Laptopia: Winterpret

Elke week scant Michaël Bellon met zijn laptop een plek in Brussel die tot de verbeelding spreekt, en geeft hij aan wat er eventueel nog aan kan verbeteren. Deze week: Winterpret.

MAANDAG 5 DECEMBER, 21 UUR

Het was alweer bijna een jaar geleden dat de mensen nog eens met een gewei op hun hoofd het schuim van een speciaalbier rechtstreeks uit het flesje in hun keel konden gieten. Maar nu is Brussel eindelijk weer de stad met de Kerst- in plaats van de Grote Markt. Het trollendorp met de als blokhutten vermomde tuinhuizen heeft net als Trump of de dikke pizzabodem voor- en tegenstanders die zich netjes aan weerszijden van de vijftigprocentgrens groeperen. In de discussie over het bestaansrecht van het kunstmatige winterwonderland gaan wij ons dus niet mengen. De enige manier om dergelijke maatschappelijke kloven te dichten, is proberen te beschrijven en begrijpen wat ons precies splijt.

Aan wie er niet een maand lang moet naast wonen, biedt Winterpret exact wat het belooft: pret in de winter. Vrouwen trotseren de kou met aan hun uiteinden buitenproportioneel dikke mutsen, wanten en winterlaarzen. Mannen laten de witte wolkjes rook van hun elektronische sigaret dansen in de koude lucht. Iedereen is beschonken en blij, en de kerstkramers hebben veel te doen. Zelfs op een maandagavond vinden de geurkaarsen, gepersonaliseerde armbandjes en gedroogkuiste rendiervellen gretig aftrek. Ook handelaars in kasjmier, lederwaren en bewerkt hout doen gouden zaken. Want om een of andere reden - misschien omdat Jozef een timmerman was die zelfs in hachelijke omstandigheden een soliede kinderkribbe in mekaar kon zetten - wordt Kerstmis geassocieerd met ambachtelijkheid. Zo komt ook de illusie dat de Vismarkt zich momenteel in het barre noorden zou bevinden volledig ambachtelijk tot stand. Alleen wie een beetje beter kijkt, zal misschien merken dat de sneeuw op de daken van watten is gemaakt of uit een spuitbus komt, dat de stemmige O dennenbomen een levensnoodzakelijke wortelpartij missen, en dat de twinkelende ijskristallen vasthangen aan een elektrisch snoer.

Maar de kerst is ook een tijd waarin het allemaal even wat minder zelfkritisch kan, en de kerstmarkt faciliteert de omschakeling naar die voor ons ongewone levenshouding. Neem nu de vingerpopjes, juwelen en lavendelzeep die eveneens te koop worden aangeboden in de houten barakken. Dat mogen dan latere toevoegingen aan de historische kersttraditie zijn, we laten ze toch toe in ons warme midden. Wist je eigenlijk al lang heel zeker dat je niet kon schaatsen, omdat er al decennialang geen natuurijs meer is geweest waarop je zou kunnen hebben oefenen? De ijspiste van Winterpret staat oogluikend toe toch nog eens te doen alsof. Tot je weer triomfantelijk op je Quebec gaat. Want dat is ook mooi: dat we rond deze tijd solidair zijn met al die miserabel koude contreien, zoals de Canadese provincie die dit jaar eregast is. Een kerstmarkt wordt zo een multicultureel feest, maar dan niet van de landen uit het arme zuiden met hun couscous en moslims, maar van landen uit het koude noorden met hun zoetekoek en alcoholici.

Te midden van de walmen van tartiflette en tonijnjenever die getuigen van de enorme menselijke oerhonger, zie ik in een nis van de Katelijnekerk de kleine Jezus. Is hij geboren om de boulemische zonden van de wereld weg te nemen? Of uitgevonden om dit hibernale vreetfestijn, dat in wezen doorloopt van Sinterklaas tot carnaval, en dat de inname van voldoende calorieën tegen de kou garandeert, van een christelijk excuus te voorzien? Is Jezus met andere woorden voor of tegen deze kerstmarkt in zijn buurt?