Helft lgbtq+’ers durft niet hand in hand te lopen: 'Het is gewoon niet veilig'

“Brussel is een stad waarin ik mij als gay steeds minder veilig voel,” getuigt Antoine. De Brusselaar werd vorig jaar slachtoffer van homofoob geweld, en hij is niet alleen. Volgens een grootschalige bevraging kreeg één op de zeven Belgische lgbtq+'ers daar in de voorbije vijf jaar mee te maken. Eén op de twee durft zelfs niet om hand in hand te lopen met de partner. “Het is niet safe.”

Vorige zomer kreeg Antoine rake klappen op het Lemmensplein in Anderlecht, in de buurt waar hij werkt. Met bedreigingen en homofobe beledigingen had hij daarvoor al te maken gehad, maar fysiek geweld was de eerste keer. “Mijn veiligheidsgevoel was al niet best, maar sindsdien leef ik dagelijks in angst en met stress. Het gaat nu beter dan enkele maanden geleden, maar het blijft moeilijk,” vertelt de Brusselaar bijna tien maanden na de feiten.

Volgens een bevraging van het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA) bij ruim 100.000 mensen uit 30 Europese landen blijkt dat steeds meer Belgische lgbtq+’ers met fysiek geweld te maken krijgen. Vijftien procent van de Belgische respondenten gaf aan dat ze in de afgelopen vijf jaar slachtoffer zijn geweest van fysiek geweld tegenover elf procent in de vorige studie in 2019. Zes procent van de Belgische lgbtq+’ers werd in het voorbije jaar fysiek aangevallen, blijkt uit het rapport dat het FRA vandaag gepubliceerd heeft.

“Die cijfers verbazen me helemaal niet. Door de verhalen die ik hoor binnen de lgbtq+-gemeenschap en mijn vriendenkring weet ik dat het vaker voorvalt dan de politionele statistieken doen uitschijnen,” gaat Antoine verder. “Brussel is een stad waarin ik mij als gay steeds minder veilig voel.”

‘Sommige wijken vermijden’

De resultaten van de bevraging verbazen ook Rémy Bonny van Forbidden Colours niet. Die organisatie strijdt onder meer vanuit Brussel voor meer rechten voor de lgbtq+-gemeenschap. “In onze samenleving zien we de voorbije jaren een verrechtsing waarbij vooral extreemrechts lgtbq+-rechten viseert. Het geweld wordt bijna aangemoedigd en dan gaan sommigen over tot actie,” aldus Bonny. “De Belgische resultaten van het FRA-onderzoek lopen gelijk met de Europese gemiddeldes, maar er is al langer een toenemend onveiligheidsgevoel binnen de gemeenschap.”

Volgens de laatste bevraging van de FRA heeft 53 procent van de Belgische lgbtq+’ers het voorbije jaar met intimidatie te maken gehad, een forse stijging tegenover de 37 procent in de bevraging uit 2019. Het aandeel respondenten dat niet hand in hand op straat durft te lopen met de partner is licht gedaald, maar het gaat nog steeds om meer dan de helft. “Elkaars hand vasthouden is als homo helemaal niet safe. Je krijgt al heel snel beledigende opmerkingen,” vertelt Antoine. “Ik zou het zelf ook niet durven, al hangt af van waar ik ben in de stad. In sommige wijken voel ik me iets veiliger.”

Het FRA houdt geen statistieken bij volgens gewest, maar de perceptie heerst dat de cijfers in Brussel nog slechter zouden zijn. “Ik ben Brusselaar en zelf zou ik in sommige wijken ook niet hand in hand durven lopen,” zegt Bonny. “Als je zelf lgbtq+’er bent, ga je sommige wijken of straten mijden. Dat moet een eyeopener zijn voor de politiek.”

“Maar het enkel afschuiven op Molenbeek of Anderlecht zou te makkelijk zijn. Grootsteden als Brussel hebben zeker een probleem, maar uit gesprekken die ik heb, merk ik dat het ook op het Vlaamse platteland steeds moeilijker wordt om openlijk queer of transgender te zijn, bijvoorbeeld in het onderwijs,” gaat de directeur van Forbidden Colours verder. “We hebben in België goede wetten, maar dat vertaalt zich niet altijd naar maatschappelijke verandering. Met alleen zware straffen op homo- en transfobie gaan we er niet komen. We moeten het gesprek aan gaan met bepaalde groepen die minder acceptatie tonen. Daarvoor heb je het middenveld nodig, maar we zien dat er de voorbije jaren gesnoeid is in de subsidies.”

Pride

De FRA-bevraging toont volgens Bonny aan dat een evenement zoals de Pride, die zaterdag door het centrum trekt, noodzakelijk blijft. “Eén evenement per jaar is onvoldoende, maar het is door zichtbaar te zijn dat we voor meer tolerantie kunnen zorgen,” aldus Bonny nog. “Wie ons kent, weet dat er geen gevaar in ons schuilt en dat we deel uitmaken van de samenleving.”

Daar is Antoine het helemaal mee eens. “Dit jaar is het thema van de Pride ‘Safe everyday everywhere.’ Zich overal en altijd veilig voelen, ik heb niet het gevoel dat dat vandaag een prioriteit is voor de politiek, maar voor ons is dat iets waarvoor we moeten blijven strijden.”