De voorbije jaren wierp Adrianne Lenker zich solo of met haar band Big Thief op als een vertragend serum tegen een almaar sneller wentelende wereld. Op haar nieuwe album Bright future legt de Amerikaanse bohemienne een vergrootglas op haar verdriet, zodat ze haar geluk des te beter kan omarmen.
Wie is Adrianne Lenker?
- Geboren in 1991, groeit op in een religieuze sekte, tot haar ouders op haar vierde het licht zien
- Brengt als 14-jarige een popplaat uit
- Volgt taekwondo en wordt drie jaar na elkaar staatskampioen karate
- Vormt in 2015 de folkrockband Big Thief, die ontwapent door zijn rauwe stijl
- Trok voor haar zesde soloplaat, het onthutsend eerlijke Bright future, naar de bossen van New England
“The lawnmowers are about to kick in,” waarschuwt Adrianne Lenker me wanneer ik Zoom aan zwier. Het is een zonnige lenteochtend in maart in Knoxville, Tennessee, waar de 32-jarige vrijbuitster nog even door het malse gras van een plaatselijk park slentert voor ze er ’s avonds een soloset speelt. Dat is Lenker ten voeten uit. Een buitenmens die, als ze niet ergens op een podium moet staan als zichzelf of als frontvrouw van het vrijgevochten folkrockensemble Big Thief, de stilte en de rust van de natuur opzoekt. Maar vandaag moet ze er dus een legertje grasmaaiers bij dulden.
Lenker is een moderne nomade. De eerste vier jaar van haar leven bracht ze door in een religieuze sekte, voor haar achtste verhuisde ze veertien keer. Met haar gezin zwierf ze zelfs een tijd door Amerika in een bus. Die onthechting kleurt de artieste, die vandaag tussen haar lief in Texas en haar familie in Minnesota pendelt, nog steeds. Ze staat ongebonden in het leven, materialisme of hunkering naar succes zijn haar vreemd. Als kind woonde de zangeres vier jaar in een voorstad van Minneapolis, in de desolate Upper Midwest van de VS. Een zeldzame periode dat ze een paar jaar aan één stuk op dezelfde plek bleef. Ze leerde er de natuur liefhebben, behoedde regenwormen ervoor dat ze tegen het beton geplakt werden, en hielp schildpadden en kikkers de straat oversteken. In de naburige bossen bouwde de kleine Lenker kampen.
Songs schrijven is iets magisch, het is alsof ik een antenne ben en me verbonden voel met een hogere kracht, een frequentie
Die magische kinderblik is de songschrijfster altijd blijven koesteren, verwondering is haar grote motor, haar venster naar diepere inzichten en ware belevingen. “Als je geboren wordt en de oneindigheid van de baarmoeder vaarwel zegt, sta je daar plots in de wereld,” zet ze haar kwetsbare kijk op het leven uiteen. “Van de eerste jaren herinner je je niets, omdat je geest ook nog geboren moet worden. Dat gebeurt veel langzamer, wanneer je zaken begint te begrijpen en je je realiseert dat dingen veranderen, en dat jij daar invloed op kan hebben.”
Die kindertijd en dat verlangen naar een vaste stek komen mooi samen in ‘Real house’, het nummer dat Lenkers half maart uitgebrachte nieuwe soloplaat Bright future aftrapt. Op enkele uitgekamde pianoaanslagen zingt ze hoe ze met haar gezin voor het eerst naar het voornoemde “real house” in Minnesota verhuist. Ze vertelt hoe ze van de pure buitenlucht geniet en wilgentakken tot een kroon vlecht. Zoals elk kind droomt ze ervan om uitvinder te worden. “I wanted so much for magic to be real,” voegt ze eraan toe met haar tegelijk eerlijke maar frêle stem.
Maar de nostalgische blik slaat niet louter een pure idylle gade. Lenker is een gevoelig kind, emoties tijdens haar bijwijlen turbulente jeugd komen hard binnen. Zo verhaalt ze hoe ze haar moeder voor het eerst ziet huilen nadat hun hond gestorven is. En hoe ze na het bekijken van een film (Deep impact, over een komeet die op de aarde afstormt; spoiler: president Morgan Freeman wendt haar af) zo bang is dat ze denkt dat de wereld in vlammen zal opgaan. “Tot dan had ik er nog nooit over nagedacht dat we op een planeet leefden die eindig kon zijn. Dat was een behoorlijke realitycheck. Jarenlang was ik ’s nachts bang. It really freaked me out.”
‘Real house’ gaat letterlijk over een plek vinden om je thuis te voelen, maar het is net zo goed een metafoor, vertelt Lenker. Dat ze als kind van hot naar her reisde, zadelde haar ook op met grote existentiële vragen. Vragen die ze vanaf haar achtste naar songs begon te vertalen. Zo hint ze eigenlijk niet alleen op een fysieke plek om je thuis te voelen, maar ook op je thuis voelen in je eigen lichaam en hoofd, en op deze kluit die we de aarde noemen. Kortom, dat echte thuisgevoel, dat ze nooit heeft gehad, dooradert Lenkers hele zijn.
Dat ze haar album Bright future noemt, moet je niet per se als een vooruitblik zien, zegt Lenker, die zich los van tijd en ruimte door het leven lijkt te bewegen. “Wat is tijd, wat is toekomst of verleden?” weifelt ze, terwijl de gazonsoldaten haar filosofische betoog van passend gezoem voorzien. “Ik weet niet wat herinneringen precies zijn. Terugkijken is voor mij kijken naar een tapijt dat bij elkaar genaaid is, allemaal stukjes die jouw leven vormen. Ik heb het gevoel dat elk moment dat je je kan herinneren oneindig nagalmt en voor altijd bestaat. Met mijn lief lijkt het ook altijd alsof we zullen kussen tot in de eeuwigheid, liefde is niet alleen dat ene moment dat je in elkaars ogen kijkt.” Die ‘bright future’ wil ook niet per se zeggen dat de toekomst mooi oogt, gaat Lenker verder. “Het is veel genuanceerder, dat licht kan zonnig zijn, maar ook donker, net zoals duisternis niet inherent negatief of positief is.”
De akoestische gitaar is altijd Lenkers grootste compagnon de route geweest – samen met haar hond Oso. “Mijn favoriete bezigheid is tokkelen op een gitaar en dingen ontdekken,” vertelt ze enthousiast. “Gewoon dat instrument verkennen. Er zijn zoveel manieren om erop te spelen, met open stemmingen, of met drones waarbij je één noot aanhoudt en daar met akkoorden overheen varieert. Dat kan zo krachtig zijn. Ik heb wel veertig songs op die manier geschreven. Ik hou van die eindeloosheid. Er valt zoveel te leren, ik voel mij nog steeds een beginner.”
En toch geeft Lenker op Bright future opvallend vaak ruimte aan de piano. Zoals in ‘Real house’, maar ook in ‘Evol’ (een palindroom van ‘love’, met een uitspraak die dicht bij ‘evil’ ligt) en de afsluitende song ‘Ruined’. “Het klopt dat de piano nadrukkelijker aanwezig is op deze plaat,” zegt Lenker, “Ik wilde het schrijven anders aanpakken, om nieuwe dingen naar boven te brengen.” Lenker, die net als de andere leden van Big Thief aan de Berklee College of Music studeerde, draagt die onbevangen, intuïtieve manier van werken een warm hart toe. Voor de opnames van Bright future trok ze naar de Double Infinity-studio’s, diep in de bossen van New England. Samen met haar bandleden nam ze al haar nieuwe songs analoog op. Niemand droeg hoofdtelefoons, zodat ze elkaar echt konden horen. Wie naar de plaat luistert, voelt zich een vlieg op de muur.
Die trip into the woods deed Lenker samen met haar vaste coproducer en engineer Philip Weinrobe, de uit Brooklyn afkomstige Nick Hakim, die ze ontmoette op Berklee toen ze 16 was, gitarist Matt Davidson, die ze ooit tegenkwam in New York, en violiste Josefin Runsteen, die ze leerde kennen tijdens een kunstenaarsresidentie in een Italiaans kasteel een paar jaar terug. In een gesprek met The New York Times vertelde Lenker hoe ze tijdens de opnames samen gingen wandelen en kookten, terwijl ze naar albums van Joni Mitchell and Beverly Glenn-Copeland luisterden. Niemand had zijn telefoon aan staan. Het nummer ‘Free treasure’ getuigt over het belang van dat menselijke contact. “Ik denk dat we daar in ons hart allemaal naar verlangen,” vertelde ze, “echt gezien worden, het gevoel hebben dat er tijd voor je gemaakt wordt.”
Lenker is een veelschrijver. Met Big Thief bracht ze de voorbije acht jaar vijf albums uit, hun meest recente, het veelkleurige Dragon new warm mountain I believe in you uit 2022, was zelfs een dubbelaar. Solo zit de Amerikaanse aan zes stuks. Haar eerste album bracht ze als tiener uit, aangemoedigd door haar vader, die in haar het next big popsterretje zag. “Songs schrijven is iets magisch, het is alsof ik een antenne ben en me verbonden voel met een hogere kracht, een frequentie. Daarvoor moet ik me wel goed in mijn vel voelen. Dus probeer ik zuinig te zijn met rotzooi, ik drink niet te veel alcohol, eet gezond en slaap veel. Songs schrijven vergt een zekere discipline. (Lacht) Maar als je er goed voor zorgt, zorgt het goed voor jou. Dan is het jouw geheime wapen, je superkracht.”
Die superkracht speelt Lenker op Bright future ten volle uit, in songs zoals ‘Real house’, ‘No machine’ en vooral ‘Ruined’, een ijzingwekkend liedje over een stukgelopen relatie. Lenker is iemand die droefenis omarmt, omdat die niet alleen wonden achterlaat, maar ook leerzaam kan zijn. Dat zingt ze letterlijk in ‘Sadness as a gift’, een ontroerende kijk op een gefaalde relatie die ze al neerpende in 2018 maar waarvan ze nu pas uitvlooide hoe hem te brengen. “Oh, kiss so sweet, so fine / You could hear the music inside my mind,” zingt ze, “And you showed me a place / I’ll find even when I’m old.” Jij en ik zouden in dezelfde eeuwigheid kunnen kijken, zegt ze, maar “The seasons go so fast / Thinking that this one was gonna last / Maybe the question was too much to ask.”
“Voor mij is waar verdriet een geschenk,” knikt de zangeres. “Als je droefenis toelaat, kan het een vergrootglas zijn dat je toont hoe krachtig de liefde die je voelde was. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille, zonder pijn en spijt is geluk betekenisloos.” In het New Yorkse magazine The Cut lichtte Lenker die visie toe met de dichter David Whyte, en hoe die haar deed beseffen dat we in de loop van ons leven alles verliezen. “Elk klein liefdesverdriet is slechts een voorbereiding op het grote werk,” zei ze. “Dus koester het, geniet ervan, zet er vaart achter en laat je volledig gaan, want het is ook prachtig.”
Lenker grinnikt nog een laatste keer bij die gedachte. Het geronk van de grasmachines is intussen in de verte verdwenen.
Adrianne Lenker speelt op 3/5 in het Koninklijk Circus, cirque-royal-bruxelles.be
Lees meer over: Muziek , Adrianne Lenker , Big Thief , Koninklijk Circus
