De migratiegolven naar Brussel (5): Arbeiders, arbeidsters, welkom!

Kosmopolitisch, meertalig, kruisbestuivend: Brussel zou Brussel niet zijn zonder alle immigratiegolven uit haar geschiedenis. Dat is althans de insteek van reizend festival Made in Bruxsel. Tien avonden lang komt een ander deel van die migratiegeschiedenis aan bod. BRUZZ vraagt iedere spreker om alvast een tipje van de sluier op te lichten.

Deze vrijdag: professor Marco Martiniello van de ULiège over arbeidsmigratie in Brussel.

Arbeidsmigratie. Geen Belg die niet meteen aan de naoorlogse gastarbeiders uit zuiderse landen denkt. “Maar ook de expat, de Poolse loodgieter of de hippe Italiaanse restauranthouder zijn naar Brussel gekomen met als hoofddoel: werken.”

Professor Marco Martiniello doceert sociologie aan de Universiteit van Luik en woont al ruim dertig jaar in Brussel. Hij verzorgt de vijfde lezing van Made in Bruxsel, daarna nemen de ervaringsdeskundigen – de arbeidsmigranten zelf – het woord in een panelgesprek.

Bouwers

De Brusselse metro? Die hebben we onder meer te danken aan de gastarbeiders. “In de jaren 50 en 60 kwamen Turken, Marokkanen, Italianen en Spanjaarden de Belgische steenkoolmijnen draaiende houden,” zegt Martiniello. “Toen die moesten sluiten, bracht de zoektocht naar werk hen naar Brussel. Daar waren ze meer dan welkom, bijvoorbeeld om de metro op te bouwen.”

Ondertussen trokken ook de welgekende Europese expats en recenter de Oost-Europese arbeiders naar Brussel om er te werken. Die laatsten vind je vooral in de bouwsector. “Ga naar een werf in Brussel en je hoort Pools of Roemeens.”

Pizza haut de gamme

Maar professor Martiniello onderscheidt nog een vierde groep Brusselse migranten. “Sinds 2008 trekt Brussel ook jonge hoogopgeleide Zuid-Europeanen aan. In landen als Italië of Spanje zijn de jobperspectieven – zelfs met een diploma – niet om over naar huis te schrijven. Brussel, met haar Europese instellingen, biedt hoop op werk.”

Toch komen die jongeren ook hier niet altijd aan de bak. “En dus beginnen veel van hen een eigen zaak, vaak eetgelegenheden. Niet langer de gewone pizzeria, wel een haut de gamme restaurant. En die draaien goed, dankzij de koopkracht van de Europese expats.”

Brussels project

Wie het over arbeidsmigratie in Brussel heeft, kan onmogelijk voorbijgaan aan de sociale kloof tussen de verschillende groepen. “Expats komen hier natuurlijk in een heel andere sector terecht dan pakweg Roemeense arbeiders, met navenant loonverschil. En ook het contrast met de nazaten van de gastarbeiders is groot.”

“Die spanningen zetten de problemen van Brussel in het licht. Maar ik ben hoopvol dat de Brusselaars die kunnen oplossen,” meent de professor. “De stad is jong, divers, open: die dynamiek moeten we benutten.”

En daarbij pleit Martiniello voor een volwaardige Brusselse regio, met dezelfde autonomie als Vlaanderen of Wallonië. “Dit moet een Brussels project worden, niet Vlaams of Waals. We moeten Brusselaars van alle achtergronden samenbrengen om de sociale kloven te overbruggen. De dynamiek die je nu ziet in de florerende Brusselse cultuursector, laat die als voorbeeld dienen.”

Hiphop

Stof voor diepgaande discussies, maar de muziek van Musicien.ne.s d’origine non contrôlée komt de avond opluisteren. Afsluiter is een hiphipvoorstelling van Brusselse dansschool Impulsion Dance.

De lezing start om 20 uur, maar wie om 18.30 uur komt kan genieten van catering door CollectActif, voor een vrije bijdrage vanaf 5 euro.

Het festival Made in Bruxsel is georganiseerd door Brussels Academy en het Centre Bruxellois d'Action Interculturelle (CBAI).

> Made in Bruxsel. Huis van Culturen en Sociale Samenhang, Molenbeek. 02/03, 20.00 > 22.00