Estafette: Doe maar gewoon normaal

Doorgaans heb ik er een hekel aan: voetbalsupporters die nog voor het laatste fluitsignaal hun biezen pakken. Alsof ze achterna gezeten worden door de duivel stormen ze de tribune af, hun auto in en zo snel mogelijk naar huis.

Als ik op zo’n moment voor de andere, winnende ploeg supporter, zwaai ik hen meestal met plezier uit, onder het motto “laat je ploeg maar in de steek”. Afgelopen vrijdag was ik zelf één van die onverlaten die rond minuut 85 maar aan één ding dacht: met de staart tussen de benen de aftocht blazen. Ik ontdeed me van mijn vestimentaire zwart-geel-rode prullaria (die toch dringend gewassen moesten worden), en liet het Stade Pierre Mauroy zonder omkijken achter mij. Op weg naar de auto prijsde ik me vooral gelukkig dat de weg vanuit Rijsel naar Brussel toch een pak minder lang is dan een aftocht uit pakweg Toulouse.

De prachtige bliksemschicht van Radja Nainggolan, een dik uur eerder, was op dat moment al niet meer dan een voetnoot. De mooie herinneringen aan een intense, hectische, maar bovenal geweldige reis van en naar verschillende uithoeken aan Frankrijk; de majestueuze finesse waarmee Eden Hazard voetbal tot een kunst verhief tegen Hongarije; het immense volksfeest in Rijsel voor het duel tegen Wales: het verbleekte allemaal in het niets bij het haast koddige zicht van Hal Robson-Kanu die de bal toegespeeld krijgt en drié Belgische verdedigers die elk een andere richting uitlopen. Of bij het beeld van Kevin De Bruyne die met een moedeloze nonchalance de bal terug op de middenstip legt na de 3-1 – want er moesten immers nog vijf veel te lange minuten volgen.

De pers laat er inmiddels geen gras over groeien: de vraag is niet “Blijft Marc Wilmots aan?”, maar vooral: “Wie volgt hem op?”. Niemand twijfelt eraan dat de bondscoach de rekening zal betalen, en de geruchtenmolen over een nieuwe trainer draait al op volle toeren. En terecht natuurlijk: zelfs al zou je kunnen stellen dat deze ploeg toch een beetje over het paard getild is, of dat er te veel geblesseerden waren, of dat de toppers niet op de afspraak waren; dan nog kan je niet voorbij aan de tweespalt die duidelijk heerst binnen deze Rode Duivels. Die werd treffend geïllustreerd door een ziedende Thibault Courtois, die na de match spelers noch trainer spaarde van beenharde kritiek.

Neen, er is te veel tijd verspild en te weinig vooruitgang geboekt. Het tactische steekspel van Antonio Conte en Joachim Löw, de respectievelijke bondscoaches van Italië en Duitsland, 24 uur later, deed me wegdromen naar een trainer die deze groep tot een écht geheel smeedt en er een tactische machine van maakt. Als zelfs Chris Coleman het kan met Wales, moet er toch iémand dat met deze Rode Duivels kunnen?

Wat mij op zo’n moment interesseert: wat zou Marc Wilmots op dit moment aan het doen zijn? Tuiniert hij? Geniet hij, als fervent connaisseur, van een fles wijn die hij uit Bordeaux heeft meegenomen? Of kijkt hij tv en leest hij de krant? Pikt hij gretig de snoeiharde analyses mee die de media kleuren? Onderhandelt hij misschien al met de voetbalbond over een ontsnappingsplan, of is hij al op zoek naar een nieuwe werkgever? Eén ding staat vast: het lijkt me onmogelijk dat het een man koud laat om van de ene dag op de andere staatsvijand numéro uno te worden.

Naar de buitenwereld toe behoudt Marc Wilmots dan wel zijn hautaine blik en zelfverzekerde houding, maar ik kan me niet voorstellen dat je het leuk vindt dat er intussen een crowdfundingcampagne is opgestart om je peperdure contract af te kopen. Wilmots mag dan wel vogelvrij zijn verklaard, de riante ontslagvergoeding die hij mogelijk zal krijgen zal de pil wel enigszins verzachten.

Toch nog één vaststelling: dit was het eerste tornooi waarop België tot het kransje der kanshebbers werd gerekend. Geen absolute topfavoriet, maar toch een gevaarlijke outsider om mee rekening te houden. Wel, het ligt ons niet: België is doorgaans een underdog, geen veroveraar, geen natuurlijke overheerser. Het ontbreekt ons aan de smeuïge arrogantie waarop de Nederlanders op elk tornooi terugvallen, of ze er nu de kwaliteiten voor hebben of niet. Maar België?

Wilmots doet alsof hij tevreden is met een tweede kwartfinale op twee jaar tijd. Ook bij de spelers ontbrak het aan echt zelfvertrouwen bij het uitspreken van de ambities. Romelu Lukaku mompelde wel eens iets over een beker die hij de lucht in wou steken, maar veel overtuiging leek daar niet achter te zitten. Misschien moeten we terugkeren naar de periode van het WK in 2002, toen we eruit gingen met een heroïsche prestatie tegen Brazilië, de latere wereldkampioen. We speelden zoals het een echte underdog betaamt: geen spatje talent, wel tonnen mentaliteit en aartslelijk voetbal. Kleine landen als (Noord-)Ierland en IJsland wisten op die manier alvast wel de sympathieprijs van het grote publiek mee wegkapen.

Misschien is dat wel de oplossing voor de Rode Duivels: de weinig overtuigende grootspraak op zak houden, proberen om de eerste ronde te overleven en voor de rest niet te veel verwachten, en de volksspreuk “Eendracht maakt macht” gelijk aanpassen in “Doe maar gewoon normaal”. En we vieren het behalen van de tweede ronde alsof we net de wereldtitel hebben veroverd. Want als we gaan moeten wachten tot we echt eens prijzen gaan pakken, vrees ik dat we nog lang op een volksfeest mogen wachten.

Journalist Filip Van der Elst kijkt bij het betreden van een voetbalstadion eerder naar de tribunes dan naar de grasmat