Column Freddi Smekens: Teire

Ons Brusselse woordje teire wil zoveel zeggen als ‘durven’. “Een waarheid als een koe,” zal de aandachtige lezer opmerken – ware het niet dat het Franse se taire niets met durven, laat staan met teire te maken heeft. “En vè wa ni?” vraagt men mij. Welnu, waarde lezer, op die vraag heb ik alvast enkele antwoorden klaar.

Ten eerste is het spreken als zilver meer waard dan het zwijgen in goud; zeg mo da den dichter-economist het aaile gezeid heit. En zeiker es het ons als Brusseleirs altaaid gerooije nuut of neeverans ons bakkes te haave, wat ook de gevolgen mogen zijn. Het kan wat eigenaardig klinken, waarde lezer, maar ik heb die stelling nooit op een wetenschappelijke manier horen weerleggen. Maar terug naar ons woordje teire ...

Ik kan me niet voorstellen dat we nuut zoude teire wa eemand nuut geteird heit . En toch zijn er van die dingen die wel degelijk bestaan. Niks teire is daar een schoolvoorbeeld van. En, hoe eigenaardig het ook mag klinken, waarde lezer, alles teire is dat ook.

Het spreekt haast vanzelf dat teire nooit iets te maken mag hebben met overmoed of arrogantie. Maar toch zei ik ooit op een gevatte manier tegen een vriend: "As ik ni teir onder 'n lier luupe, zal ik er oek nuut ni teire op goen." Die uitspraak zou ik haast als een heuse wapenspreuk willen hanteren. Teire zal altijd iets zijn waaraan we ons vastklampen. Hoewel ik nog nooit een kaars met mijn wijsvinger en duim heb durven te doven zonder ze eerst met speeksel te bevochtigen.

Graag over nu naar het aloude spreekwoord "Wie niet waagt, niet wint." Misschien kan ik daar, samen met de lezer overigens, tegenover stellen: "Wie niet vraagt, niet vindt." Want als er één ding is wat we ni teire te doon, den es 't eet verleeze . Temeer omdat we ons in dat geval de vraag stellen: "Mo enfin! Ik teir er ni on paaze! Da dinge da 'k verlaure zaain, mot toch ééverans ligge?!" Welnu, waarde lezer, dát is net het ogenblik waarop men ni teirt nog te zeuke .

Maar gelukkig nemen we altijd een voorbeeld aan de anderen: zij kunnen ons tot voorbeeld strekken. En dat hangt dan meestal af van wat die anderen teire of ni , waarde lezer. Hooveul meense hemme we ni gekend dee mier teire as waa? En hoo­veul dee nuut geteird hemme wa we zeulf geteird hemme? Laten we hopen dat die twee vragen voor altijd onbeantwoord zullen blijven.

Bij dat alles misschien een woordje over mijn vader, die in vervlogen tijden parachutist was. Op mijn vraag "Ge moet toch teire ooit ne vleeger springe?" , antwoordde hij: "Masscheen wel, ja. Mo aaigelaaik stámpe ze er aa ooit. 'Go!' en het ieste wa ge wilt doon, es aa eeverans on vast t'haave. Mo doe es niks vè aa on vast t'haave." Met die uitleg besefte ik wat teire eigenlijk betekent.

Tijd om even het lijstje af te gaan wat we allemaal ni zoude teire , waarde lezer. Natuurlijk verwacht ik van u niet meer of minder dan een blanco papiertje. En eerlijk gezegd zou ik ook niet meteen iets invullen. Maar evenzeer zou het formulier betreffende wat we allemaal wel zoude teire , ongescheurd de prullenmand in gaan.

Bij wat voorafging, kom ik tot de bedenking dat de uitdrukking "Zij dorsten" ook de verleden tijd kan vervoegen. Het blijft te hopen, waarde lezer, da we altaaid zonder schrik on de tookomst meuge paaze . Dan zullen we ervan overtuigd zijn da we alles teire . Maar laten we toch omzichtig omspringen met de spreuk "De wereld is aan de durvers", want overmoed brengt ons meer schade dan baat bij.

"Wannier goet hem na neki auver teire teire zwaaige?" hoor ik daar fluisteren. Niet onterecht trouwens, waarde lezer. Maar zoals in het begin gesteld, moet het mogelijk zijn om over alles te kunnen en te durven schrijven. Over teire niet in het minst. "Who dares wins," ni woe, para?

Dat was zo ongeveer wat ik u over teire te vertellen had, waarde lezer. Ik zou het natuurlijk aandurven om het onderwerp verder uit te spitten, maar gelukkig hou ik er rekening mee da we nuut ni moote teire te veir te goen.