Ruim 4 op de 10 Brusselaars hebben verdedigingsmiddelen op zak

Brussel wordt door inwoners, pendelaars en toeristen als redelijk veilig ingeschat. Dat blijkt uit de eerste enquête van de gewestelijke dienst Brussel Preventie en Veiligheid (BPV), die BRUZZ kon inkijken. Wel valt op dat maar liefst 44 procent van de inwoners aangeeft ‘verdedigingsmiddelen’ bij zich te hebben, gaande van paraplu tot pepperspray.

Het BPV bevroeg in 2018 exact 1801 inwoners, 401 pendelaars en 200 toeristen naar hun veiligheidsgevoel in Brussel. Dat leidt tot verrassende resultaten. Zo schatten toeristen de veiligheid in de hoofdstad hoger in dan pendelaars en inwoners (zie onderstaande grafiek).

Voor inwoners geldt: hoe langer ze hier wonen, hoe negatiever ze de veiligheid beoordelen. Pendelaars uit Vlaanderen hebben dan weer een negatievere kijk op Brussel dan hun Waalse tegenhangers, maar dat verband is weinig significant, en mag dus niet zomaar veralgemeend worden.

Eigen gevoel

Naast de indruk over Brussel werd er ook gevraagd naar het persoonlijk onveiligheidsgevoel. Zes op de tien inwoners zegt zich ‘nooit’ of ‘zelden’ onveilig te voelen. De overige vier geven aan zich ‘nu en dan’, ‘vaak’ of ‘voortdurend’ onveilig te voelen. Pendelaars en inwoners scoren ongeveer hetzelfde - toeristen werden hierover niet bevraagd omdat ze maar heel kort in Brussel zijn.

Ook hier geldt dat hoe langer men in Brussel woont, hoe onveiliger men zich voelt. Bij pendelaars helpt het daarentegen ooit nog in Brussel gewoond te hebben.

Zowel bij pendelaars als bij inwoners zijn het vrouwen die zich het meest onveilig voelen. Hetzelfde geldt voor lager opgeleiden: ook zij voelen zich vaker onveilig.

Bang van agressie

Er werd ook naar de oorzaken van het onveligheidsgevoel gepeild. Op de vraag: “Waar bent u op het gebied van veiligheid het meest bang van in Brussel?”, antwoordden inwoners en pendelaars en toeristen iets helemaal anders.

Zo zijn inwoners veel vaker bang van agressie (in het algemeen) en ook woninginbraken baren zorgen, wat bij pendelaars en toeristen logischerwijs niet speelt. Zij zijn dan weer opvallend vaker bang voor een terroristische aanslag: maar liefst 23 procent van de pendelaars en 35 procent van de toeristen zit daarmee in z’n hoofd, terwijl dat bij inwoners maar om 8 procent gaat.

Dezelfde spreidstand geldt voor diefstal: pendelaars en toeristen zijn daar veel banger van dan inwoners. Intimidatie (in het algemeen) wordt dan weer door alle groepen ongeveer evenveel aangehaald als angst.

Terwijl mensen vooral bang zijn voor agressie, terreur of diefstal, zijn ze daar -gelukkig - niet zo vaak het slachtoffer van. Discriminatie, foute opmerkingen of beledigingen en pesterijen maken veel meer slachtoffers, hoewel het aantal slachtoffers van een diefstal zonder geweld en woninginbraken toch niet mag onderschat worden. In totaal zegt 44 procent van de Brusselaars het afgelopen jaar minstens één keer het slachtoffer geweest te zijn van een feit.

Wapens

Er werd ten slotte ook aan Brusselaars gevraagd hoe ze zichzelf beschermen tegen mensen met kwade bedoelingen. Eén Brusselaar op drie zegt dat hij maatregelen getroffen heeft om zijn woning te beschermen, gaande van een alarm tot tralies voor het kelderraam, of een gepantserde deur. Zo’n 14 procent volgde dan weer een zelfverdedigingscursus en maar liefst 44 procent van de inwoners verklaart ‘verdedigingsmiddelen’ bij zich te hebben.

In ruim een vierde van die gevallen gaat het om dagelijkse accessoires zoals sleutels, paraplu’s en ringen. Echter in 38 procent van de gevallen gaat het wel degelijk om echte wapens, waarbij vooral messen, maar ook boskbeugels, alarm- en luchtpistolen en uitschuifbare wapenstokken werden vernoemd. Nog eens 18 procent van de mensen met een verdedigingsmiddel op zak, geeft aan dat het om ‘weerloos makende middelen’ gaat, zoals pepperspray.

“Wij zijn zelf geschrokken van deze cijfers”, klinkt het bij het BPV, dat benadrukt dat het om zelfrapportering gaat. Deze hoge cijfers zijn (voorlopig) niet verder onderzocht.

Naast het bewapenen zijn er ook mensen die mogelijk onveilige situaties liever vermijden. Zo trekken 15 procent van de inwoners en pendelaars ’s nachts liever niet te voet of met de metro door Brussel.

Politiek

“Hoewel dit de eerste puur gewestelijke bevraging is, merken we dat het onveiligheidsgevoel stabiel gebleven is”, klinkt het bij BPV. “Dat leiden we af door de vergelijking te maken met de veiligheidsmonitor, bijvoorbeeld die uit 2008.” De veiligheidsmonitor is een enquête van de federale politie, maar dan enkel afgenomen bij inwoners, en niet bij pendelaars of toeristen.

Bevoegd Minister-president Rudi Vervoort (PS) is alvast blij met dit nieuwe onderzoek. “Voortaan krijgen we niet alleen zicht op de criminaliteit op basis van een registratie van het aantal feiten, maar meten we ook het veiligheidsgevoel en het slachtofferschap met behulp van een gewestelijke enquête", zegt Vervoort, "en dit bij inwoners, pendelaars en toeristen. Op basis daarvan kunnen we ook gestructureerd vaststellen op welke verschijnselen de preventie- en veiligheidsdiensten een antwoord moeten bieden."