JOUW VRAAG. Waar zijn er nog overblijfselen van stadsomwallingen?

Onder de Brusselse bodem, zo beaamt vast elke archeoloog, valt meer uit alle tijden te vinden dan een mens bovengronds kan tegenkomen.

Bij elk nieuw, groot bouwproject gluurt de archeologische dienst van Stedenbouw wel even mee, en gelukkig maar. In Ninove, waar een groot nieuw bedrijvenpark komt, liggen momenteel hectaregrote terreinen opengelegd in sleuven. Daar ziet men de sporen van grafheuvels, grachten, Romeinse nederzettingen, legerkampen van de achttiende eeuw, schuilhutten met een haard van militairen die naar de Slag van Waterloo trokken, noem maar op.

Maar de vraag gaat over Brusselse middeleeuwse restanten van de stadswallen. Van de tweede stadsomwalling uit de jaren 1360 blijft niets over, vermits Napoleon die in 1810 liet afbreken. De stadsverruiming eiste een riante ringlaan (nu zowat de Kleine Ring). Enkel een sterk geromantiseerde reconstructie van de Hallepoort getuigt nog van die stadsmuur. Ondergronds valt er amper nog iets terug te vinden, tenzij in metrostation Munthof, waar een stuk muur opduikt.

“Van de oudere, eerste stadsomwalling uit begin dertiende eeuw, is daarentegen nog wel veel overgebleven,” bevestigt de zeventigjarige Paul De Ridder, doctor in de middeleeuwse geschiedenis. Omdat dikke walmuren van 2,50 meer breed en torenfunderingen om de vijftig meter nog in de Brusselse grond blijven zitten zijn, is menig Brussels eigenaar ‘rijk’ aan een stukje eerste stadswal.

Bij de verkoop van terreinen en de afbraak van poorten, sluippoorten en wallen is al eens wat muur ‘gebruikt’ om de perceelsbegrenzingen aan te duiden. Daardoor overleven veel stukken van torens en wallen uit die tijd. In het Radissonhotel (Wolvengracht) maar ook in het Atlashotel (Oude Graanmarkt) kan u zelfs naast zo een stukje middeleeuws relict eten. En met een gratis wandelgids van de dienst Monumenten en Landschappen van het Brussels Gewest valt het eerste omwallingstracé trouwens aardig af te stappen.

VOLGENDE WEEK: Het eindpunt van bus 41 heet Transvaal, een vroegere provincie in Zuid-Afrika. Waarom?

BIG CITY: stel zelf je vraag

Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie. De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord.

Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag in Big City.