Column Freddi Smekens: Taaid

E en goede vriend van mij, tevens een groot schrijver, formuleerde het ooit als volgt: "Tijd is voor de Zwitsers." Ik weet niet of hij daarin gelijk had, maar in elk geval zat hij er 'ni veul neffes'.

Over taaid dus, waarde lezer. Neemand zal teigespreike da we er allemoe mei te moeke hemme. Vandaar dat ik nog eens graag de tijd neem om er mijn visie op te geven.

Laat me stellen da we mè taaid alle kante opkunne. Zeker in die zin dat onzen taaid en oek daan van d'andere relatieve begrippen zijn. Elk zijn of haar gedacht daarover, maar ik heb nuut eemand serjeus gepakt dee zaa: "Ik hem gienen taaid." Uiteraard is het wel zo dat den taaid de meens getemd heit, en ni oemgekied. Daarin heeft hij veel gemeen met een kat.

Anderzijds kunnen we de tijd wel doden en eventueil verleeze of winne. Zelfs al is hij onvatbaar en in de meeste gevallen ook onbegrijpelijk. Maar het blijft in elk geval aan ons vè den taaid as ne kameroed of ne vaajand te bezeen. Dat laatste zou ik echter niemand aanraden. Temeer omdat ik volledig akkoord ga met het gezegde dat hij, als een vriend, alle wonden heelt. Laten we hem in dat geval gerust zaain goesting doon. Ook het feit dat we in staat zijn voor alles en nog wat taaid te moeke, geeft hem een sympathiek tintje. En dat we hem goed gebruiken, betekent niet noodzakelijk da we van hem profiteire. Ik hoef hier niet te onderstrepen dat het tegendeel heel dicht bij de waarheid aanleunt. Misschien is het wel anders wanneer daanzeulfde taaid komt oengebaggerd mè nostalgee. Maar zelfs dan omarmen we hem als 'daan gooie aaven taaid'.

Een vijand? Neen, dus. Zeker niet wanneer we het ons beklagen hem verspild of verloren te hebben. En trouwens, hooveul kiere hemme we ons al ni bekloegd dat hem zu rap vleegt? Ik wil hier dus graag beweren dat we den taaid beter te vriend houden dan taaid te verleeze door hem te bekampen.

Misschien nu even iets over de manier waarop we hem in het Brussels indelen en beschrijven. We hebben daarbij meestal de neiging verkleinwoorden te gebruiken. Zo zal men eerder zeggen: "Wacht e segondche" dan: "Wacht ne segond", hoewel dat secondche uiteraard niet van kortere duur is dan ne segond. Ook wanneer de pientere lezer zich zal afvragen of ik da na wei gielegan allien gevonne hem, blijf ik bij mijn stelling. En ik wil er zelfs nog aan toevoegen dat hetzelfde geldt voor e menutche en ne meneut, voor 'n huurke en 'n heur. Het gaat zelfs op voor e jorke en e joer - maar voor een eeuw valt mijn stelling pardoes in het water.

We hebben het nog niet gehad over de tijdservaring zelf. Uiteraard hangt die af van de omstandigheden waarin we den taaid beleven en meemaken. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat oude mensen de tijd veel trager voelen voortschrijden. Dat komt, zo blijkt, doordat ze meer herinneringen ophalen en diezelfde herinneringen den taaid mier doon stilstoen as er de zwiep op te legge. Wie het wat optimistisch bekijkt, zou het volgende kunnen stellen: "Het leive, het échte leive, bestoet ooit onienschoekelinge van alle gooje momente dee den taaid ons gegeiven heit." Persoonlijk denk ik dat daar een grond van waarheid in zit.

Hierboven had ik het even over de boude uitspraak "Ik hem gienen taaid." Zoals gezegd getuigt die van evenveel ijdelheid als onwetendheid. Maar laten we er toch even van uitgaan dat men zich op glad ijs begeeft met de bewering "Ik hem taaid genoeg!" Want het zou wel eens kunnen dat men in dit geval den taaid as ne speilbal zeet, iene woe mei we alles kunne doon wa we mo wille.

De lezer weet dat ik de laatste ben om mensen de les te lezen. Uitspraken als "Mo ge doet niks anders" laat ik uiteraard sierlijk over mij heen gaan. Toch wou ik wa den taaid betreft nog efkes zegge wa 'k te zegge hem, namelijk: "Den taaid, zoewel den aave, de neuve as de moderne, heit alles mè de nateur te moeke." En zoals iedereen wel weet, kan die natuur zowel uitmunten in pracht als in onverbiddelijkheid. Vandaar dat wee den taaid in gooje of slechte taaide respecteit, hem altaaid mè zich mei zal hemme. Met andere woorden: taaid es on my side.