Prettige vakantie

Tom Peeters is journalist en geeft Nederlandse les aan nieuwe en anderstalige Brusselaars in het volwassenenonderwijs. Tweewekelijks schrijft hij over hoe in zijn klas de wereld samenkomt.

De zomer verblijft tijdelijk in de stad, en in de gangen van het Noordstation kom ik een collega tegen die op weg is naar haar laatste les. Ze moet feedback geven en haar gezicht staat vol zorgen. Ze maakt een gebaar naar haar voorhoofd. “Ik word er helemaal gek van. Jij ook?”

Ik ook. In de afgelopen uren speelden drie twijfelgevallen uit mijn aflopende klas constant door mijn hoofd. Flashbacks naar lesmomenten, schrijfopdrachten herlezen, het mondelinge examen herbeluisteren, collega's opbellen voor een second, third, fourth opinion: het bleef maar doormalen.

Uiteindelijk besluit ik een van de twijfelgevallen tegen te houden. Ze voelt de bui hangen en wacht haar verdict niet eens af. Na een stormachtige entree in de klas verdwijnt ze even snel weer, roepend met een mix van venijn en triomf: “Ik ga een klacht tegen je indienen! Prettige vakantie!”

Ze was een van de 23 ingeschreven in een bruisende klas vol anderstaligen en nieuwkomers die op een zucht van hun B2-certificaat stonden. Iedere dag stond ik bewonderend tegenover hun discipline, leergierigheid en kennis. Ze lieten me op de toppen van mijn tenen lopen. Daagden me uit. “Waarom dit, Tom?” “Waarom dat woord, Tom?” “Waarom hier 'indien' en daar 'als'?” “Wát? Alwéér een uitzondering?”

Sommigen woonden hooguit twee jaar in België, maar dat weerhield hen er niet van om levendige verhalen te vertellen of in kleurrijke zinnen over hun vroegere levens te schrijven. De Oekraïners deelden in woord en tekst hoe de stress van de oorlog hen tot in hun slaapkamer in Brussel achtervolgt. De Indiase vrouwen spraken openhartig over de onveiligheid in de Brusselse metro.

De jonge, zachtmoedige Ghanese verraste tijdens ons half-geïmproviseerde debat over de centrumrechtse verkiezingsuitslag van 9 juni door te zeggen: “Ik verkies dit boven de zogenaamde democratie waarvoor mijn mama en ik op de vlucht sloegen.”

Beschoten thuisland

Mijn wijze klas. Ik heb net zoveel van hen geleerd als zij van mij. Na zeven intense weken verdwijnen ze uit mijn leven – in principe voor eeuwig en altijd. Allemaal slaan ze op hun eigen manier hun vleugels uit. Sommigen blijven deze zomer in Brussel omdat ze niet weg kunnen, anderen verlieten het land reeds. Mijn vrolijke, kritische Libanese student verlangt vooral naar wat rust na bijna anderhalf jaar intensief Nederlands studeren. De niet-geslaagde Indiase moet nu ongeveer met haar IT-man en kinderen op het vliegtuig naar de heimat zitten.

Het slimme meisje uit Ghana blijft met haar mama in de hoofdstad en schreef zich al in voor het volgende niveau én het tweedekansonderwijs om haar middelbareschool­diploma te behalen. Mijn beste Oekraïense vond de moed om op vakantie te gaan in haar beschoten thuisland. “Ben je zenuwachtig?” vroeg ik onwetend toen ze bleekjes haar resultaat kwam ophalen. “Ja, omdat ik vanavond in Charleroi een vlucht naar Polen neem.”

Niet allemaal zal ik ze even erg missen. De boosaardige gebuisde heeft woord gehouden en een klacht ingediend bij de ombudsdienst van de school. Prettige vakantie!