Laptopia: Montgomery

Elke week scant Michaël Bellon met zijn laptop een plek in Brussel die tot de verbeelding spreekt, en geeft hij aan wat er eventueel nog aan kan verbeteren. Deze week: Montgomery.

DINSDAG 29 OKTOBER, 20.38 UUR

Je mag niet rond punt zeggen, want volgens wiskundige taalkundigen en andere insiders kunnen punten per definitie niet rond zijn. Gelieve dus af en toe een inspanning te doen om rotonde te zeggen. Bijvoorbeeld in het geval van de ronkende rotonde die ook Maarschalk Montgomeryplein heet, en die inspanning meer dan waard is.

De naam ‘rotonde’ is afkomstig van Ludwig F. Rotonde (1899-1971), een fysicus uit de Elzas die de wetten van de vloeistofmechanica domweg toepaste op het wegverkeer, en daarmee in mijn ogen één van de mooiste uitvindingen van de afgelopen eeuw deed. Zolang de gebruikers de eenvoudige voorrangsregel toepassen, en bij het verlaten van de draaischijf ook al eens de moeite doen om hun richtingsaanwijzer te gebruiken, is elke passage aan een rotonde weer een feest van efficiëntie.

En dan te zeggen dat de rotonde toch in zijn bestaan wordt bedreigd, omdat hij niet de veiligste optie zou zijn. Dat zijn naar verluidt de tijdrovende kruispunten met verkeerslichten die niet alleen de twee dwarsende partijen, maar ook alle afslaand verkeer een exclusief tijdslot geven om hun ding te doen.
Mocht de rotonde daardoor ooit uitsterven, zou ik voorstellen dit forse exemplaar op de Tervurenlaan als monument te behouden. Eventueel met een standbeeld van Ludwig F. erbij, ook al staat er natuurlijk al één van maarschalk Montgomery, die zich volgaarne van El Alamein naar Sint-Pieters-Woluwe liet promoveren om daar onbewogen het eindeloze verkeersdéfilé te overschouwen in plaats van zijn troepen.

Aan dat overschouwen is ten andere wel wat werk, want de Walzing rotunda telt evenveel concentrische schillen als een prijzenwinnende ajuin. Met in de buitenste schil de statige huizen en appartementsblokken die alleen betaalbaar zijn voor dokters, advocaten en de ambassade van de Democratische Republiek Sao Tomé en Principe. Nog in een buitenbaan volgen de voortuinen en rozenperken. Daar weer naast vind je de voetpaden voor de baasjes en hun draaierige honden, de parkeerplaatsen, de beddingen voor bus en tram, vier baanvakken voor de auto, en als kolkend middelpunt een fontein in fluorkleuren. Erondertussendoor zitten nog een tunnel, een premetro, deelauto’s, deelfietsen, elektrische laadpalen en taxi’s. Het fietspad is men dan wel pardoes vergeten, toch schuiven alle voertuigen met gezonde tegenwijzerzin de draaimolen op om zich met de opgepikte middelpuntvliedende vaart in een andere baan te laten wegslingeren.

Maar eigenlijk ben ik op deze plek omdat Eric De Kuyper - die ik bij deze een gelukkige verjaardag wens - me attent maakte op de subtiele schoonheid ervan rond zonsondergang. Je mag er waarschijnlijk niet aan denken hoe mooi het kruispunt vroeger moet zijn geweest - vòòr de baanvakken uitzetten als een gezwel - maar iets van de oude grandeur is toch nog zichtbaar, en op dit tijdstip misschien wel het best.

Ik zag de lichtjes in de voortvarende lantaarns ontsteken om 20u38, toen het nog niet schemerde. Daardoor kon zich het merkwaardige fenomeen voordoen dat het licht zijn onmiddellijke omgeving eerder verduistert dan verheldert. Groene bomen worden onder de rosse schijn plots zwart. Huisgevels lossen op in elkaar, maar het donker bedekt alleen de bodem, want de lucht is nog blauw. Dat levert een contrast op dat René Magritte misschien ooit inspireerde tot L’Empire des lumières. Dat schijnbaar surrealistische schilderij van de donkere huisgevel en de brandende straatlantaarn op klaarlichte dag, toont volgens mij gewoon een zomeravond in een Brusselse straat.

Hier op Montgomery houdt één lantaarn het hoofd scheef om het vreemde panorama zelf eens goed te bekijken. Voor een goed uitzicht klimt ook het water van de fontein zo hoog mogelijk, om dan het moment waarop het weer moet neerkomen zo lang mogelijk uit te stellen. Want na nog geen twintig minuten is de betovering voorbij en begint officieel de nacht.