Laptopia: Muscles from Brussels

Van Jef Mermans tot Lukasz Teodorczyk, van Paul Van Himst tot Romelu Lukaku, van Jan Mulder tot Marc Coucke … om zijn opgeklopte reputatie in de sport in stand te houden, deinst Anderlecht niet terug voor wat import. Zo is ook gevechtsheld Jean-Claude Van Damme - of althans zijn standbeeld - in 2012 in de gemeente verzeild geraakt.

In die context hoeft het niet te verwonderen dat een even tanende als getaande actieheld zomaar wam bam als een Griekse held kan worden vereeuwigd op de middenberm van een drukke baan in de buitenwijken van Brussel. Vooraleer hij terechtkwam op een sokkel, was JCVD carrièregewijs nochtans al even op de sukkel. Maar dat deed er voor de initiatiefnemers blijkbaar weinig toe.

‘The Muscles from Brussels. Een Belgische acteur in Hollywood’ staat er met veel ontzag op het voetstuk geschreven. De machoman die zowel op het vlak van sport, cultuur als belastingontwijking hoge toppen scheerde, is zijn eenvoudige afkomst ontstegen.

En dus werd voor hem een bedje van houtsnippers gespreid waarop enkele geldschieters van het naburige Westland Shopping Center het beeld lieten plaatsen dat extra toeristen en bezoekers naar hun neringdoenerij moest lokken. Firenze had al zijn David, Anderlecht heeft nu zijn Jean-Claude. Al valt met het blote oog niet te zien of er ook effectief veel toeristen naar het beeld komen kijken.

Het standbeeld is gemaakt op ware grootte. Dat lijkt misschien een interessant gimmick, maar in de beeldhouwkunst - waar de ware genieën aan de proporties morrelen en allerlei perspectieftrucs gebruiken om de afgebeelde helden groter en imposanter te laten lijken - is het een slecht idee.

Zelfs in het geval van universal soldier Van Damme is ‘levensgroot’ eigenlijk behoorlijk klein wanneer je naakt op een brede boulevard komt te staan, met een betonblok aan het been en nowhere to run. De 1 meter 73 van het alfamannetje wordt zelfs niet gehaald, omdat hij voor zijn gevechtshouding licht door de knieën buigt.

Je zou trouwens ook kunnen denken dat Jean-Claude het verkeer aan het regelen is, en misschien stuurt kunstenaar Guy Ducheyne wel aan op die gelaagde interpretatie van zijn werk.

Van dichtbij ziet de gebronsde er minder onnozel uit. Hij is zorgvuldig geboetseerd. Kwaadwilligen zouden er ook een niet-gelijkend standbeeld van Christiano Ronaldo in kunnen zien, maar als je het mij vraagt lijkt het beeld écht op de last action hero. De jonge versie dan, zonder getinte bril en kapotgeverfd haar.

Zijn tot pars pro toto opgepompte musculatuur is eerder bescheiden weergegeven, en in zijn kickboxershort met initialen toont hij zich kwetsbaar, maar onvervaard.

Deze man heeft niets in de handen en niets in de zakken. Hij is de discuswerper zonder discus, en durft de strijd aan te gaan met blote handen.

De kunstenaar mat hem een defensieve, afwachtende, maar waakzame houding aan. Hij speurt onophoudelijk naar een vijand die onzichtbaar is, maar daarom niet denkbeeldig. Het kan gaan om het drukke verkeer op de Ring, maar ook om het onbetrouwbare Vlaanderen dat zich achter de brug verschanst.

Ook hier heeft de kunstenaar ruimte gelaten voor interpretatie van de voorbijrijdende toeschouwer, die dit meesterwerk doorgaans danig onderschat.