Laptopia in Jette: Onze-Lieve-Vrouw van Lourdesgrot

Je kan te voet naar Scherpenheuvel en met de tourbus naar Lourdes. Maar voor mensen die een zodanig groot mirakel nodig hebben dat alleen al de verplaatsing naar die oorden te zwaar is, kan een tocht met de fiets, de auto of het openbaar vervoer naar de bedevaartplaats van Jette (bus 49 en 88, tram 51) een oplossing zijn. Ook voor gelovigen zonder verdere gebreken is deze plek trouwens een aanrader. Zelfs op dit niet eens uitgesproken christelijke uur passeren er verschillende mensen. Een divers publiek van parochianen en Polen.

WOENSDAG 7 NOVEMBER, 11 UUR

‘Ave Maria,’ zeg ik wanneer ik het parkje betreed, hiermee de instructies volgend die in een waas van Mariablauw licht in de grot zweven. Maar de met ledlichtjes omkranste Moeder Maged Reine groet niet terug. Althans niet luidop. Het vraagt blijkbaar nog altijd nederigheid, geloof en enige volharding om per Mariam ad Jesum te geraken, zoals het devies hier in het beste Kerklatijn luidt.

Bovendien is het - zo leert de internationale geschiedenis van de Mariadevotie ons - toch ook vooral een white female privilege om Onze-Lieve-Vrouwke op het onverwachts en in het echt te mogen aanschouwen. Getuige het kleine standbeeld voor de grot - een replica van de kleine Bernadette uit Lourdes. Versteend in haar knieval is ze de verpersoonlijking van het brave meisje met hoofddoek dat in onze cultuurhistorie wel vaker aangezocht werd om een ontwapenend voorbeeld van toewijding en onbaatzuchtigheid te stellen tegenover het kwaad in de wereld.

De Mariagrot van Jette heeft imposante dimensies. De rotspartij is zo hoog dat de achterkant ervan tegelijk dient als Calvarieberg. In de juiste omstandigheden biedt een grot hetzelfde gevoel van beschutting en geborgenheid als de moederschoot, waar ze misschien wel een metafoor voor is, maar we zijn hier niet echt in de zinderende Pyreneeën. Zelfs niet in de heilig-hartverwarmende, leven schenkende Meimaand waarin de Madonna doorgaans wordt gevierd. Het is koud. Alleen die arme Sint-Jozef kent een ogenblik van genade: ook hier moet hij het weer doen met een onopvallend plekje in de marge, maar dat blijkt vandaag wel het enige plekje in de zon te zijn. Een geval van immanente rechtvaardigheid.

Iets wat nog warmte zou kunnen bieden zijn de offerkaarsen. In een bijgrot links van de hoofdgrot tonen zich aan de bezoekers twee wonderlijke kaarsenautomaten van de firma Candela. Met een druk op de knop veranderen die vier euro in een noveenkaars waarmee je negen dagen en nachten lang licht brengt in de duisternis. In de hoofdgrot, die ook uitpuilt van de bloemen, staan tientallen van die noveenkaarsen in het gelid op een bedje van kaarsvet en aluminiumfolie. Maar de warmte die ze afgeven is niet opgewassen tegen de kilte van de herfst.

De rijen lege banken voor de grot zijn nog nat van de hemelse dauw die maar niet gesublimeerd raakt. En de bladeren vallen op zo’n gestaag tempo van de bomen, dat een beminde gemeentewerker ter plaatse is om met de bladblazer de paden van de aanpalende Kruisweg van hun gladde bladerdek te ontdoen. Meer dan driemaal hoeft er op die weg nu ook niet gevallen te worden.

De bladblazer blijft helaas gedurende mijn hele verblijf deze stilteplek verstoren, maar het is ook aandoenlijk hoe goed dit verborgen pelgrimsoord wordt onderhouden. En de overlast die dat laatste veroorzaakt, is slechts een kleine beproeving vergeleken met die waarvoor bezoekers hier bijstand komen vragen. Getuige de foto’s, de briefjes, de plastic rozen, de scapulieren en zelfs haarlokken die aan de wand van de nep-rots zijn bevestigd. Vakantiekiekjes, klasfoto’s, bidprentjes. Van soldaten, van baby’s, van opa Tonton, … allemaal zijn ze ziek of dood.