'Koppel taalwetgeving aan subsidies voor ziekenhuizen'

De dood van de elf maanden oude baby uit Denderleeuw onthult het schrijnende tekort aan Nederlandstalige hulpverleners in Brusselse ziekenhuizen opnieuw. Minister Frank Vandenbroucke (Vooruit) denkt aan sancties. Vlaams minister voor Brussel Benjamin Dalle vraagt om het naleven van de taalwetgeving aan het toekennen van subsidies en vergunningen te koppelen.

De 11-maanden oude baby Cisse verbleef in Roosdaal bij zijn grootouders toen hij onwel werd. Die belden afgelopen zomer de hulpdiensten, de oproep komt terecht bij het dichtstbijzijnde spoeddienst op het Erasmusziekenhuis in Anderlecht. Dat ligt maar vijftien kilometer verderop.

De acht ambulanciers die ter plaatse komen, blijken geen van allen Nederlands te spreken, zo getuigde grootvader Luc vrijdag aan de VRT. Hij heeft op dat moment Cisses ouders gewaarschuwd, die rechtstreeks naar het ziekenhuis gaan als ze horen dat hun baby is opgenomen.

Bij aankomst in het ziekenhuis is baby Cisse overleden en er blijkt geen Nederlandstalige arts beschikbaar te zijn. "Je hebt je kind vast en niemand kan je vertellen wat er gebeurd is", vertelt mama Karolien aan de VRT. Ook over de doodsoorzaak ontstond ook een misverstand omdat de verpleegkundige de Engelstalige vraag van vader Kim niet begreep.

Oud zeer

De problematiek van het gebrekkige Nederlands op de spoeddienst en in de ziekenhuizen is een oud zeer. Vorig jaar nog werd de familie van een oudere dame mogelijk vanwege de taalbarrière niet ingelicht over haar ziekenhuisopname na een val van de trap.

"Het is eerder regel dan uitzondering dat Nederlandstaligen uit de rand van Brussel bij dringende hulpverlening in eentalig Frans geholpen worden", reageert Marc Noppen, de ceo van UZ Brussel in ‘Terzake' in reactie op het overlijden van de baby.

Frank Vandenbroucke (Vooruit), federaal minister van Volksgezondheid, gaat het ziekenhuis er op aanspreken. Ook wil hij de zaak voorleggen aan de Federale commissie Rechten van de Patiënt met het oog op en een aanpassing van de regelgeving. Zijn doel? “De regelgeving aanpassen zodat mensen ook effectief met gevolg klacht kunnen neerleggen."

Sancties?

De Vaste Commissie voor Taaltoezicht ontving de afgelopen vier jaar tien klachten over de slechte beheersing van het Nederlands op de spoeddiensten. Dat lijkt weinig, maar het gaat alleen om de slechts denkbare scenario's, namelijk die op de spoed. "Elke klacht is er één teveel,” zegt voorzitter Emmanuel Vandenbossche aan BRUZZ.

Daarnaast krijgt de commissie andere klachten over ziekenhuizen: denk aan de taal op de factuur, of de taalvaardigheid van arts of verpleger. Ook is het mogelijk dat niet iedereen een klacht indient. De commissie is bekend bij bestuurders, minder bij particulieren.

Vandenbossche twijfelt of sancties, waar Vandenbroucke op doelt, zullen werken. "De Bestuurstaalwet staat boven alle andere wetten," zegt Vandenbossche. "Het is een systeem gebaseerd op goede wil in plaats van strikte regelgeving."

Als de Vaste Commissie voor Taaltoezicht een klacht ontvangt, krijgt het ziekenhuis vandaag de dag dus alleen een waarschuwing. Hoe de ziekenhuizen daarop reageren, ligt in hun eigen handen.

Nederlandse les

Wie nog geen Nederlands spreekt, kan het leren, is de boodschap: "Het aanleren van Nederlands is even eenvoudig als het leren van Frans voor een Nederlandstalige," herinnert Vandenbossche.

Dat hebben ze bij het Kinderziekenhuis Koningin Fabiola ook begrepen. Door het tekort aan tweetalige artsen is het ziekenhuis begonnen met het aanbieden van taallessen, weet VRT.

"In Vlaams-Brabant is het mogelijk om bij een telefoontje te kiezen om naar een Nederlandstalig ziekenhuis te worden gebracht, zelfs als dat niet de kortste route is. In Brussel wil ik een gelijkaardige regeling laten invoeren, maar dat wilden de verantwoordelijken voor de Dringende Geneeskundige Hulpverlening in Brussel niet doen," reageert Vandenbroucke bij BRUZZ. "Ik zal daar nu opnieuw op aandringen."

Vlaams minister van Brussel Benjamin Dalle wil dan weer voorwaarden introduceren waar ziekenhuizen aan moeten voldoen om vergunningen of subsidies te ontvangen. Die voorwaarden moeten volgens de CD&V'er gaan over in welke mate ziekenhuizen de taalwetgeving naleven: "Klachten over taalwetgeving dienen integraal deel uit te maken van de vastgestelde vergunnings- of subsidievoorwaarden."

"Het management moet taalcursussen aanbieden, bijvoorbeeld in samenwerking met het Huis van het Nederlands, dat goedkope lessen aanbiedt. Het aanbod bestaat, alleen moet het medisch personeel nog betrokken worden," besluit Dalle.