De maakbare stad: het Rogierplein

Brussel verandert elke dag, en vaak kunnen we ons al snel niet meer herinneren hoe een plek er vroeger nu weer uitzag. Het Karel Rogierplein onderging, na een eerste metamorfose met de afbraak van het oude Noodstation in 1956 en een tweede transformatie met de bouw van het Internationaal Rogiercentrum ook een derde gedaanteverwisseling met de afbraak van de Martinitoren en de bouw van de Rogiertoren in 2001.

Er bestaan foto's van Herman Selleslags waarop The Rolling Stones in 1966 vanuit de Martinitoren (toen de hoogste toren van het land met op de 29ste en 30ste verdieping tot 1978 een Martini Center waar persvoorstellingen en signeersessies werden georganiseerd) het Rogierplein overschouwen, maar het valt sterk te betwijfelen of ze dat bij hun doortocht in Brussel op 11 juli opnieuw zullen doen. De Rogiertoren is sinds de laatste bankencrisis vooral bekend als Belfiustoren, heeft vandaag een digitaal gestuurde knap oplichtende gevel waarop je kerstboodschappen kan laten verschijnen, maar een publiekstrekker kan je het niet noemen.

Mick Jagger en Keith Richards moeten vanuit de Martinitoren in 1966 Hôtel des Boulevards, Hôtel Cosmopolite en Hôtel Royal Cosmos gezien hebben. De opvallende hoektoren van Hotel Siru stond er al sinds 1932. In 1968 was al beslist dat de daarnet genoemde hotels plaats zouden maken voor het enorme blokvormige Sheratonhotel.

Midden op het Rogierplein (op de foto uit 1968 hierboven) zien we een gebouw dat Innovation tijdelijk toebedeeld kreeg na de legendarische brand van 1967. De winkel zou er blijven tot 1970, tot het nieuwe gebouw dat er vandaag nog staat klaar was.

In de jaren na WOII tot begin jaren 1970 moet Brussel een enorme bouwwerf geweest zijn. Wie goed kijkt, ziet op de aparte foto trouwens zes verkiezingsposters van Paul Vanden Boeynants boven de luifel van restaurant Rei Manuel prijken. VDB was toen schepen van Handel, Openbare Werken, Feesten, Stedenbouw en Aanplantingen, maar ook degene die het Manhattanplan erdoor drukte en daarvoor hele stukken van de Noordwijk liet onteigenen. Bouwmaterialen A. Van Lint, de firma waarvan de kiepwagen voorbij rijdt op de foto hierboven, zal wellicht mee geprofiteerd hebben hebben.

In de jaren voor de eeuwisseling werd het Rogierplein steeds meer een verloren hoek. Nadien is er geprobeerd om het plein wat uitstraling te geven. Eerst met de afbraak van de uitgeleefde en door krakers bezette Martinitoren in 2001 (het Martini-logo had al eerder plaats geruimd voor een Mercedes-ster) en de nieuwe Rogiertoren. Daarna kwam Architect Xaveer De Geyter met een reusachtige luifel over het enorme plein. Dat was ambitieus, maar ook een moeizaam verhaal met veel vertragingen om het gerealiseerd te krijgen tussen 2016 en 2018. Het bleek geen sinecure om de stalen constructie te verankeren op een plein waaronder niet alleen een metrostation, maar ook een parkeergarage en een evenementenzaal zitten.

Het was ook onder meer om het gewicht te beperken dat eerder al werd afgezien van het gebruik van glas. In de plaats werd voor de veel lichtere folie in kunststof gekozen. Net die folie gaf problemen. Er kwam een rechtszaak en er moest een andere aannemer gezocht worden.

Vandaag kan je onder die luifel een Starbucks koffie drinken, en er is opnieuw verandering op komst. De Kruidtuinlaan moet zijn stuk fietssnelweg nog krijgen waardoor je op je Speed Pedelec de Kleine Ring rond kan en zowel het voormalige Sheratonhotel in het Manhattan Center (nu Rogier Hotel met Thon hotel ernaast) als het DoubleTree-hotel aan de andere kant krijgen een make-over. Dat laatste wordt daarmee ook het grootste hotel van België.

Wanneer we de foto met Martini-toren uit begin jaren 1960 vergelijken met die van vandaag met de Belfiustoren (excuseer: Rogiertoren), zien we wat voor transformatie het Rogierplein heeft doorstaan. Sinds 2007 staat naast de Rogiertoren ook het opvallende ellipsvormige kantoorgebouw Covent Garden dat enkele Europese agentschappen huisvest. Op het einde van de Vooruitgangstraat zien we op beide foto's uit de montage met schuifregelaar de toren met wijzerplaat van het 'nieuwe' Noordstation. Tegen dat Noordstation leunt vandaag nog het Communicatiecentrum Noord (CCN), maar dat gaat zeer binnenkort tegen de vlakte. De stad van gisteren is niet die van vandaag, maar die van vandaag is ook niet die van morgen, en dat geldt zeker voor het Rogierplein.