De doorvoelde emotie van Beth Gibbons betovert het Koninklijk Circus

Met zeven muzikanten, die stuk voor stuk ten dienste stonden van de tien songs op haar pas verschenen solodebuut Lives outgrown, heeft Portishead-zangeres Beth Gibbons haar Brusselse zaaldebuut als soloartieste niet gemist. Wie heeft shows van drie uur nodig als je op een dik uur meer gezegd krijgt?

In tijden waarin de grootste roepers en tafelpraters vaak de luidste megafoon krijgen aangeboden, is het parcours van Beth Gibbons een verademing. De Engelse zangeres die dertig jaar geleden doorbrak als de stem en het mysterieuze gezicht van Portishead, met zijn intrigerende triphopsound even de hipste band op de planeet, heeft zestien jaar na hun laatste plaat vorige maand eindelijk haar solodebuut uitgebracht.

Debuteren op je 59e met een album waarin je het niet hebt over opspelende puberhormonen en kalverliefdes, maar ineens de balans van je leven opmaakt: het is weinigen gegeven. Gibbons zingt op Lives outgrown, waaraan ze tien jaar gewerkt heeft, over hoe ze worstelde met de menopauze en ander vaak lichamelijk leed dat haar het voorbije decennium overviel. Ook het afscheid van geliefden kwam harder binnen dan verwacht. Elke emotie die ze bezingt heeft ze doorleefd, en dat voelden de aanwezigen gisteren tot in hun kleine teen.

Het begon erg discreet met ‘Tell me who you are today’, ook al de opener op Lives outgrown. "If I could change the way I feel / If I could make my body heal / Free from all I hear inside," klonk het. Haar woorden troffen meteen doel. Spotlichten tolden intussen vooral rond in het publiek, waardoor er vooral schaduw viel op het podium en enkel de contouren van Gibbons zichtbaar waren. Zo creëerde ze een context van halfduister mysterie, waarin ze tijdens haar dertig jaar durende carrière altijd al het liefst opereerde.

Haar uitstekende zevenkoppige band kleurde haar aangrijpende zanglijnen sober, maar daarom niet minimalistisch in, met aandacht voor elk apart laagje. Een hoofdrol was daarbij weggelegd voor percussionist en multi-instrumentalist Howard Jacobs, die geregeld ook basklarinet met fluit afwisselde. Hoe wonderschoon dat allemaal samensmolt, bleek tijdens de op warme respons onthaalde single ‘Floating on a moment’. De dwarsfluit van Jacobs klonk wat ijler op de liveversie zonder het kinderkoor van op de plaat, met samenzang van de muzikanten. Maar de zalvende mantra die ons opriep het hier en nu te omarmen, verloor niet aan kracht.

Ook het ingetogen ‘Mysteries’ en het zwieriger gearrangeerde ‘Tom the model’, twee tracks uit Out of season, de duoplaat die ze in 2002 uitbracht met Rustin Man (Paul Webb van Talk Talk), vielen niet uit de toon. Gibbons zou Gibbons niet zijn als ze tussen al dat fraais niet af en toe wat dissonante geluiden zou binnensmokkelen. De gitaren klonken op tijd en stond meer metalig dan pastoraal, blaasinstrumenten werden al eens als drone verpakt of een schurende altviool echode naar John Cale. Wanneer ze de teugels van haar muzikanten losliet, bevonden we ons ergens op de grens tussen Tindersticks en Arcade Fire.

Nee, om schoonheid om de schoonheid is het Gibbons nooit te doen geweest. In haar wereld ontstaat pracht pas als het authentiek en doorvoeld is, en leven als de dood om de hoek is komen loeren. De set culmineerde in de bis ‘Roads’, dat ook zonder de scratches en breakbeats van Portishead ontroerde, en een metaforisch ‘Reaching out’.

Zichtbaar aangedaan door de respons kwam Gibbons na de laatste noten nog even handjes schudden met de eerste rijen. Dat ze zelfs haar band niet voorstelde, was haar meteen vergeven. Schouder aan schouder namen de bandleden het applaus in ontvangst. Eigenlijk zagen we hen toen pas voor het eerst allemaal in het licht. Het beklemtoont hoezeer ze daarvoor gefocust waren op de intense muziek.

Het concert in het Koninklijk Circus klokte af na iets meer dan een uur, maar niemand die iets gemist had. Net als het eerste Brusselse concert van Portishead, goed dertig jaar geleden in het toenmalige Lunatheater (nu Kaaitheater), was dit een van die avonden waar je bij moest geweest zijn.

Gezien op 6 juni in het Koninklijk Circus