Sekswerkers worden werknemers: 'Een ongelooflijk belangrijke stap'

Sekswerkers kunnen binnenkort officieel als werknemer aan de slag. Dat heeft de federale regering vrijdag beslist. De Brusselse belangenorganisatie UTSOPI reageert alvast enthousiast. "De decriminalisering vorig jaar was slechts het begin. Dit is echt het sluitstuk." Al vallen er ook vrouwen uit de boot.

Sinds 1 juni vorig jaar is sekswerk niet langer verboden in ons land. Sindsdien kunnen ze legaal werken als zelfstandige en op die manier sociale rechten opbouwen. Het wetsontwerp dat vrijdag werd goedgekeurd, zorgt ervoor dat ze ook als werknemer aan de slag kunnen. Volgens minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke (Vooruit) moet het wetsvoorstel garanderen dat sekswerkers dezelfde rechten krijgen als andere werknemers.

Tegelijkertijd bouwt het wetsontwerp veiligheidsgaranties in. Zo kunnen sekswerkers weigeren om seksuele handelingen te stellen of klanten weigeren zonder dat dat een grond voor ontslag is, en moet er in elke kamer een noodknop aanwezig zijn, zegt minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD). Daarnaast moet de werkgever een blanco strafblad hebben en in België gevestigd zijn, en moet er altijd een referentiepersoon aanwezig zijn.

"Deze stap vooruit is geenszins bedoeld als aanmoediging voor prostitutie, maar biedt er een kader voor", benadrukt minister van Werk en Economie Pierre-Yves Dermagne (PS). Pooierschap blijft nog altijd verboden, en wie buiten het wettelijke kader een beroep doet op sekswerkers, pooiers dus, kan nog altijd worden vervolgd.

Belangrijke stap

Belangenorganisatie voor sekswerkers UTSOPI reageert positief. “Het is ongelooflijk belangrijk en heel goed dat er zo snel werk van is gemaakt”, zegt directeur Daan Bauwens. "Er werd ook rekening gehouden met de stem van de sector. Wij zijn vijf keer geconsulteerd geweest sinds het begin van de gesprekken in mei vorig jaar. We hebben het gevoel dat er naar ons werd geluisterd, dat er rekening werd gehouden met de realiteit en dat er veel minder vooroordelen zijn."

Volgens Bauwens was de decriminalisering vorig jaar al een belangrijke eerste stap, maar vormt het arbeidscontract het sluitstuk. "De decriminalisering heeft slechts een beperkt nut als die niet opgevolgd wordt door een arbeidswet. We vinden het normaal dat iemand een helm draagt als die op een werf werkt. Voor sekswerkers moeten er ook veiligheidsmaatregelen zijn, gezien het om een risico-activiteit gaat."

Bovendien stuiten heel wat sekswerkers nog altijd op problemen, ondanks de decriminalisering. "Met de decriminalisering werd sekswerk legaal voor zelfstandigen, maar het is niet voor iedereen even evident om zelfstandig te worden. Een volwaardig statuut is dus belangrijk voor werknemers, zodat zij ook sociale rechten krijgen, zoals zwangerschapsverlof, pensioenopbouw, vakantiedagen enzovoort."

'Er vallen sekswerkers uit de boot'

Een arbeidscontract zal voor veel sekswerkers een oplossing bieden voor de huidige problemen. Al is het geen oplossing voor de volledige sector. Zo werken er vaak mensen zonder geldige verblijfspapieren in de raam- en straatprostitutie, die dus geen arbeidscontract kunnen krijgen.

"Er vallen dus wel wat mensen uit de boot, ongeveer tien procent van de volledige sector", legt Bauwens uit. "Al is iedereen die iemand tewerkstelt, met of zonder geldige verblijfspapieren, verplicht om het Belgisch arbeidsrecht na te leven. Dus in principe zullen alle sekswerkers recht hebben op bepaalde condities."

Ook bij sekswerkers achter ramen kunnen zich problemen voordoen. "De werkgever kan bijvoorbeeld zeggen dat hij gewoon een kamer verhuurt. Dan kom je in een soort Uber-verhaal terecht", legt Bauwens uit. Deze zomer start UTSOPI daarom een denkgroep om te verzekeren dat iedereen sociale rechten kan krijgen.

Bauwens benadrukt wel nog dat zowel de federale als Brusselse regering een voortrekkersrol opneemt bij de decriminalisering van sekswerk. "We staan zelfs verder dan Nieuw-Zeeland, waar sekswerk al twintig jaar gedecriminaliseerd werd. Maar ook daar is nog geen arbeidswet."