Valérie Berckmans ontwerpt kleding op haar eigen ritme

“De charme van de manier waarop ik werk is dat het ritme van de seizoenen niet dicteert wat ik moet doen. Niet wat betreft kleur, niet wat betreft patroon. Het maakt dat ik in tegenstelling tot vele collega’s niet moet leven met de druk om op vaste tijdstippen nieuwe creaties te presenteren. Slow fashion, voor mij is het goed zo.” Stiliste Valérie Berckmans –op en top Brusseles, gediplomeerd in de Germaanse filologie, is met haar kledingzaak nu al een zevental jaar een vertrouwd gezicht in de Dansaertwijk.

B erckmans is opgegroeid in Etterbeek, haar woonst staat in Schaarbeek. “Ik heb weliswaar voor kortere tijd in andere steden gewoond, maar vind Brussel echt wel op mijn maat gesneden. Niet te groot en tegelijkertijd toch gezegend met het gewicht van een grootstad. Ik heb me hier ook steeds op mijn gemak gevoeld. Ik weet het, links en rechts wordt er wel eens over onveiligheid geklaagd, maar die kant van de medaille heb ik nooit aan den lijve moeten ondervinden.”

“Brussel is bovendien de plek die me de kans heeft gegeven mijn ding te doen. In Parijs bijvoorbeeld, zou het allicht bij wensdromen gebleven zijn. Liever een kleine vis in een kleine vijver, dan geen vis in een grote vijver. De levenskwaliteit, daar heb ik op enkele minpunten na ook allerminst over te klagen. Ik heb voor een schappelijke prijs een deftig onderkomen in Schaarbeek, de buurt van het Josaphatpark, moet niet hokken op tien vierkante meter. Dat laatste zou met mijn inkomen de realiteit zijn in een grootstad als Parijs, of Londen. Veel vrije tijd om van mijn stad te genieten heb ik al een tijdje niet meer. Zeker sedert de blijde komst van mijn twee zoontjes, Jules (4,5) en Louis (2). Wil ik van het rijke cultuuraanbod proeven, of de remmen eens losgooien, dan moet ik het wel zorgvuldig plannen”.”

Lof voor Brussel dus, de minpunten, die neemt ze erbij. “Er is, ondanks alle troeven, nog heel wat weg af te leggen. Onder meer de verkeersdrukte is een gesel. Zeker wanneer je op de verkeerde plek zit en wat dat betreft ben ik met mijn zaak slecht gelogeerd. Mijn longen voelen dikwijls aan alsof ik een pakje sigaretten per dag rook. En dan heb ik het nog niet over het constante lawaai. Ik weet het, veel zelfstandigen zijn het idee van een meer verkeersvrij centrum niet genegen –uit vrees dat het hun portemonnee zou schaden–, maar ikzelf ben wel degelijk vragende partij. Het zou mijns inziens de levenskwaliteit aanzienlijk verhogen en zelfs meer mensen aantrekken dan nu.”

Het blijft niet alleen bij commentaar, Berckmans doet zelf haar duit in het zakje. “Ik heb een rijbewijs maar geen auto en ik fiets dagelijks van thuis naar hier. Een klein kwartier doe ik erover. De patronen, die ik in mijn ateliertje creëer, de stoffen gaan netjes geplooid op het bagagerek van mijn tweewieler richting Jette. Naar mijn naaister. Liefst op zondagavond, wanneer het rustig pedaleren is. Zonder enige stress.”

Barbiepoppen
Reeds als kind hield Valérie Berckmans ervan stoffen door haar handen te doen glijden, te naaien, te ontwerpen. Voor haar Barbiepoppen.

“Tja, Barbiepoppen, ik pleit schuldig. Ik voelde instinctief dat het dat was wat ik wilde doen, ontwerpen, mijn eigen klederen maken. Maar mijn ouders drongen er in al hun bezorgdheid voor de toekomst van hun dochter op aan voor het meer serieuze werk te kiezen, hoger aangeschreven studies. Dus ben ik gegaan voor een diploma Germaanse filologie, met daaraan geplakt nog een jaartje economie. Ik had daardoor de nodige diploma’s op zak om les te gaan geven, maar toch bleef een stemmetje me zeggen dat stilist worden de weg was die ik echt wilde bewandelen. Dus ben ik avondcursussen beginnen te volgen aan Saint-Luc. Het heeft, nu zowat tien jaar geleden geleid tot mijn eerste uiterst bescheiden collectie. Het voelde goed aan om in privésfeer mijn creativiteit te botvieren. Drie jaar lang ben ik zo mijn gangetje gegaan, waarop ik in 2006 heb besloten dat het tijd werd om een versnelling hoger te schakelen. Om mijn eigen zaak te openen, annex atelier.”

De zaak, dat is een kledingwinkel in de Van Arteveldestraat, net bezijden het hart van de Dansaertwijk. Een winkel gecombineerd met mini-galerie en dito atelier op de benedenverdieping. Waar we mogen genieten van een kop groene thee met vanille en een aangename babbel.

“Hier werk ik samen met mijn assistente aan conceptie van de patronen. De productie van de kledingstukken gebeurt in Jette én in een klein dorpje in de buurt van Bordeaux. Ik weet het, het was een risico, evident is het allerminst om als zelfstandige een klein stukje te willen afknabbelen van de koek waar velen van willen eten. Met open ogen ben ik erin gestapt, met in het achterhoofd de gedachte dat geduld en niet panikeren op de verkeerde momenten op termijn zou lonen. Niet panikeren, simpel is het niet: je opent je deur de eerste van de maand en weet dat er al een pak minder op de rekening staat. Steeds weer even de adem inhouden is het. Zeker in het begin was het niet makkelijk om daarmee om te gaan. Het is doorbijten geweest, maar de jongste twee jaren ben ik me beter op mijn gemak beginnen te voelen.”

“Ik denk ook dat ik in de goede periode in het avontuur ben gestapt, een periode dat de mensen een beetje genoeg begonnen te krijgen van de ‘tirannie’ van de grote ketens, die zowat midden de jaren 1990 de kop is beginnen opsteken. Een periode dat nogal wat mensen ernaar snakten iets persoonlijker om dragen te hebben voor hun geld. Het is bezijden alle beslommeringen een aangename manier van werken: beneden creëren, boven contact hebben met de klanten. Feedback krijgen.”

“Mijn cliënteel is verscheiden. Het gaat van Brusselaars tot mensen die van buiten Brussel komen om iets anders te proeven. Mensen uit Antwerpen, Gent... Een leeftijd staat er evenmin op. Van 7 tot 77 is het niet, maar het komt toch dicht in de buurt. Met het zwaartepunt op vrouwen tussen de 30 en de 40. En dan is er nog de dochter die met haar moeder komt binnengewaaid, de vrouw op rijpe leeftijd.

Geen uur voor de spiegel
Voor haar creaties gaat Valérie Berckmans steeds uit van wat ze zelf graag draagt.

“Misschien is het een beetje een egoïstisch standpunt, maar dan is het maar zo. Inspiratie doe ik zowat overal op. Op straat, in tweedehandswinkels, van schilderijen zelfs. Elementen waarmee ik achteraf mijn ding doe. Ik houd van heldere kleuren, tijdloos zwart, soberheid, ga uit van de heldere lijn. Mijn kleding moet draagbaar zijn, iets wat je ’s ochtends van de kleerhanger kan halen, zonder achteraf een uur voor de spiegel te moeten staan. Op maat van de moderne vrouw, die zo veel meer andere dingen aan het hoofd heeft.”

“De charme van de manier waarop ik werk, is dat ik geen modelijn hoef te volgen. Mijn ontwerpen zijn de mijne, vrij van de waan van de dag. Dikwijls, zeg maar meestal, is het de temperatuur van het water testen. Een kleine productie laten aanmaken van een of ander stuk en dan zien of het marcheert of niet. Het maakt dat ik in tegenstelling tot vele anderen niet geterroriseerd word door de druk om collecties af te leveren volgens de modeseizoenen. Slow fashion en het is goed zo. Ik heb zelfs een broek waarvan het ontwerp tien jaar in de tijd teruggaat en nog steeds een bestseller is. Cool. Gezonde stress, zonder paniek.”

adres: Valérie Berckmans, Van Arteveldestraat 8, Brussel