Kunstschilder Benoit Piret: 'Mens terugbrengen naar echte waarden'

“Ik tracht in mijn werk de mens terug te brengen naar echte waarden. Daarom combineer ik in mijn collectie “FlipchArt” complete tegenpolen. De wereld van het zakendoen versus de kunst. De eerste is niet de mijne, de tweede des te meer. Natuurlijk heeft iedereen geld nodig om te kunnen leven, maar geld mag geen doel op zich zijn. Iets wat de mens meer en meer uit het oog lijkt te verliezen.” Het werk van kunstschilder Benoit Piret is nog tot 30 mei te bewonderen in l’Espace Wallonie de Bruxelles aan de Grasmarkt.

D e liefde voor kunst, de drang om te creëren: het is een constante in Pirets leven. “Ik ben opgegroeid in Charleroi. Ik voelde me er allerminst in mijn sas. Te grijs, te grauw, te deprimerend. De fysieke omgeving, de mensen. Thuis terugvallen op tekenen, wat ik al van kleins af heb opgepikt, was dan ook een verademing. Mijn vader werkte voor een architect. Telkens hij ’s avonds bezig was, zat ik naast hem. Tekende ik. Vooral huizen. Een element dat in enkele recente doeken, op canvas, weer naar boven is gekomen.”

“Je roots blijven echter je roots. Die keer je niet zomaar de rug toe. Dus kom ik er nog wel eens af en toe, in mijn geboortestad. En met plezier. Om vrienden te zien, familie.” Achttien was Piret toen hij thuis zijn koffers pakte, en Fotografie begon te studeren, aan de vrije hogeschool Inraci in Vorst.

“Ondertussen had ik ook al een eerste tentoonstelling op mijn cv staan. Expressionistisch, beelden die angst inboezemden. In het artikel dat ik toen in La Nouvelle Gazette kreeg, werd ik zelfs een psychopaat genoemd. Wat ik allerminst was of ben. Het is maar, zoals met alles, hoe je het bekijkt. Een jaar lang heb ik het volgehouden, die studies Fotografie. Daarna ben ik lessen beginnen te volgen bij Charles Szymkowicz, aan de academie. Min of meer een Blitzkrieg. Welgeteld drie dagen ben ik er gebleven. Ik zag enkel dat de anderen slaafs volgden wat Szymkowicz dicteerde, het was niets voor mij. Na die drie dagen heb ik voor mezelf uitgemaakt dat ik mijn eigen weg wel zou vinden.”

Om te beginnen in Brussel. “Brussel is een plek waar ik door de jaren heen, steeds ben teruggekomen. Een belangrijke constante in mijn leven. Zeker in de jaren 1990, toen ik een kleine galerie had op het Vossenplein, samen met een vriend, die boekhandelaar was. De volkse atmosfeer die daar heerste: formidabel. Het Vossenplein is ondertussen veranderd, Brussel ook. Niet steeds ten goede. Zo vond ik een vijftal jaren geleden dat Brussel een scherp kantje had gekregen, een kantje dat ik voorheen niet had ervaren. Een bizar gevoel dat me minder op mijn gemak deed voelen. Misschien was het iets wat ik me inbeeldde, maar ik ervoer het toch zo. Het was een negatief gevoel dat echter sedert een jaar weer plaats heeft gemaakt voor een beter gevoel. Waarom? Dat is een goede vraag.”

Starship Troopers
Op zijn drieëndertigste heeft Benoit zijn deuren hier dichtgeslagen. Een ticket richting Los Angeles. Heen, voorlopig geen retour. “Echte plannen had ik niet. Ook niet om definitief in de States te blijven. Van lucht veranderen wilde ik, ontdekken. Ontdekken op een plek die me steeds heeft aangetrokken en beïnvloed in mijn werk, vanwege de stilistische invloeden van de jaren 1950 en 1960. Mode, design, auto’s, de popcultuur met Andy Warhol als exponent. Het gaf me een nieuw elan, maar tegelijkertijd was de oppervlakkigheid die Los Angeles uitademt me een doorn in het oog. L.A. was naar de buitenwereld toe een paradijs van glitter en glamour, maar in realiteit zelfs geen echte stad. Een woonplaats, omgeven en doorsneden met beton voor koning auto. Er wonen, oké, alhoewel er niet veel gebeurt, niet veel te zien is. Maar toeristen die erop afkomen komen, kopen een kat in de zak. Los Angeles heeft zoveel minder te bieden dan Brussel.”
Tot zijn grote geluk had Piret wel de fijnste plek van het mekka van de filmindustrie uitgekozen.

“Venice Beach, nog een beetje vrijhaven, een dorpje. Met een mooi strand, kanaaltjes en sloten die door de buurt lopen en de woestijn in de buurt. Van de ene job in de andere ben ik daar gerold. Onder meer zes maanden als edelfigurant op de set van Starship Troopers, scifi-extravaganza van Paul Verhoeven, de regisseur van Robocop en Basic Instinct. Wat toch wel een speciale belevenis was. Speciaal én hard: ik schat dat ik tijdens opnames van de film toch zowat twaalf kilo moet verloren hebben. Draaien, dat betekende voor mij en mijn collega’s opdraven in gevechtsuniform. In gevechtsuniform bij 40 graden Celsius. Een uurtje, langer was dat niet vol te houden. Dan was het telkens de hoogste tijd om te drinken. Soms kregen we instructies van Verhoeven zelf, maar meestal van zijn assistent. Van echt persoonlijk contact was er geen sprake, neen.”

Vandaar ging het een heel andere richting uit. Naar het Franse lyceum. “Als kunstdocent. Dat kon, omdat ik ondertussen mijn green card had verworven. De droom van velen, maar niet echt de mijne. Plots zat ik gevangen in het systeem, kon ik niet meer doen wat ik wilde, niet meer van de ene dag in de andere leven. Werkdagen van zes uur ’s morgens tot in de vooravond. Te beginnen met de opvang van de meisjes, vervolgens lesgeven, tussendoor toezicht houden in de refter, recreatie. Het hield maar niet op. Mijn vrije uren vormden een verlossing. Dan kon ik me bezighouden met mijn kunst. Waarbij ik van collages ben geëvolueerd naar schilderen. Geïnspireerd door de kleuren die ik rondom mij zag, de beelden. Iets wat me nog steeds inspireert: kleuren, beelden.”

Op een blauwe maandag loopt Piret in een bar, waar hij geregeld een glas drinkt, een jeugdvriend uit Charleroi tegen het lijf. Jacky. Het zou zijn leven een andere richting uitdrijven.

“Jacky is een niet weinig succesvolle contrabassist, die ik al tien jaar niet meer had gezien. Jacky zijn vrouw was samen met een Vlaamse vriendin op bezoek, Ann. Le coup de foudre. We trouwden in Las Vegas, daarna kochten we een ticket naar België. Ik zag een langer verblijf in de Verenigde Staten wel zitten, Ann niet, dus keerden we terug naar België, waar mijn leven in zijn plooi is gevallen. Ik kan me uitleven in het schilderen, creëren als ik niet werk. Genieten van Anns aanwezigheid, van onze dochter, Lia, die er nu veertien is.”

Kloof
Zich uitleven in kunst, is één. Constant brood op de plank brengen, twee. “Ik heb steeds geprobeerd om te leven van mijn kunst. De maatschappelijke en economische realiteit heeft dat streven altijd achterhaald. Weinig kunstenaars durven te bekennen dat ze niet enkel kunnen leven van hun kunst, maar toch is het zo. En de kloof tussen wie het gemaakt heeft en de ‘kleintjes’ wordt steeds maar groter. De topkunstenaars zijn almaar een hogere vlucht beginnen te nemen, mede doordat kunst heden ten dage meer en meer wordt gekocht omdat het financieel interessant is, niet vanwege de kunst zelf. Kunstenaars zoals ik moeten zich verzoenen met de onvoorspelbaarheid van de weg die ze hebben gekozen.”

Die job is in het Chateau de Petit-Leez, in het Waalse Gembloux. Het was indertijd eigendom van een in de jaren 1980 bekende antiquair. Ondertussen is het vooral een centrum voor bedrijfsseminaries geworden, huwelijksfeesten vanwege de prachtige omgeving. Niet meteen iets voor de kunstenaar in mij, maar tegelijkertijd een inspiratie. Ik recupereer het papier dat voor de seminaries wordt gebruikt en gebruik het als canvas voor mijn kunst. Recyclage van dingen die worden gebruikt in de wereld waarbij het vooral om geld draait, die ik gebruik om mijn kunst van te maken. Een clash tussen twee verschillende werelden. Waarbij ik vooral Chinese inkt en kleurstiften gebruik. Het lijkt op drukwerk voor sommigen, maar het is schilderen. Een combinatie van verschillende impressies. Een beetje als collages, maar dan geschilderd.”

---------------------------------------

Angst, woede, verlangen

Benoit Pirets tentoonstelling in l’Espace Wallonie de Bruxelles aan de Grasmarkt, omvat verscheidene luiken. Het eerste, FlipchArt, recycleert papier voor bedrijfsseminaries tot kunst. Tekeningen met Chinese inkt en teksten met viltstiften. Het zet de taal van marketing diametraal tegenover de taal van kunst. Het tweede luik omvat portretten van collega’s – dood en levend – die in een gezamenlijke inspanning hebben getekend voor een collectie getiteld Portraits of Artists. Het derde en het vierde segment bestaat uit meer recent werk. Acryl op canvas. Geïnspireerd door foto’s van wegbordelen, tankstations. Beelden van constructies die als een alien in hun omgeving zijn, die Piret ontdoet van hun realiteit. Maar ook composities met mensen in berglandschappen.

Benoit Piret

data: > 30/05, ma > vr van 11 > 18.00 + za van 13 > 18.00

waar: l’Espace Wallonie de Bruxelles, Grasmarkt 25-27, Brussel. Maandag tot vrijdag van 11 tot 18 uur, zaterdag van 13 tot 18 uur.