Pateike

Ieder van ons zal waarschijnlijk ooit de kans of de gelegenheid hebben gekregen om als e pateike omschreven te worden. Ik wil er wel meteen bij zeggen dat e pateike zaain ni altaaid negateef es. Maar wat is dat pateike dan wel? In de eerste plaats gaat het om een klaain maske of klaain menneke dat in meerdere of mindere mate buiten de lijntjes kleurt. De omschrijving rebel of opstandeling zou misschien wat te hoog gegrepen zijn, maar in elk geval is netjes in de rij lopen of zich aan strakke regels houden e pateike ni gegeive.

U merkt, waarde lezer, dat hij of zij die, al dan niet tijdelijk, als e pateike beschreven wordt, soms wel met een half schief uug bekeken wordt. Maar ik weet uit ervaring dat zo'n reactie e pateike die naam waardig weinig tot niets kan schelen. Niet dat e pateike zich boven iedereen verheven voelt of als een wereldvreemd stukje taart door de wereld waart. Het is er zich in elk geval van bewust er ten volle deel van uit te maken en ook een steentje bij te dragen, zodat dit ondermaanse niet verwatert tot een saaie boel. Om dat te bereiken moet ons pateike het hebben van zowel ongekunstelde humor als een vorm van rauwe verbeelding.

Bij dat alles moet ik wel vaststellen dat men zaain aaige ni tot pateike kan ooitruupe. Het is inderdaad aan de buitenwereld om te beslissen of we de status van pateike al dan niet waard zijn. "Es het waud status ni ewa huug gepakt?" vraagt men mij dan. Welnu, ik vind persoonlijk van niet. Temeer omdat ieder van ons zich tot stikkens toe zou vervelen zonder de pateikes dee rond ons hange.

Ik had het er daarnet over dat e pateike zaain vooral kan in de prille jeugd. Dat is natuurlijk een kwestie van appreciatie. Wat of wie zal ons beletten, zonder overgang, de stap van pateike naar aave slasj of aa toet te zetten? Persoonlijk beschouw ik Tijl Uilenspiegel, Suske en Wiske als schoolvoorbeelden van pateikes. Maar ook Lambik, Nero en - waarom niet? - Tante Sidonia en Madam Pheip kunnen die prachtige galerij vervoegen.

Tijd dus om ons af te vragen of we onszelf als e pateike beschouwen. Of, anders geformuleerd, of we als dusdanig de wereld willen verkennen, no ons hand zette en ze dus verbeitere. Aan ieder van ons om daar zelf over te beslissen. Want hoewel het, zoals hierboven aangegeven, aan anderen is om ons het etiket pateike op te plakken, zulle we altaaid zeulf eet in de pap te brokke hemme.

Tijd nu vè ons af te vroege wa e pateike na aaigenlaaik ni es. In de eerste plaats schieten mij daarbij omschrijvingen als nen ambetanterik, ne flaave of in het slechtste geval e smeirlapke te binnen. En dat zijn er maar enkele.
We hadden het daarnet over de wereld veranderen. Welnu, doe zou ik na neki echt stoem van stoen. En u waarschijnlijk ook. Of het zou moeten gaan om een wereld bevolkt door massapateikes die blindelings, zonder noepaaze, de denkbeelden en bevelen van het Gruut Pateike opvolgen en eraan gehoorzamen. We kunnen daaruit besluiten dat sommige pateikes even onverteerbaar als giftig zijn.

Laten we hier alvast bij het positieve en hoopvolle aspect van pateike blijven. Dat wil zeggen: hij of zij die ons doet glimlachen en relativeren. "Naa begint ewa ne schuune preik te haave auver a pateike," merkt men - niet helemaal onterecht trouwens - op. Laat het maar zo zijn, waarde lezer. Ware het niet om het feit dat we e pateike niet altijd met de nodige ernst, ja zelfs nederigheid benaderen. Het kan misschien wat eigenaardig klinken, maar ik beschouw elke dichter als e literair pateike. Dat heeft veel, zo niet alles te maken met de creativiteit en de vindingrijkheid waarover we het hierboven al hadden. In die hoedanigheid zou ik persoonlijk het statuut van pateike zo lang mogelijk willen behouden.

Dat was het zowat wat deze Brusselse rubriek betreft. Zoals altijd blijf ik enorm nieuwsgierig naar de reacties die erop zullen volgen.