Femmes au café

Soms doe ik een spelletje* op straat. Ik tel bijvoorbeeld de hoofddoeken. Op weg van mijn huis naar een vergadering afgelopen week: 32 mét, 96 zonder.

Ik probeer -zonder vrees- autobestuurders recht in de ogen te kijken wanneer ik een zebrapad oversteek. Er wordt voor me gestopt. Ik doe een superkorte rok aan. Er gebeurt niets.

Toegegeven, dat laatste klopt niet echt. Er wordt al eens een vleiend woord geroepen. Ik geef er gewoon eentje terug. Meestal schieten we dan beide in de lach. En daar word ik goedgezind van. Bovendien leerde ik zo jaren geleden Mourade Zeguendi kennen. Ja, de enige en echte. Hij is ondertussen een beroemde Brusselse acteur. Ik had toen ook kunnen denken: jij Marokkaans ettertje. Het is een gouden regel in de film trouwens, dat de koffiemadame van de ene set misschien wel de regisseur op een latere filmset kan zijn.

Jij hebt street credibility, zei iemand laatst tegen me. Dat klinkt in ieder geval hip. Wie daar zonder twijfel over beschikt is de Frans-Cypriotische rapster Diam's.

Een van haar liedjes begint met Tu vas comprendre pourquoi je ne jure jamais sur la tête de ma mère. Het is een ode aan haar moeder die guerrillero was in Libanon. Diam's werd door haar moeder opgevoed in een Parijse banlieue.

Het aantal alleenstaande moeders in Brussel groeit razendsnel. In mijn gemeente Molenbeek zijn er bijna 4000. Zij hebben de grootste kans in de armoede terecht te komen. Gebrek aan o.a. (betaalbare) kinderopvang doet velen in de werkloosheid tuimelen. Anderen nemen eender welk werk aan om het hoofd boven water te houden. Zo kan het zijn dat de poetsvrouw die er voor zorgt dat de kinderen in een frisse kamer kunnen slapen, haar eigen kinderen niet kan geven wat ze zou willen. Het is misschien haar tweede of derde job om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen, om de elektriciteitsrekening te kunnen betalen, om een Brusselse Diam's voort te brengen. Voor wanneer is dat eigenlijk? Het Brussels hiphopmilieu is nog steeds hoofdzakelijk mannelijk.

Kiesrecht en elektriciteit
De komende week worden hier en daar al festiviteiten georganiseerd voor de dit jaar 100ste internationale vrouwendag. Officieel valt die dag op 8 maart. 'Officieel' kan je het moeilijk noemen. Een wetsvoorstel voor verklaring tot nationale feestdag werd in 2003 ingediend maar moet nog behandeld worden. De internationale vrouwendag herinnert ons aan de eerste vrouwenstaking tegen de slechte arbeidsomstandigheden in de textielindustrie in New York anno 1908. De strijd voor vrouwenkiesrecht werd een belangrijk aandachtspunt voor vrouwenbewegingen. Als democrate kan ik dat alleen maar onderschrijven. Maar moest men de keuze hebben gehad tussen kiesrecht en gelijke toegang tot bijvoorbeeld elektriciteit, ware het misschien beter geweest voor dat laatste te kiezen. Sommige affiches van de hedendaagse vrouwenvieringen voorspellen weinig goeds. Workshops massage, kleur- en stijladvies en exotisch koken kunnen dan wel leuk zijn, slechte arbeidsomstandigheden blijven jammer genoeg brandend actueel.

Elke zaterdag om 10u 's ochtends komen een aantal vrouwen -vooral artiesten- samen voor een actie-ontbijt in café La Gérence op het Fernand Cocqplein in Elsene. (Op datzelfde tijdstip komen Berlijnse vrouwen samen in café Pfau) Ze babbelen bij, maken plannen voor nieuwe projecten en bereiden acties voor die de positie van vrouwen kunnen verbeteren. Feel free to join.

Daar werd voor het eerst gesproken over een vrouwenfilmfestival. En zo geschiedde. In navolging van een aantal andere grote steden zoals Parijs heeft nu ook Brussel het filmfestival Elles Tournent / Dames Draaien. Dit jaar voor de vierde maal in de Brusselse Botanique. Er worden enkel films van vrouwelijke regisseurs vertoond. Ik had al tweemaal het genoegen gast te mogen zijn. Dezer dagen kan je in verschillende Brusselse gemeenten terecht voor Dames Draaien on the road, in het kader van … de internationale vrouwendag.

Onderzoek wees uit dat vrouwelijke filmmakers -alhoewel evenveel mannen als vrouwen afstuderen- minder geld krijgen, minder films maken, minder worden geprogrammeerd en minder prijzen winnen. Nog geen 10% van de Hollywoodfilms wordt geregisseerd door een vrouw.

In Hollywood werden zondagavond de begeerde Oscars uitgereikt. Ook een Brusselaar werd genomineerd. Helaas. De enige Belgische Oscar tot nu toe blijft op naam van een vrouw, geproduceerd door een vrouw. Een Griekse Tragedie is een prachtige korte animatiefilm van Nicole Van Goethem. Bij de HOB kan je hem lenen. Let op: niet onmiddellijk naar de bib hollen, vandaag is die dicht wegens staking. Succes trouwens met jullie actie voor personeelsbehoud.

Een ander groepje spreekt één zondag per maand af aan het Zuidstation om iets te gaan drinken in een van de vele café's op de Stalingradlaan. Je kent ze wel, die cafés waar je vooral mannen ziet en (g)een enkele vrouw. Het initiatief gaat uit van de Arab Women Solidarity Association Belgium. Sommigen denken dat het not done is er als vrouw binnen te gaan. Dat is niet zo. Het is vooral een gewoonte, en kan veranderen. Dat is ook het opzet: geregeld met vrouwen die cafés binnengaan in de hoop dat andere vrouwen zullen volgen. Een praatje met de aanwezige mannen en de meestal mannelijke garçons leveren steevast vermakelijke discussies op. Ook zij zien de vrouwen graag komen.

Ach, street credibility is zo moeilijk niet.

Saddie Choua is filmmaakster en schrijfster. Ze woont in Molenbeek en groeide op in Limburg als kind van een Vlaamse moeder en Marokkaanse vader. Voor brusselnieuws.be schrijft ze een tweewekelijkse column. Om de andere week is VUB-professor Eric Corijn aan de beurt.