Pedagoog De Bruyckere: ‘Lockdown heeft ongelijkheid in de klas doen toenemen’

Voor de scholen is het herfstvakantie, en dat is voor vele scholen maar net op tijd. Het is bang afwachten hoe de situatie er zal uitzien na de vakantie. Intussen blijkt dat afstandsonderwijs tijdens de eerste lockdown in maart de kloof tussen arm en rijk in de schoolklassen alleen nog maar verder uitgediept. Dat blijkt uit de resultaten van recent onderzoek in Vlaanderen. “En dat is niet alleen te wijten aan een gebrek aan toegang tot internet”, zegt pedagoog Pedro De Bruyckere van de Arteveldehogeschool.

Kristof De Witte (KU Leuven) heeft samen met collega Joana Elisa Maldonado onderzoek gedaan naar de effecten van de voorbije lockdown op de scholingsgraad van kinderen in het basisonderwijs in Vlaanderen. Daaruit blijkt dat afstandsonderwijs een bijzonder negatieve impact heeft voor wie uit een sociaal kwetsbare gezinssituatie komt.

Rustige studieplek

“De leerachterstand die kinderen hebben opgelopen is voor een groot deel toe te schrijven aan de brede kloof tussen arm en rijk. En dat is niet alleen maar het gevolg van de klassieke problemen zoals het gebrek aan toegang tot internet om online lessen te kunnen volgen. Het gaat veel verder dan dat of het niet hebben van degelijk materiaal,” licht pedagoog Pedro De Bruyckere van de Arteveldehogeschool de resultaten toe.

“Het begint soms bij kleine dingen. Bij ongeveer vijftig procent van de kinderen die achterop zijn geraakt begint het al bij kleine dingen zoals de afwezigheid van een rustige studieplek. Daarnaast zien we dat ook dat de ouders een bepalende rol spelen. Zij aarzelen soms om hun kind te helpen, omdat ze zelf niet over de nodige kennis beschikken.” De Bruyckere voegt daar nog aan toe dat de leerachterstand een pak groter kan zijn dan we nu vermoeden.

“Basisscholen konden in juni zelf aangeven of ze in het zesde leerjaar gestandaardiseerde overheidstests wilden afnemen of niet. De OVSG-examens die peilen naar de verworven kennis van de leerlingen zijn daar een voorbeeld van. In die scholen blijven kinderen die de komende jaren extra begeleiding nodig zullen hebben om op hetzelfde niveau als de rest van de klas te komen onder de radar.”

‘Geen algemene richtlijn voor herfstvakantie’

Na de herfstvakantie schakelen de secundaire scholen in Brussel over op code oranje. “Dat wil zeggen dat er opnieuw afstandsonderwijs ingevoerd wordt. Dat zal op maat gebeuren, waarbij schooldirecties zelf beslissen hoe ze dat allemaal willen organiseren,” vertelt woordvoerster van de scholengroep Karin Struys. Voor de basisscholen verandert er, afhankelijk van eventuele nieuwe coronamaatregelen, voorlopig niets.

Onze redactie kreeg het bericht binnen dat in sommige scholen leerkrachten oproepen om uit voorzorg al het lesmateriaal op deze ‘laatste schooldag’ mee naar huis te nemen. Maar dat geldt zeker niet als een algemene richtlijn. “Het zou kunnen dat dit gebeurt, maar vanuit onze instantie wordt daar zeker niet op aangedrongen,” aldus Struys nog.