Stadsverenigingen IEB en Arau in beroep tegen versnelde afbraak Zuidpaleis

Inter Environnement Bruxelles (IEB) en Arau gaan in beroep tegen de spoedordonnantie, die de procedure verkort om het Zuidpaleis gedeeltelijk af te breken. Het Brussels parlement stemde daar eind september 2023 mee in, om vaart te maken met het graven van de nieuwe metrotunnel. Maar daar steken de stadsverenigingen nu een stokje voor.

De spoedordonnantie verkort de stedenbouwkundige procedure voor het ontmantelen van het Zuidpaleis van 480 dagen naar 290 dagen, door enkele stappen over te slaan en termijnen in te korten. Die ontmanteling is nodig om metrostation Toots Thielemans te verbinden met Anneessens.

Net die kortere procedures halen de stadsverenigingen aan als hoofdredenen om beroep aan te tekenen bij het Grondwettelijk Hof.

Zo hekelen de stadsverenigingen dat de ordonnantie zelf niet het voorwerp uitmaakt van een milieu-effectenstudie. Voor de ontmanteling van het Zuidpaleis is die er voor alle duidelijkheid wel, die is nu aan de gang.

Het verkorten van de adviestermijnen zou dan weer het recht inperken op een gezonde omgeving. Zo'n inperking is grondwettelijk maar moet gemotiveerd zijn door redenen van algemeen belang, wat hier volgens de stadsverenigingen niet het geval is. "Het gaat hier om technische, budgettaire en temporele complicaties, niet om redenen van algemeen belang", stellen ze.

De essentie van het probleem is volgens IEB dat de ordonnantie geen loutere inkorting van de procedure is, zoals het juridisch verkocht werd. De ordonnantie is daarentegen met een specifiek 'inhoudelijk' doel ontworpen, met name de afbraak van het Zuidpaleis. "Met dit beroep willen IEB en de ARAU het architecturale erfgoed van het Zuidpaleis beschermen en de vele toepassingen die het al tientallen jaren heeft gehost, behouden."

'Jammer'

De spoedordonnantie werd op 29 september 2023 gestemd in het parlement. Een advies van de Raad van State maakt toen al duidelijk dat de ordonnantie kwetsbaar is voor beroepsprocedures. De ontmanteling van het Zuidpaleis - en dus ook het nog te graven stukje metrotunnel - kan pas beginnen als alle beroepsprocedures van de baan zijn.

Het kabinet van mobiliteitsminister Elke Van den Brandt (Groen) wenst niet te reageren.

Bij het kabinet van staatssecretaris voor Stedenbouw Ans Persoons (vooruit.brussels) is te horen de ordonnantie enkele stappen versnelt, maar toch voldoende garanties tot inspraak biedt. "Er wordt een milieu-effectenstudie uitgevoerd en de termijnen van het openbaar onderzoek en de overlegcommissie worden volledig gerespecteerd", klinkt het.

"We beseffen dat er veel protest is tegen de aanleg van de metro 3 en dat dit tot een juridische procedureslag zal leiden", klinkt het verder. "Dit is ontzettend jammer: het is in ieders belang dat de werf zo snel mogelijk vooruitgaat."