Brusselse trots

Ik heb het geluk een lesbische zus te hebben. Meteen het allermooiste vertrekpunt voor een film over een niet zo evident onderwerp als homoseksualiteit en islam. Het gaf me de gelegenheid ermee te reizen door België en veel verder. Ik ontmoette tal van fijne mensen, voerde boeiende en soms harde gesprekken. Ik leerde het homomilieu (laat ik het zo maar even formuleren) beter kennen. En voor alles, ik hield er onmisbare vrienden aan over.

Ook in Brussel vond mijn film zijn weg: in de mooiste én in de lelijkste zalen van deze stad. Op filmfestivals, bij vrouwenverenigingen, scholen... En ja er is al eens een gesluierde vrouw weggegaan tijdens de voorstelling. Misschien was het taboe voor haar te groot of vond ze simpelweg de film niet goed. Maar er waren ook gesluierde vrouwen die in mijn oor fluisterden: Tu dois soutenir ta petite soeur.

Op zo'n school was er een leerkracht die zich outte in de klas tijdens een bespreking na de film, op een andere school vertelde een 16-jarig meisje haar lesbisch verhaal. Ook was er een leerlinge die bleef volhouden dat het verboden was en een uur lang voor mijn neus bladerde in een kleine koran, stijfhoofdig op zoek naar die ene zin. Echter, uit diezelfde klas kwam een jaar later een e-mail van een meisje van Marokkaanse origine om te vragen of ze mijn andere films mocht zien, ze dacht er immers aan film te gaan studeren.

Vroeger had ik een oude zwart-wit tv op mijn kamer, een afdankertje van mijn ouders. Daar zag ik op een vrijdag- of zaterdagavond My beautiful laundrette van Stephen Frears, naar een scenario van Hanif Kureishi. Zoiets had ik nog nooit gezien, een film waarin migranten een rol speelden en die thema's als homoseksualiteit en racisme niet schuwde. De film bleef hangen maar ik kon mijn verwondering met niemand delen. Allochtonen, racisme, homoseksualiteit. Die dingen werden in zo'n kleine stad als Bree gemeden als de pest.

Buurman
Ik zal jullie iets verklappen: mijn ouders hebben elkaar ontmoet via onze homoseksuele buurman. Althans dat is wat ik ervan denk, ik heb het hen nooit durven vragen, maar alles wijst in die richting. Trouwens niemand heeft me ooit verteld dat buurman op mannen valt, ik heb het altijd geweten. En neen je kon het niet zien. Of was het de blik in zijn ogen wanneer die ene vriend nogal vaak op bezoek kwam. In ieder geval verhuisde hij na de dood van zijn moeder naar Brussel, hij moet toen al een eind in de 50 zijn geweest. Zijn andere leven kon beginnen.

Die buurman en ik waren twee handen op één buik. Misschien voelde ik instinctief verwantschap aan. Het verwantschap buitenstaander te zijn, te behoren tot een minderheidsgroep, niet vanzelfsprekend aanvaard te worden en te moeten opkomen voor je rechten. Ik heb enorme bewondering voor zowel de kleine als de grote strijd die lesbiennes en homo's hebben moeten voeren. Onze progressieve wetgeving, het openstellen van het huwelijk voor mensen van het hetzelfde geslacht bijvoorbeeld, was hun verdienste.

Verzet geeft je vleugels. Dat voel je op de lesbian & gay pride. Ik ga er elk jaar heen. Kom volgende keer zeker af. Wat een uitbarsting van enthousiasme, invloed en fierheid.

Brussel is een stad van homo's. Zeker weten. Haar grootschalige en anonieme karakter laat toe een subcultuur te ontwikkelen. Waar elders in België vind je zo een gevarieerd aanbod. Gelukkig sinds kort ook het langgedroomde lesbiennecafé in Ukkel, dat ontbrak nog. Is het perfect? Neen, het is niet perfect.

Lustobjecten
Ik heb een aantal weldenkende vrienden, ze verdedigen homo's met vuur maar als je hen vraagt of ze meegaan naar een homo-fuif, doen ze een stapje achteruit. "Gaan die wel van me kunnen afblijven?" Pardon? Een bevriend Marokkaans-Nederlands homokoppel neemt me af en toe mee naar een van de talrijke Brusselse homodiscotheken. Het gaat er gezellig aan toe. Je ziet er mensen van overal. Aan zij die denken dat homoseksualiteit in de Maghreb of andere Afrikaanse landen niet bestaat: ga gerust eens kijken.

Toch vraag ik me telkens af hoeveel van deze jongens slechts als exotische lustobjecten beschouwd worden? In het hart van de Brusselse homoscène, rond de Kolenmarkt, valt het op dat je de Turkse, Arabische, Bulgaarse homo vooral vindt in de rafelige rand, het Fontainasplein. Het (semi-) prostitutiemilieu is onevenredig gekleurd. Ook dat is Brussel.

Sommige mensen uit de filmwereld gaven me de raad de film over mijn zus niet te maken. Er zouden wel eens ongelukken kunnen gebeuren.Achter deze goede bedoelingen zat de neerbuigende houding dat allochtonen er nog niet klaar voor zouden zijn, voor zo'n 'taboe-onderwerp'.

Een paar maanden geleden zat ik in de jury van een filmwedstrijd voor jongeren. Inzendingen kwamen uit het hele land. De eerste prijs ging naar jongelui van het multiculturele Molenbeekse jeugdhuis Centrum West voor hun kortfilm Liefdes Driehoek. (www.youtube.com/watch?v=WplSm3FQCe8). Zelfbedacht scenario, zelf geregisseerd en gefilmd, zelf geacteerd. In de film wordt een meisje verliefd wordt op een jongen die verliefd is op een ander meisje dat op haar beurt verliefd is op... het eerste meisje. En de cirkel is rond.

Brussel is een stad met heel veel mogelijkheden maar je moet ze wel willen zien.

Het commerciële Valentijn laat me koud. Kus.

Saddie Choua is filmmaakster en schrijfster. Ze woont in Molenbeek en groeide op in Limburg als kind van een Vlaamse moeder en Marokkaanse vader. Voor brusselnieuws.be schrijft ze een tweewekelijkse column. Om de andere week is VUB-professor Eric Corijn aan de beurt.