Sporteconoom Trudo Dejonghe: 'Eurostadion was niet functioneel'

Het voetbalstadion waar de openingswedstrijd van het EK 2020 gespeeld zou worden, komt er niet. Dat werd op 7 december duidelijk. "2017 was het jaar van de procedures voor deze witte olifant," stelt de visionaire sporteconoom Trudo Dejonghe (KU Leuven).

Het dossier sukkelde het jaar door.
Trudo Dejonghe: Zo gaat dat als bouwvergunningen en milieuattesten onderhevig zijn aan omslachtige procedures, aan bezwaarschriften, in beroep gaan, en opnieuw beginnen. Het prijskaartje van het stadion (300 tot 400 miljoen euro, red.) was van meet af aan een gok.

Meestal worden de inkomsten overschat en de kosten onderschat, omwille van het nobele doel: snel goedkeuring krijgen om met de bouw te kunnen beginnen. Maar dan komt vaak de kat op de koord.
Zo werd voor het Olympisch stadion in Londen de btw vergeten, net als het bodemonderzoek. De kosten van die sanering kwamen er nog bij. Dan gaan steden failliet.
Kijk maar naar Valencia, en eigenlijk overal waar megaprojecten zoals die van Calatrava
passeren.

Ringafritten zouden door Ghelamco betaald worden. Het stadion kon ook voor concerten dienen.
Trudo Dejonghe: Wie een prachtig, multifunctioneel stadion wil bouwen, moet een kijkje nemen in Rijsel (52.000 plaatsen), al is dat te groot voor voetbal. Een deel van het product is de fan, die er wil bij zijn voor de sfeer. Die is er niet in een halfleeg stadion. Te weinig publiek is onaangenaam voor de spelers. Het publiek moet het gras bijna voelen en tegen elkaar zitten.

Een stadion van 40.000 zitplaatsen volstaat. Alle hogere rijen zouden het gros van het jaar leegstaan. Dat zijn alleen maar overbodige kosten. Portugal heeft voor het EK in alle provincies een te groot stadion gebouwd, ze staan nu leeg. Ook Brazilië en Zuid-Afrika hebben die fout gemaakt. Alleen Duitsland heeft het voor 2006 economisch goed bekeken, vertrekkend van de enige goeie vraag: hoe worden ze achteraf maximaal benut door de grote clubs, Stuttgart, München ... Geef de clubs een stadion, niet een ‘nationale’ ploeg, dat ruikt naar het koloniale tijdperk, waar een staatshoofd in zijn nationale stadion zijn publiek toespreekt.

Wat heeft de stekker uiteindelijk uit het dossier getrokken?

Trudo Dejonghe: Twee zaken gaven de doorslag. Eerst het moment dat een ‘buurtweg’ boven water kwam. Daar hebben ze hun tanden op stukgebeten, omdat er nu eenmaal een wettelijk kader moet worden gevolgd. Zo kwam er procedure na procedure. Het dossier reed zich muurvast. We kennen het verhaal van het stadion van Brugge en de vleermuizen (het stadion in Loppem kwam er niet, onder meer omdat daar een broedgebied van vleermuizen was, red.) De tweede doodsteek was de ommezwaai in het standpunt van Grimbergen. Toen dat politiek gebakkelei erbij kwam, werd mijn voorspelling bevestigd: nu is het definitief verkorven, het stadion komt er nooit. De doorsnee-Belg lacht er eens mee, en niemand zal er nog van wakker liggen.

In enkele uren tijd is het project geschrapt, na de beslissing van de UEFA. Hoe kon dat?
Trudo Dejonghe: Vlaams minister Joke Schauvlieghe (CD&V) heeft gewacht tot die uitspraak er kwam en gaf toen toe. Er zat wellicht politieke angst bij, want de gemeenteraadsverkiezingen komen eraan. CD&V zit in die regio van Vlaams-Brabant met een N-VA die in de nek blaast. Bovendien zou het ongewoon vreemd geweest zijn, dat de overheid voor een voetbalstadion snel alles in orde brengt, Voor wie? Voor enkele bobo’s uit Brussel? Het volk staat misschien wel achter het voetbal, maar niet achter een witte olifant of nutteloos geld weggooien.