Parlement neemt belangrijke stap in uitstel lage-emissiezone na vinnig debat

De commissie Leefmilieu van het Brussels parlement heeft beslist woensdag om de volgende verstrenging van de lage-emissiezone (LEZ) met twee jaar uit te stellen. Aan de beslissing ging een soms vinnig debat vooraf.

Het uitstel van de volgende fase in de LEZ zorgde de voorbije maand voor veel politieke deining. MR, PS en Les Engagés stelden voor om dat uitstel te stemmen in het parlement, zonder overleg met de Nederlandstalige partijen waarmee ze een regering probeerden vormen. De demarche droeg er wat later toe bij dat Groen de formateurshanddoek in de ring gooide. Het leidde ook bij andere partijen tot kritiek dat de taalevenwichten waarop de Brusselse instellingen steunen met de voeten werden getreden.

Deze woensdag keurde een goedbezochte commissie Leefmilieu nu het uitstel van de volgende fase goed, met een ruime meerderheid. Diesels met euronorm 5 en benzinewagens met euronorm 2 zullen daardoor twee jaar langer mogen rondrijden in het gewest, tot eind 2026. De tekst bepaalt dat de daaropvolgende verstrengingen wél behouden blijven. De eerstvolgende momenten voor verstrenging worden daardoor 2027 én opnieuw in 2028 van kracht.

Een voorstel van CD&V om het uitstel tot een jaar te beperken haalde het niet. Ook het voorstel van Vooruit.brussels om het uitstel te beperken tot mensen met een beperkt inkomen werd weggestemd.

Een CD&V-amendement om bestuurders die binnenkort de LEZ niet meer binnen mogen beter te informeren, bijvoorbeeld via een brief, werd wel goedgekeurd.

Begin oktober moet ook de plenaire vergadering van het parlement zich nog over de kwestie buigen, normaal op 4 oktober. Gezien de overtuigende meerderheid lijdt het weinig twijfel dat het uitstel ook daar gestemd wordt. Woensdag stemden - naast de indieners - ook PTB-PVDA en Team Fouad Ahidar voor het uitstel. Groen, Ecolo en DéFI stemden tegen en N-VA onthield zich.

Politieke reacties

Aan de beslissing ging een bij momenten levendig debat vooraf. In de aanloop wond Fouad Ahidar (Team Fouad Ahidar) zich bijvoorbeeld op omdat zijn partij niet bij de intiatiefnemers kon gevoegd worden van het voorstel van uitstel. Hij nam daarbij het woord "maffiapraktijken" in de mond. Ahidar diende al eerder dit jaar een voorstel voor uitstel in.

Fractieleider voor Groen Stijn Bex vond dan weer dat MR, Les Engagés en PS een figuurlijk mes in de rug van zijn partij hadden gestoken, door met het voorstel naar het parlement te trekken in plaats van het bij de regeringsonderhandelingen te bespreken. Een mes met de vingerafdrukken van Open VLD (die mede-indiener werd van het voorstel, red), dat diepe wonden heeft nagelaten. Bex waarschuwde ook voor juridische valkuilen. Een beleidsmaatregel die de gezondheid negatief beïnvloedt, riskeert een vernietiging door het Grondwettelijk Hof, vreest hij.

Barslecht bestuur

Ook Benjamin Dalle (CD&V), zelf jurist, vreest voor een schending van dat ‘standstill’-principe. Dalle vond dat het voorstel van MR, Les Engagés, PS en Open VLD op verschillende vlakken van erg slecht bestuur getuigde. Net als anderen noemde hij het incoherent dat Brussel met twee jaar uitstelt, terwijl Vlaanderen dat maar met een jaar doet. Hij diende dan ook een compromisvoorstel in om met één jaar uit te stellen.

Cieltje Van Achter (N-VA) kon zich inleven in de woede van Groen en begreep dat het vertrouwen om een regering te vormen verdwenen is. Tegelijk toonde ze zich een voorstander van uitstel. Maar dat het voorstel pas nu op tafel kwam, is voor Van Achter dan weer een blijk van slecht bestuur.

Terug naar de jaren 1950

Ecolo bestempelde het uitstel in de eerste plaats als een verkiezingsmaneuver waarmee de PS en MR tijdens de gemeenteraadsverkiezingen willen scoren bij hun achterban. De partij vermoedt dat de initiatiatiefnemers op termijn de hele LEZ willen opdoeken en vreest een terugkeer naar "het Brussel van de jaren 1950". Ook Défi toonde zich een voorstander van het behoud van de LEZ. De partij verweet Les Engagés dat ze helemaal geen rekening houden met de gezondheid van de Brusselaars, terwijl ze daar wel campagne rond voeren.

Pascal Smet (Vooruit.brussels) wees erop dat de vorige regering al veel begeleidende maatregelen invoerde. Hij stelde – net als Benjamin Dalle - ook dat de manier van werken van de indieners van het voorstel niet oké was. Tegelijk pleit Smet om nu vooruit te kijken.

Draagvlak

Christophe De Beukelaer (Les Engagés) gaf toe dat de soloslim via het parlement niet echt de manier is waarop Nederlandstaligen en Franstaligen met elkaar moeten omgaan. Hij verdedigde het uitstel door te stellen dat op die manier opnieuw een draagvlak werd gecreëerd voor de LEZ. Hetzelfde argument klonk bij de PS en bij Open VLD. Daar verzekerde Imane Belguenani dat het voorstel zeker geen "mes in de rug van Groen" is. De Beukelaer zei ook dat de toekomstige regering niet verder zou morrelen aan de timing van de LEZ.