Hitteplan voor daklozen draait op volle toeren

Samusocial lanceert vandaag een bewustmakingscampagne over haar hitteplan. Want niet alleen in de winter is het alle hens aan dek bij de daklozenorganisatie. Ook wanneer het dag na dag tropisch warm is, behoeven de Brusselse daklozen extra zorg. BRUZZ ging mee op stap met een mobiel team van hulpverleners. "Tijdens de zomer delen we in totaal tot 15.000 flesjes water uit."

Nog maar net voorbij 9 uur 's ochtends parelen de zweetdruppels al op ieders voorhoofd. De tropische hitte hult de stad al voor de zoveelste dag op rij in loomheid. Van die gelatenheid valt echter niets meer te merken binnenin het gebouw van Samusocial op de Poincarélaan.

Naast een opvangcentrum is het ook de uitvalsbasis van de maraudes, de mobiele teams van de daklozenorganisatie. Zij trekken dagelijks meermaals op pad om thuislozen te bevoorraden met wat eten, drank en kleding en hen advies te geven over de opvangmogelijkheden in de stad.

In een raamloos, gelig zaaltje van het pand zijn een handvol medewerkers bezig met koffie en soep klaar te maken. Ze selecteren ook T-shirts en hoofddeksels uit kartonnen dozen die her en der verspreid liggen. Iemand verzamelt dekens en sokken en brengt pakken met flesjes water aan.

Snellere dehydratatie

“Gaan we eerst langs Alexandre?”, vraagt Roberto, de verpleger uit het team dat ik vergezel, nadat alles is ingeladen in het busje en we de garage uitrijden.

“Zouden we daar niet nog even mee wachten en hem nog wat laten slapen,” reageert Rafaël, die de mobiele teams coördineert en vandaag het busje bestuurt. “Ik denk niet dat we hem nu al zullen meekrijgen.” Het trio op de voorbank wordt nog vervolledigd door de Française Manon. Zij staat in voor de psychologische begeleiding.

Op warme dagen als deze zijn de rondes onmisbaar, nog meer dan anders. “Mensen vergeten het vaak, maar niet alleen in de winter is onze aanwezigheid levensbelangrijk”, zegt Rafaël. “Thuislozen die alcohol en drugs consumeren raken nog sneller gedehydrateerd en hebben dat zelf zelden door. Dat kan hun ook hun leven kosten.”

Bij Samusocial is er daarom elke zomer een hitteplan van kracht. Zodra de temperatuur dan oploopt tot 23 graden of meer krijgen de thuislozen die de mobiele teams op hun ronde tegenkomen, extra veel water en een folder met alle fonteinen met drinkbaar water overhandigd. In de zomermaanden verdeelt de organisatie zo in totaal tussen de 10 en 15.000 flesjes water.

Alle dossiers bij de hand

We zijn nog maar op de Lemonnierlaan of Rafaël spot al een jongeman die in een portiek op een matras ligt te slapen. Net uit de wagen komen er al twee iets oudere mannen op het busje afgestapt. Het zijn nog onbekenden voor de hulpverleners. Ze stellen zich in het Engels voor als Danny en Nico en geven te kennen dat ze maar net in Brussel zijn aangekomen. Vooral Nico is tevreden met het aangeboden water. Zonder aarzelen giet hij een eerste flesje leeg over zijn lange blonde haren ter verkoeling.

Het is een gemoedelijk gesprek, keuvelend bijna, tijdens het welke zowel Rafaël als Manon schijnbaar achteloos notities neerpennen in een klein schriftje. Van alle thuislozen proberen ze gegevens te verzamelen opdat ze hen kunnen blijven opvolgen. Onderweg is er ook een tabletcomputer beschikbaar met toegang tot alle dossiers in het systeem van Samusocial.

Wanneer we even later in de buurt van de oude Recyclart aan de Kapellekerk komen, treffen we een man aan die erg gedesoriënteerd overkomt. Hij krijgt onmiddellijk eten en water toegestopt, maar na zijn goedkeuring wordt er ook een slaapplek voor die avond geregeld in het opvangcentrum. Verpleger Roberto checkt nog even of hij gezondheidsproblemen heeft. In zijn dossier zien de hulpverleners nadien dat hij suïcidaal is en ook psychische problemen kent. Ze laten een boodschap achter voor het avondteam dat men psychologische begeleiding voor hem moeten voorzien.

Verbale agressie

Het team behandelt deze kwetsbare groep met een onveranderlijke en indrukwekkende menselijkheid. Niet altijd een gemakkelijke opdracht, als je ziet in welke toestand sommige thuislozen leven. We vinden bijvoorbeeld een barak in de Pachecolaan, opgetrokken uit houten planken onderaan een stellingentrap, vol met afval, oude kleren en beschimmeld voedsel.

Toch gebeurt het ook weleens dat een dakloze hulp van Samusocial weigert of verbaal agressief reageert. “Het is niet altijd duidelijk waarom”, zegt Manon. “Misschien hebben ze eerder een slechte ervaring gehad in een opvanghuis. Of hebben ze gewoon een slechte dag. We zullen ons in dat geval alleszins niet opdringen, ook niet als ze zelfs geen water willen aanvaarden op een warme dag als vandaag.”

Zo ook met Alexandre, die inderdaad nog zijn roes ligt uit te slapen als we hem aan het Centraal Station in de schaduw van een boom vinden. Hij is gekend bij Samusocial en zou enkele dagen op rij moeten meekomen naar het centrum om zich te douchen. Bij de man zijn immers luizen vastgesteld. Maar vandaag wil hij niet, want hij is te vermoeid en heeft het te warm.

Rode Duivels

Aan het Sint-Katelijneplein ontmoeten we ten slotte enkele daklozen die de hulpverleners pas voor het eerst zien. Met water en koffie in de hand wordt er gepraat over het warme weer en de Rode Duivels. Het is duidelijk dat de mannen blij zijn met wat menselijk contact. Achteraf blijkt dat het team aan niemand een naam heeft gevraagd. “Dat is erg intrusief bij een eerste kennismaking”, verklaart Manon. “We doen dit dus niet, tenzij ze zich zelf voorstellen met hun naam.”

Op de terugweg naar de Poincarélaan voor de middagpauze schalt een zomers nummer door de radio van het busje. Rafaël vraagt aan Roberto om het lied te Shazammen en het hem via Whatsapp door te sturen. Na de lunch volgt er nog een nieuwe ronde. Deze gaat in de richting van Laken. Er moet immers nog veel water worden verdeeld.

Nieuwe partners gezocht

Samusocial zoekt na de schandalen van vorig jaar in haar raad van bestuur nieuwe partners en is daarom met een campagne gestart. Want ook in warme zomers als deze kan de daklozenorganisatie steun gebruiken. Concreet is ze op zoek naar bedrijven en organisaties die de werking op een structurele manier mee wil helpen ondersteunen. Er is momenteel veel vraag naar water, babyvoeding en hoofddeksels.

Bekijk hieronder het campagnefilmpje.