfeld herinneren dat ik daarbij geen onderscheid maakte tussen e postkotche, 'n beekotche of welk kaartje dan ook. Wat mij betreft mag het zelfs over de achterkant van een landkaart gaan. In ons Brussels wordt zo'n aantekening ook als ne krabbel omschreven. Met andere woorden, waarde lezer: schraaive kan oek krabbele zaain.

En zo komen we bij het geschrift dat elk van ons eigen is. Wie heeft er nooit de opmerking gekregen: "Gaa hèt e schuun geschrift!"? Of, in het tegenovergestelde geval: "Wee kan dei hoenepuute na leize!?" Laat mij gerust stellen dat we het best af zijn door beide appreciaties naast ons neer te leggen. En uitgaan van het standpunt "Het heit gien importeense hoo da we schraaive, mo wa da we schraaive." Misschien gemakkelijker gezegd dan gedaan...

Maar waar is de tijd dat er op school nog 'schoonschrift' onderwezen werd? "Lang vervlogen als opgedroogde inkt," merkt de dichter in mij op. Dat neemt niet weg dat ik altijd een grote fan van het vak schoonschrift ben geweest. Dat ik er alles behalve een uitblinker in was, loet ik hee leever nie ter sproeke komme. Het feit dat wij - of althans sommigen onder ons - mè ne pennestok en nen inktpot onze plan moeste te trekke, heeft daar ongetwijfeld mee te maken. En wel om de volgende, zij het wat droevige reden. Als linkshandige had ik de onhebbelijke gewoonte om met de zijkant van mijn hand uit te vegen wat ik net - zo netjes mogelijk - in inkt op papier had geschreive. Dat een geniale schoolmeester mij op een bepaald ogenblik de toelating gaf om de kroontjespen in te ruilen voor een potlood, heeft er misschien mee te maken da 'k loeter ne schraaiver geweude ben. Bij dezen onderschrijf ik graag de stelling dat de geschiedenis ook, en misschien vooral, haar kleine kantjes heeft.

Een en ander heeft echter niet belet dat ondergetekende op een bepaald ogenblik besloten heeft om journalist te worden, om niet uitentreuren als 'letterkundige zonder steel' door het leven te hoeven wandelen. Waarbij ik mij uiteraard alweer de bedenking maak dat 'schraaive' en 'schraaiver' heel rekbare begrippen zijn. Zo kan ik met een gerust geweten beweren giene iene colleiga-journalist te kenne dee giene schraaiver es.

Dat er ook schilders, beeldhouwers tot en met goochelaars en zelfs acrobaten bij zijn, is mooi meegenomen. En al schraaivend auver de schraaivers zou ik bekan de zangers vergeite zaain...