Discriminatie in Brussel: 'Opvallend meer meldingen in hoger onderwijs'

In 2022 kwamen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 1.163 meldingen binnen van discriminatie, meldt het Interfederaal Gelijkekansencentrum Unia maandag in zijn allereerste jaarverslag voor de negentien gemeenten. Het gaat om een lichte daling tegenover 2021, maar verontrustend is dat het aantal dossiers binnen het onderwijs wel stijgt.

Hoewel de 1.163 meldingen een lichte vermindering betekenen tegenover de 1.235 van vorig jaar, kan niet gesproken worden van een dalende trend. In 2017 waren er immers nog "maar" 967 zaken, een aantal dat de volgende jaren geleidelijk aan groeide. Een zelfde tendens is zichtbaar in Vlaanderen, waar het aantal meldingen vorig jaar uitkwam op 2.458.

Bij een melding bekijkt Unia of de melder om een tussenkomst of individueel advies vraagt en of het centrum vervolgens bevoegd is om stappen te ondernemen. Vorig jaar werden zo 414 dossiers geopend. De meeste gevallen zijn arbeidsgerelateerd en hebben betrekking op de omgang met een handicap of "raciale criteria" zoals huidskleur of afkomst.

83 dossiers

Zorgwekkend is dat binnen het specifieke domein onderwijs het aantal dossiers een zeer forse stijging kende. Tussen 2017 en 2021 ging het steevast om 32 à 56 dossiers, maar vorig jaar klom dit aantal tot wel 83. Brussel is daarmee goed voor 30 procent van alle onderwijsdossiers in België en telt in verhouding een pak meer gevallen dan de andere Gewesten.

Opvallend is dat de Brusselse dossiers zich voor het grootste deel afspelen binnen het hoger onderwijs, waar het in de andere gewesten vaker om het secundair onderwijs gaat. Daarnaast verschilt ook het discriminatiecriterium. Waar het in Brussel meestal gaat over geloof en raciale criteria hebben dossiers in Wallonië en Vlaanderen vaker betrekking op een handicap.

Hoewel de toegang tot onderwijs en de godsdienstvrijheid grondrechten zijn, komen hier dus nog regelmatig meldingen over binnen, stelt Unia. Het centrum gaat dan samen met de school op zoek naar oplossingen voor de studenten die zich gediscrimineerd voelen. Als de school echter niet bereid is om naar oplossingen te zoeken, stapt Unia soms samen met de studenten naar de rechtbank. Zo stelde de organisatie zich in 2017 burgerlijke partij in de rechtszaak tussen tien vrouwelijke studenten en de Haute Ecole Francisco Ferrer. In 2021 haalden de leerlingen hun gelijk: zij mogen op de hogeschool nu een hoofddoek dragen.

Vlaams Mensenrechteninstituut

Tot slot wijst Unia in zijn rapport nog op de gevolgen voor Brussel van het vertrek van Unia uit Vlaanderen. Dat gebeurde na de oprichting van het Vlaamse mensenrechteninstituut (VMRI), dat nu bevoegd is voor discriminatie binnen Vlaamse bevoegdheden zoals onderwijs of huisvesting.

Volgens Unia komt deze opsplitsing de strijd tegen discriminatie allesbehalve ten goede. "In Brussel kruisen Vlaamse, federale en Brusselse wetgeving constant en liggen scholen en instellingen van verschillende gemeenschappen naast elkaar," klinkt het. "Burgers dreigen hierdoor het overzicht te verliezen en niet meer te weten waar ze terecht moeten." In tegenstelling tot Unia mag het VMRI bovendien geen gerechtelijke stappen ondernemen.

Unia presenteert zijn Brusselse jaarverslag dinsdag in het Brussels parlement.