Overal in Brussel hangen ze, stickers met maar één woord op: klet

Charlotte De Cort is een Brusselse scenarist en regisseur. Ze schrijft met filmische flair over haar ervaringen in de stad die haar inspiratie leveren voor nieuwe filmcreaties.

Op lantaarnpalen. Op elektriciteitscabines. Op muren. Op ramen. Op houten panelen. Op verkeerslichten. Op postbussen. Overal in Brussel hangen ze, op alle mogelijke plekken, op alle mogelijke hoogtes. En met 'ze' bedoel ik: stickers. En met stickers bedoel ik meer specifiek: stickers met één woord op. En met één woord bedoel ik specifiek: klet.
Vier zwarte letters, vaak op een egaal witte achtergrond geprint.

Het viel me al langer op, maar laatst zag ik het pas echt, toen ik een verjaardagskaart wilde posten voor mijn broer. Op de rode box ergens in Jette plakte een exemplaar van zo'n sticker en ik dacht nog: hoe toevallig.
Want Klette Mariette: het was mijn broer die mij destijds voor het eerst liet kennismaken met dat woord. Niet op een leuke manier, maar om mij te sarren bij de zoveelste schermutseling. Hij is acht jaar ouder, en in de diepe jaren negentig reed hij rond op een crossmotor zonder helm en met blonde piekjes in gel.
In een natuurlijke reflex van 'alles-wat-je-zegt-ben-je-zelf' antwoordde ik vervolgens heel gevat: “Ge zijt zelf een klet, jong.”
Waarop hij in een reflex van 'alles-wat-je-zegt-ben-je-dubbel-zelf-en-zelfs-meer-want-ik-heb-piekjes': “En gij zijt een dikke klet.”
Enzovoort, enzoverder. Tot moeder of vader moest tussenbeide komen in al dat familiaal gekletter.

Maar na al die ruzies en na al die jaren weet ik nog steeds niet goed wat het betekent: klet. Internet traceert de herkomst terug tot Duitsland, en zegt dat het woord in verschillende schriftelijke vormen voorkomt: klet, klett, klette of clette (klit bestaat ook, en weten sommigen ook niet te traceren, maar dat is een andere kwestie). Klette Mariette, zoals hierboven gebruikt, is dan weer een uiting van verbazing, een uitroep die extra benadrukt hoe plots iets kan gebeuren – maar geen idee wie Mariette precies wel mag wezen in het hele verhaal (en of Mariette ook een oudere en lastige broer had, en of ze in Duitsland woonde).
Een klet, leer ik nog, kan ook gewoon een mep betekenen. Ramasser une klette … betekent dan: mot vangen (en dan bedoel ik niet de nachtvlinder).

Maar in de meeste gevallen wordt het gebruikt om een imbeciel aan te duiden, een lastigaard, een incapabel iemand (het soort dus dat nogal makkelijk een klet krijgt).
YouTube, bron van eeuwige wijsheid, toont me dan weer een filmpje waarop een jonge visser uit Ninove, na het vangen van een dikke, witte albino karper, de magische woorden sprak: “Azo een klet peken.” In zijn stem en vettig accent steekt iets van een trillende, religieuze extase.

Wat het ook mag betekenen, ik link het toch vooral aan mijn broer, en zijn stoere jongensjaren en mijn minder stoere meisjesjaren. En wanneer ik dus door Brussel rijd, en ik zie ze onderweg hangen – op lantaarnpalen, op elektriciteitscabines, op muren … – dan hoor ik het verleden langs alle kanten stilzwijgend naar mij roepen: dikke klet, dikke klet, dikke klet.
En ik kan alleen maar denken: hopelijk komt mijn verjaardagskaart nog op tijd aan.