Nieuwe kousen voor elke match: David Steegen over bijgeloof in het voetbal

Veel beroepsvoetballers en topsporters eerbiedigen voor het neerzetten van een prestatie een ritueel. Sommigen noemen het bijgeloof, anderen zien het volgen van eenduidige en steeds weerkerende handelingen als noodzakelijk om de stress en de spanning te beheersen.

De legendarische Engelse voetballer en wereldkampioen Jackie Charlton weigerde steevast de kapiteinsband, omdat hij dan als eerste het veld op moest; hij wou als laatste het voetbalveld betreden.

Ik zie het elke dag bij Sporting Anderlecht. Sommigen laten de namen van hun kinderen op hun schoenen aanbrengen, samen met de vlag van hun land van herkomst. Allemaal om tegenslag af te wenden. Silvio Proto tikt de bovenkant van elke deur aan waar hij op wedstrijddag door moet, hij kust zijn polsen, hinkelt op een welbepaalde en nooit veranderende manier het veld op en schiet de bal in de linkerbovenhoek van het doel voordat hij begint op te warmen.

Marcin Wasilewski wil altijd met gloed­nieuwe kousen spelen. De materiaalman moet ze zelfs in de ongeopende verpakking laten, of hij weigert de klaargemaakte kousen aan te trekken. Sommige voetballers spelen elke wedstrijd in dezelfde onderbroek, soms seizoenenlang. Als die onderbroek verloren raakt na een wasbeurt, slaat de schrik de bijgelovige om het hart. Op stages in het buitenland of in hotels bij uitwedstrijden eerbiedigen vele spelers een bepaalde plaats, naast iemand die geluk zou brengen.

Dat bijgeloof, of het volgen van rituelen, is niet uitsluitend weggelegd voor atleten. Ook wij, gewone stervelingen, zoeken referentiepunten die, in onze beleving, de meeste kansen op succes bieden. Een studiegenote aan de universiteit kon uitsluitend studeren met haar beertje uit haar langvervlogen kindertijd bij zich. De paniek brak uit als je het beertje afnam. Ondergetekende volgde altijd dezelfde weg naar school tijdens de examens. Alleen de rechterstoep werd bewandeld, of de resultaten zouden eronder lijden. En wanneer er gevoetbald wordt, doe ik nog steeds eerst mijn rechterkous en rechterschoen aan, en dan pas de rest. Ik ben niet de enige. De BBC heeft vorig weekend via Twitter aan voetbalstadionbezoekers gevraagd of ze zich op wedstrijddagen onderwerpen aan bepaalde rituelen of bijgelovige handelingen. Er werd massaal gereageerd op de oproep.

Veel van de reacties waren prachtig. Een voetballiefhebber twitterde openlijk dat hij bij elk bezoek aan de thuiswedstrijd van zijn favoriete club zijn zitje bereikt door tegen de klok in rond het stadion te stappen. Herkenbaar. Een andere fan ruimt onveranderlijk zijn kamer op voordat hij van huis vertrekt om 'zijn' Arsenal te steunen.

Vandaag zijn de wedstrijden van Anderlecht werk geworden. Een uur sporten, langs dezelfde weg rijden, het juiste hemd aantrekken… ach, het is te belachelijk voor woorden. Toch maar geen risico's nemen. Al vier seizoenen lang.

Voor de topper tegen Club Brugge eer­bie­dig ik elk onderdeel van het ritueel, mijn ritueel. Coach John van den Brom boe­zemt vertrouwen in. Hij brengt rust. Maar toch...

Het wordt 6-1, het beste resultaat in dertig jaar tegen Brugge. Zou het dan toch allemaal geholpen hebben?

David Steegen is persverantwoordelijke van voetbalclub RSC Anderlecht