JOUW VRAAG. Waarom zijn in sommige parken bomen tot de helft in het wit geschilderd?

Witkalken is nochtans een dankbare tuinderstechniek voor boomgaarden en wijngaarden, en rijen sierbomen of solitaire exemplaren, zoals een olijfboom in een terracotta pot. Het werd vanaf de jaren 1880 tot de naoorlogse jaren intensief toegepast in onze contreien. Sinds dertig jaar - hand in hand met de biologische fruitteelt en de rem op fungi- en herbiciden - is het procedé weer in opmars. Het witsel beschermt de boomstam tegen vorstscheuren en zonnebrand.

In de winter kan de bast van de boom beschadigd geraken door scheuren in de schors. Een witte stam weerkaatst het zonlicht beter, zodat de verhitting van de stam beperkt blijft. Te veel zon aan de zuidkant kan forse temperatuurverschillen tussen dag en nacht doen ontstaan op de schors. De boom pompt dan vroegtijdig sap op. Als het dan tussendoor vriest, komen er barsten. Daarom is dat witten voor de winter nuttig bij wijnstokken en fruitbomen (vooral met appels, pruimen, perziken en abrikozen). In de lente en zomer vallen (boom)wormen, bladluizen (die eitjes leggen op de bast onder de schorsscheuren), mieren en andere insecten de fruitboom aan. Kippen tussen de bomen houden, houdt dat tegen, maar ook witsel onderaan de boomstam is een afweermiddel om kruipgedrag naar het fruit te voorkomen. Ook beschermt het witsel tegen felle zomerzonnebrand. U moet maar eens rondkijken hoe de platanen er door de lange zomer 2018 bij staan. In alle seizoenen vormt gebluste kalk de perfecte fysieke barrière tegen schade, drie liter voor vier vierkante meter boomoppervlakte is genoeg. Eerst de schors met een stalen borstel afschuren is wel nodig.

Waar het witkalken toegepast wordt, dat weet Brussel Leefmilieu. “In de parken van de Kruidtuin, Kunstberg en de Terkamerenabdij en aan de bomenrijen bij het Sint-Goedelevoorplein (tussen kathedraal en Keizerinlaan) en de Hofberg (in de Muziektuin met luisterzitjes tegenover het Instrumentenmuseum, red.). In totaal zijn dat 392 stammen, die tot maximaal anderhalve meter van de grond witgeschilderd worden (bij de Kruidtuin wordt ruim geverfd tot 1m80 en meer, red.),” zegt woordvoerder Pauline Lorbat. “Witpappen met gebluste kalk gebeurt driemaal per jaar: tussen 1 en 15 mei, in juli/augustus en eind september. We doen het hoofdzakelijk om esthetische redenen, maar het witsel beschermt de bomen ook tegen parasieten. Verder stelden we vast dat het ook efficiënt is om honden van schorsbijten af te houden.” Maar niet van wildplassen, zagen we bij de kathedraal (zie foto). En het blijkt ook een canvas te zijn voor tags (aan de Kunstberg).

Bomenwitsel kan zo in de handel gekocht worden, maar is ook goedkoper zelf te maken. De smurrie valt te bereiden met leem of bentoniet (meel van droge klei), zeewierkalk en water. Vroeger werd er koemest aan toegevoegd, waardoor het cambium van de stam versterkt wordt en ongedierte vastgezet en gedood wordt. Ook bordeauxse pap (kopersulfaat, gebluste kalk en water) werd toegevoegd, om af te rekenen met schimmels. Recepten zijn te vinden op internet of ‘verfijnd, efficiënter’ bij de Pajotse biologische fruitboer.

VOLGENDE WEEK: Waartoe dient de betonnen kiosk op het Muntplein?

BIG CITY: stel zelf je vraag

Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie. De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord.

Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag in Big City.