'Schrijnende onveiligheid blijft verergeren': maat is vol voor veertigtal buurtcomités

Voor tientallen buurtcomités en organisaties uit verschillende Brusselse wijken is de maat vol: de escalerende onveiligheid moet zo snel mogelijk onder handen genomen worden, klinkt het in een open brief die dinsdag gepubliceerd wordt. “Deze mobilisatie is ongezien, maar dat is de situatie ook.”

De problematiek rond onveiligheid in Brussel beroert de gemoederen steeds feller, de berichten over stijgende criminaliteit en drugsgebruik rond het Noord- en Zuidstation en metrostations nemen exponentieel toe.

Het geduld van bewoners en handelaars die de overlast aan den lijve ondervinden is op, schrijven verzamelde buurtcomités en organisaties in een open brief die later dinsdag openbaar gedeeld wordt. Meer dan dertig buurtcomités en organisaties uiten daarin hun ongenoegen over de huidige onveiligheidssituatie in verschillende Brusselse wijken.

Ze manen minister-president Rudi Vervoort (PS) en de burgemeesters van Brussel-stad, Anderlecht, Sint-Jans-Molenbeek, Sint-Gillis en Sint-Joost-ten-Node aan tot dringende actie om de problematiek aan te pakken.

Messen en bijlen

“De situatie wordt erger en erger”, zegt Eric Vandezande van het wijkcomité IJzer-Sainctelette in een reactie aan BRUZZ.

“Ze is zo ernstig dat ze ons dagelijks leven begint te beïnvloeden. Zichtbaarder crackgebruik, openbaar dealen, agressie, mensen die op de dool zijn: het geheel aan problemen zorgt ervoor dat ouders hun kinderen niet meer met de metro naar school durven sturen of mensen hun hond niet meer durven uitlaten”, vervolgt Vandezande.

“Buren zijn al fysiek aangevallen, we hebben incidenten met messen en bijlen op onze voetpaden meegemaakt. Er heerst pure wetteloosheid. Ik heb deze wijk de voorbije twee decennia zien vooruitgaan, maar het afgelopen jaar gaat het hier zienderogen achteruit.”

Uitwerpselen voor de deur

Ook in de Anderlechtse Kuregemwijk zitten buurtbewoners met de handen in het haar. “Er wordt steeds openlijker drugs gedeald en gebruikt”, zegt Saïd Hammar, woordvoerder van de wijk rond Clemenceau. “Gebruikers lopen rond als zombies, dealers zijn vaak rondreizende minderjarigen, buren vinden crackpijpen en uitwerpselen voor hun deur: ik heb dit in meer dan veertig jaar in de wijk nooit gezien.”

“Mensen krijgen het gevoel dat in sommige buurten alles kan en mag, en dat werkt besmettelijk”, pikt Goedele Desmet in, die mee aan de kar trekt van het comité rond de Heyvaertwijk en de Poincarélaan in Anderlecht. “Het gaat niet alleen over drugsgebruik, maar ook over rondzwervend afval, geluidsoverlast, wildparkeren…”

“Dit zijn wijken die decennialang in de steek gelaten zijn, te lang onaantrekkelijk gebleven zijn, en mede daardoor hinkt de invulling van de publieke ruimte hier hopeloos achterop", stelt Desmet.

Er is een link met armoede, vult Vandezande aan. “Meer en meer mensen vallen uit de boot en de groei van armoede loopt in deze wijken samen met de toename van crackgebruik.”

Ook in stadscentrum

Niet alleen wijken rond het Zuidstation, in het noorden van de Vijfhoek en in de buurt van het Zuidstation kampen met overlast. Ook in het stadscentrum wordt de alarmbel geluid.

“Het aantal diefstallen in de Nieuwstraat en de straten daarrond heeft zich de voorbije maanden vermenigvuldigd. Het is dagelijkse kost”, constateert Quentin Huet van handelsfederatie Shopera. “De financiële gevolgen voor handelaars zijn niet te onderschatten, werknemers voelen zich onveiliger en de arbeidsomstandigheden gaan erop achteruit.”

“De politie zal wel doen wat ze kan met de middelen die ze ter beschikking heeft, maar wie steelt, wordt gewoonweg niet bestraft”, vindt Huet. “Dieven worden eventjes opgepakt en dan weer vrijgelaten, zonder gevolgen – justitie heeft wel andere dingen te doen, klinkt het dan. Het lijkt erop dat er in België een recht op diefstal bestaat.”

Samenwerking

Huet vraagt meer blauw op straat. Ook volgens Vandezande kampt Brussel met een gebrek aan politiepatrouilles. “Deze problematieken moeten prioritair aangepakt worden, onder meer door repressiever op te treden tegen dealers en agressie.”

De buurtcomités verwachten daarnaast actie van Brussels minister-president Vervoort. “Nu is het ideale moment om de veiligheidsbevoegdheden te gebruiken waarover hij beschikt. Daarbij: er is nood aan samenwerking. Dit probleem overstijgt de grenzen van gemeenten en politiezones.” Maandag riep premier Alexander De Croo (Open VLD) voor het eerst de verschillende betrokken partijen bijeen om de criminaliteit rond station Brussel-Zuid te bespreken.

De buurtcomités vragen ook om een verbeterde begeleiding van mensen met drugsproblemen in de vorm van medische en psychologische bijstand, en een doorgedreven huisvestingsbeleid. Al moet volgens Hammar de zichtbare overlast en onveiligheid eerst getackeld worden. “Aan Clemenceau worden drugs open en bloot gedeald en gebruikt: begin dat al eens aan te pakken.”

Buurtpreventie

Dat ruim dertig comités en organisaties hun schouders onder de open brief zetten, wijst volgens Vandezande op de ernst van de situatie. “Zo’n mobilisatie is ongezien, maar dat is de situatie ook. Het gaat over duizenden burgers die niet vanuit negativiteit, maar vanuit liefde voor Brussel iets aan de situatie willen veranderen.”

Ook Hammar ziet dat burgers zich meer en meer verenigen. Zo is er in de Clemenceauwijk onlangs een WhatsApp-buurtpreventiegroep uit de grond gestampt. “Iets wat in Brussel, in tegenstelling tot Vlaanderen, nauwelijks bestaat."

Positieve signalen te midden van de malaise, denkt Hammar. "Er is zeker hoop op beterschap, maar tegelijkertijd merk ik dat veel mensen ervoor kiezen om te vertrekken en hun huis aan spotprijzen doorverkopen. Eén ding weet ik zeker: ik geef niet op.”