Trends in de campagne (3): politici in je woonkamer

Met de verkiezingen van juni in het vooruitzicht zijn politieke partijen volop bezig met hun campagnes. Elke week belicht BRUZZ een van de trends die de campagnes kenmerken. Vandaag: politici in je woonkamer.

Het is dit verkiezingsjaar voor politici nog duidelijker geworden dat fysiek contact met de burger belangrijk is, zegt directeur van het Archief en Museum voor het Vlaams Leven in Brussel An Rydant. "Ze willen de kloof tussen de burger en de politiek persoonlijk dichten. En dat is nodig, want het engagement van de burger is enorm gedaald. Het is te zien aan de weinige affiches die aan de ramen van huizen hangen in vergelijking met andere verkiezingsjaren."

En inderdaad, hoewel fysieke contacten altijd al belangrijk zijn geweest in de campagnes, vinden partijen nieuwe manieren om dat te organiseren. “Wij komen met onze rode bank naar jou”, zo luidt de campagne van Vooruit.brussels, waarbij je een gesprek kan inplannen met de lijsttrekkers bij je thuis, je vereniging, of in het campagnelokaal van de partij. De aanvraag gebeurt via een online formulier, waarin je mogelijke data, de locatie en de voorkeur voor bepaalde kandidaten moet aangeven.

Zo'n huiskamergesprek duurt doorgaans een tot anderhalf uur. In die tijd kan je met de partijkopstukken diepgaander ingaan op bepaalde thema's die je belangrijk vindt. En dat in het gezelschap van je vrienden, familie, collega's of kennissen.

Vooruit.brussels had al wat ervaring met huiskamergesprekken, maar zet er nu extra op in. Dat zegt Nils Quintelier, woordvoerder van huidig staatssecretaris van Stedenbouw en Erfgoed Ans Persoons. “Met het rode bankje wekken we herkenbaarheid op, en dat werkt. Tot nu toe hebben we al zeker 250 mensen bereikt via onze huiskamerdebatten en nog eens 750 via onze huisbezoeken.

Ook Groen en Ecolo Brussel trekken naar de woonkamers van Brusselaars onder de naam ‘salongesprekken’. “Vroeger organiseerden we dat enkel als iemand dat zelf vroeg. Nu zetten we het extra in de verf”, zegt Stijn Bex (Groen). Hoeveel gesprekken er al exact plaatsvonden kan Bex niet zeggen, maar hij schat dat het er wekelijks een vijftal zijn. "We proberen op elke aanvraag in te gaan, maar de agenda's zijn goed gevuld. Dat lukt dus niet altijd."

Het doel is tweeledig: de kiezers overtuigen en een beter inzicht krijgen in de zorgen van de Brusselaars. "We merkten dat vooral thema's zoals mobiliteit en Nederlandstalig onderwijs echt leven", zegt Bex. "De bedoeling is om de opmerkingen mee te nemen en ermee aan de slag te gaan."

Groen, Ecolo en Vooruit zijn de enige partijen die zo sterk hebben ingezet op de gesprekken, maar ook kandidaten van andere partijen bezochten enkele Brusselse woonkamers. Zo liet CD&V Brussel weten dat de kandidaten dat regelmatig via hun eigen netwerk op een informele manier organiseren.

Ook Team Fouad Ahidar werkt niet met aanvraagformulieren, maar organiseert wel huiskamergesprekken. "Ik probeer zeker twee of drie van die gesprekken per week te hebben. Op Facebook heb ik wel een oproep gelanceerd dat mensen me kunnen vragen om langs te komen. En dat werkt heel goed", zegt Ahidar.

PVDA-PTB gebruikt dan wel weer een online aanvraagformulier, maar verspreidde die niet massaal via de website of sociale media. Hetzelfde geldt voor Open VLD.

Preken voor eigen kerk

Is zo'n huiskamergesprek niet vooral preken voor eigen kerk? Volgens Bex zijn het inderdaad vaak militanten of mensen die een grote affiniteit hebben met Groen die vragende partij zijn. "Maar we krijgen ook vragen van Brusselaars die nog niet weten voor wie ze gaan stemmen. Al gaat het dan vooral om mensen die geïnteresseerd zijn in politiek en een progressief wereldbeeld hebben."

Om in contact te komen met andere groepen, zijn gewone huisbezoeken heel belangrijk, zegt Bex. "We zijn al aan 6.000 deuren geweest. Natuurlijk hebben we niet met iedereen kunnen spreken, want soms zijn de mensen niet thuis. Maar we hebben al veel vragen kunnen beantwoorden."

Partijen kunnen dat contact ook steeds efficiënter aanpakken. Zo worden er bepaalde tools gebruikt die berekenen hoeveel leden er in een bepaalde wijk wonen en hoe interessant het is om er huisbezoeken te doen of een bord te plaatsen. Groen en Vooruit.brussels gebruiken bijvoorbeeld een app in plaats van lange gedrukte lijsten als een overzicht van de plekken waar ze nog op bezoek moeten.

Volgens expert in politieke communicatie Reinout Van Zandycke kunnen huiskamergesprekken een interessante aanvulling zijn op gewone deur-aan-deurbezoeken. “Als je niet geïnteresseerd bent in politiek zal je niet altijd zin hebben om te luisteren naar de politicus, laat staan naar een debat te gaan. Maar als je oom of beste vriend je uitnodigt bij hen thuis, met wat hapjes en drankjes, is die kans veel groter. Achteraf zal je misschien ook jouw andere vrienden en familie vertellen wat je hebt gehoord. En zo verspreidt het gedachtegoed zich als een olievlek.”

Zeker voor Brusselse politici kan het een interessante methode zijn, omdat het belang van gemeenschappen in onze hoofdstad heel belangrijk is, zegt Van Zandycke. Al is het potentieel politiek rendement niet altijd even groot. “Als Conner Rousseau acht afleveringen meedoet in The Masked Singer, zal dat meer impact hebben dan acht huiskamergesprekken. Maar sommige politici hebben niet de luxe om te genieten van de massamedia.”

Bovendien is het volgens Van Zandycke belangrijk om het verder te professionaliseren, om het politiek rendement te verhogen. “Het is beter om een goed opgeleid team van vrijwilligers te hebben die jouw verhaal kunnen vertellen. Het waren ook de apostelen die de boodschap van Jezus brachten, en zie hoeveel volgers die nu heeft.” (lacht)