Vietnamese jongeren ook in Brussel uitgebuit in nagelsalons

Duizenden Vietnamese jongeren zijn de afgelopen jaren via smokkelnetwerken naar West-Europa gekomen. Op weg naar het Verenigd Koninkrijk is België hun laatste halte. Ook in Brussel worden ze uitgebuit in nagelsalons, zo blijkt uit onderzoek van Knack, De Standaard en VRT NWS.

Tijdens een recente controleactie van de sociale inspectiediensten in Vietnamese nagelsalons in Brussel pakken politie en sociale inspectiediensten in Anderlecht een meisje op. Ze is een van de duizenden jonge Vietnamezen die de afgelopen jaren via illegale weg naar België is gekomen. Met een toeristenvisum vliegen ze naar Rusland om van daar illegaal door Oost-Europa reizen. Via Polen, Tsjechië en/of de Baltische staten belanden ze in Duitsland, Nederland en België. Einddoel van de reis is doorgaans het Verenigd Koninkrijk.

België is vaak een van de laatste haltes op weg naar de eindbestemming. "Sommige personen die wij verhoorden, voornamelijk minderjarigen, vertelden ons: 'Ik ben in Brussel om wat geld te verdienen.' De volgende stap is doorreizen naar Engeland, waar ik op een cannabisplantage zal werken," zegt Bruno Devillé, teamchef bij de cel ECOSOC van de Brusselse RSZ, bevoegd voor mensenhandel en economische uitbuiting aan De Standaard.

Om het bedrag terug te betalen dat ze aan hun smokkelaars verschuldigd zijn, moeten de Vietnamezen onder meer aan de slag in nagelsalons en cannabisplantages. Daar werken ze zes dagen per week, van 's ochtends tot 's avonds om de geldsom terug te betalen die kan oplopen tot 40.000 euro.

Het fenomeen van de nagelsalons staat al 2,5 jaar op de radar van de Belgische overheden, maar controles uitvoeren blijkt moeilijk. "Eén op de twee werknemers is illegaal in de nagelsalons die wij controleren, maar de mensen die we aanhouden, weigeren te spreken. Of ze spreken nauwelijks. Ze lichten hun échte arbeidsvoorwaarden niet toe," zegt Devillé aan VRT NWS.

Dubbel zoveel nagelstudio's

Dat terwijl het aantal Vietnamese nagelsalons in ons land sterk toeneemt. Waren dat er in 2008 12.738, nu is dat aantal verdubbeld, tot 24.450. Volgens Devillé hebben de uitbaters van dit soort goedkope nagelsalons een 'parallelle economie' uit de grond gestampt: "Je hebt enerzijds oneerlijke concurrentie met gewone, eerlijke schoonheidssalons, maar het grootste probleem is dat er minderjarigen worden tewerkgesteld die uitgebuit worden. Het is zoals in de 19e eeuw: kinderarbeid."

De voorbije acht maanden heeft de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) samen met de politie 34 nagelsalons gecontroleerd, hoofdzakelijk in Brussel, Vilvoorde en Oostende. Daarbij werden 25 pv's voor de niet-aangifte van werknemers opgesteld, vijftien voor de illegale tewerkstelling van buitenlandse werknemers - meestal Vietnamezen - en acht voor inbreuken op de regelgeving deeltijdse arbeid. Op meerdere plaatsen stelden de inspecteurs ook aanwijzingen van mensenhandel vast. In de nagelsalons worden volgens de RSZ ook minderjarigen tewerkgesteld.

Verdwijningen

Opvallend is ook het hoge aantal verdwijningen van Vietnamese jongeren uit de Observatie en Oriëntatiecentra (OOC). In 2018 waren dat er veertien, dit jaar werden negentien Vietnamese jongeren naar een OOC gebracht. Buiten één jongere die aangepaste opvang kreeg als potentieel mensenhandelslachtoffer, verdwenen ze allemaal. Of de in totaal 44 verdwenen minderjarigen in nagelsalons zijn terechtgekomen, weet Fedasil niet.