Uitgelicht: boulevard wordt winkelwandelstraat

Het centrum van Brussel wordt autovrij. Dat heeft het college beslist. “Zoals vandaag is het economisch en wat leefbaarheid betreft niet houdbaar,” zegt burgemeester Yvan Mayeur (PS).

D e burgemeester heeft woord gehouden. Enkele maanden na zijn aantreden komt de stad Brussel met een plan om nog deze legislatuur het stadscentrum autovrij te maken. De voornaamste motivatie? Het hart van de stad leefbaar maken en er de economie aanzwengelen door nieuwe handelszaken aan te trekken.

Plannen voor een autovrije binnenstad dateren al van de jaren 1960. En eind de jaren 1990 lag er een mobiliteitsplan op tafel om de centrale lanen (Anspach-, Lemonnier-, Jacqmain- en Adolphe Maxlaan) door te knippen zodat het drukke transitverkeer in de Vijfhoek met lussen naar de Kleine Ring kon worden afgeleid. Het was de periode dat heel veel steden in België en Europa de stap zetten naar een verkeersvrij stadscentrum. Maar noch burgemeester François-Xavier de Donnea (MR), noch burgemeester Freddy Thielemans (PS) maakten er werk van.

In mei 2012 riep filosoof Philippe Van Parijs in een opgemerkt opiniestuk in Brussel Deze Week op dat het genoeg geweest was. Dat ook Brussel nood heeft aan een autovrij stadscentrum. Op zijn oproep volgde de burgerbeweging Picnic the Streets, met onder meer de mediatieke bezettingen van het Beursplein. De beweging heeft na de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012 gehoor gekregen bij de nieuwe meerderheid (PS-MR), en met de kersverse burgemeester Yvan Mayeur ligt er nu ook een concreet plan op tafel (zie hiernaast).

De stad Brussel verdubbelt zowat de autovrije straten. De auto wordt niet helemaal uit de stad verbannen. Er komen vier nieuwe parkeergarages en een parkeerroute die de wijken binnen de Vijfhoek met elkaar verbindt.

Hypercentrum
Die ‘miniring’ kreeg meteen het meeste kritiek te verduren, want hij ligt wel erg dicht bij de autovrije zone. Bovendien blijft de capaciteit er aanzienlijk: er komen twee rijvakken over de volledige route. De logische idee dat de Kleine Ring het overtollig verkeer van het autoluw centrum moet opvangen heeft het dus niet gehaald. Vraag blijft of de ‘miniring’ het transitverkeer volledig uit de Vijfhoek zal kunnen houden. De oppositiefractie van Ecolo-Groen waarschuwt alvast voor sluipverkeer.

De Lombardstraat wordt niet autovrij. De politie, een belangrijk hotel, maar ook het Brussels parlement blijven toegankelijk met de wagen. Tot op dertig meter van de Grote Markt met de wagen: het zal nog steeds mogelijk zijn. Ook het levendige Sint-Goriksplein blijft toegankelijk met de wagen. De buurtbewoners hadden hierop aangedrongen.

Over de timing kunnen nog vragen worden gesteld. Yvan Mayeur wil eind 2017 lintjes knippen. Dat is over vier jaar. In die tijd moet het circulatieplan gefinaliseerd worden, budgetten worden gevonden, vergunningen worden aangevraagd en aanbestedingen worden gedaan. Dan pas kunnen de werken van start gaan.

Het uittekenen van de plannen kan dan weer snel gaan. SumProject won in 2003 de wedstrijd voor de heraanleg van de centrale lanen. Het is een opdracht van Beliris die nog steeds loopt. Yvan Mayeur heeft er dan ook goede hoop op dat het studiewerk met SumProject kan worden verdergezet.
Met de MIVB moet nog overlegd worden. De stad wil om esthetische redenen de buseindstations weg uit het hypercentrum, maar minister van vervoer Brigitte Grouwels (CD&V) waarschuwde al dat de eindhaltes van de MIVB-bussen in het centrum onder geen beding mogen verdwijnen.