Column Freddi Smekens: Winterweir

S amen met Sinterkloes en ’t Kerstmanneke (ook wel de Père Noël genoemd) is vorig jaar ook al de Vreezeman opgedoken. Van die laatste heeft men nooit veel lekkers of leuks te verwachten.

Op het ogenblik dat ik dit neerschrijf, is de winter officieel dus aangebroken. "Percees ewa vreuger as anders," hoor ik hier en daar opmerken. Waarop ik niet veel meer kan antwoorden dan: "Ja, naa da g'het zegt, es da zu. Mo 't es naa zu." Met andere woorden, waarde lezer, de Vreezeman jaagt ons geen schrik aan. Of toch wel? Opmerkingen als: "De vleegers vleege ni en de otto's raaje ni" waren dezer dagen niet van de - koude - lucht. Hier en daar staat men verbaasd dat het weir, de nateur ons mensen nog parten kan spelen, zo niet een neus zetten. Men heeft het nog wel over het feit dat de winters vreuger veul stringer woere en de zaumers stukke wermer as naa. Maar helemaal gerust is men er over het algemeen toch niet op.

Ik heb vroeger al aangegeven dat er alleen voor het Algemeen Nederlandse woordje zomer een equivalent in ons Brussels bestaat. Juist, waarde lezer: zaumer. Voor de overige seizoenen stappen we niet uit de rij en houden we het bij lente, herfst en winter. Niet dat zulks veel aan de klimaatverandering zal helpen, maar het blijft toch goed om te weten.

We hadden het daarnet over de problemen die zowel het auto-, lucht- als treinverkeer in deze barre tijden ondervindt. In dat verband kreeg ik onlangs nog de terechte opmerking: "Op tv zeede niks anders dan files van otto's en camions en vleegers dee stilstoen deu de vreeskaa. Mo auver meense dee ooitschooive op 't trottoir, weut bekan ni gesprauke." Welnu, waarde lezer, het kost mij eerlijk gezegd niet veel moeite om het met die redenering eens te zijn. En ik voeg eraan toe dat zelfs de fietsers, want die zijn er ook nu nog, maar heel sporadisch in beeld gebracht worden. Wanneer de Vreezeman toeslaat, doet hij dat voor iedereen. En veujal vie dei dee gien dak bauve heule kop hemme. Maar gelukkig laat men ook hen niet altijd in de kaa stoen. Ook niet wat de aanpak van de media betreft. Enfin, al bij al beseffen de meesten onder ons dat de natuur, in welke vorm dan ook, nog een woordje mee te spreken heeft. "'n Betche gelak as gaa as ge sprekt auver dinge woe da ge niks van weut," merkt een onverlaat daar op. Dat weersvoorspellingen en de meteo in het algemeen niet meteen mijn sterkste punt zijn, geef ik graag toe. Maar ook is het zo dat in onze contreien nog altaaid het adagium opgaat: "As we ni anders kunne dan auver het weir te spreike, spreike we auver het weir." Een uitspraak die mij doet denken aan: "As de pataate te deer weudde, eite we fritte." Het enige zinnige wat mij over het weir en de winter nu te binnen schiet, valt als volgt te formuleren: "Wee op het naurdelaaik halfrond met de rugge no de wind stoet, heit het lieg drukgebeed on zaain linkerhand." Voilà, waarde lezer. En naa es 't on alleman dee zeit dat 'm niks van het weir weit. Mocht ik die stelling nu helemaal verkeerd formuleren, dan is het aan de Vreezeman om mij terecht te wijzen.

Uiteraard hoort men met het voorbarige en hardleerse uitbreken van deze winter hier en daar uitroepen: "Opwerming van de weireld?! Ja salut!" Spijtig genoeg is het zo dat ook ik er niets van snap, maar specialisten zullen hieromtrent ongetwijfeld uitsluitsel kunnen geven. In de loop van volgend jaar zal onze Vreezeman ongetwijfeld aan smelten toe komen en zullen wij hem een beetje missen. In elk geval: geift on maa mo e pril lentezonneke! Toch is het niet mijn bedoeling om de dingen (in dit geval de winter) in een negatief daglicht te plaatsen. Steeds weer wanneer er zich een sneeuwtapijt vormt, komt 'Winterlandschap' van Bruegel in mijn hoofd opdagen, samen met de prachtige versregel: "Het sneeuwde tot het niet meer sneeuwde." En als we allemaal ingesneeuwd zijn, komt de Vreezeman ons wel bevraaide. Zu sumpel es da.

Mij rest te hopen dat u de kuren van de Vreezeman en deze vroegtijdige winter zonder al te veel blik- of andere schade doorkomt. Al wat voorafging, werd opgetekend in de barre tijden van vorig jaar. Vanaf nu is het uitkijken naar de eerste lentekriebel.