Uschi Cop: ‘Pas wanneer de stad van iedereen is, is de zomer echt vrij’

Uschi Cop is doctor in de taalpsychologie, oprichter van het feministische makerscollectief Hyster-x en schrijfster van verhalen, poëzie, columns en binnenkort een eerste roman. Elke twee maanden schrijft ze over het leven in haar stad. Info: www.uschicop.com, www.hyster-x.com

Zomer! De warmte op je blote huid, Irish coffees op de Vlasmarkt tot het licht wordt, struinen langs de dijk in Oostende, dan toch een plonsje doen, je laten opdrogen door een zwoele avondwind. Terug in je eigen stad aankomen: de bomvolle terrasjes, de guinguettes en de ontelbare openluchtdanspartijen die schreeuwen van vrijheid, blijheid!

Ik ben in het Kaaitheater voor de jaarlijkse residentie van Hyster-x, het collectief voor vrouwen en non-binaire makers. We volgen een bewegingsworkshop – move that pelvis! –, voeren een intens gesprek over de neveneffecten van het koperspiraaltje en vinden al neuriënd onze natuurlijke stem. (Wist je dat vrouwen hun stem verlagen om ernstiger genomen te worden?) Maar tussen al die activiteiten door komen verhalen van de afgelopen weken naar boven. Iemand werd pijnlijk op haar billen geslagen door een voorbij rennende achtjarige jongen, iemand anders werd om seksuele diensten gevraagd in ruil voor een strijkijzer, dat de enthousiasteling vlak voor haar gezicht heen en weer had gezwaaid. Ze blijven maar komen: de verhalen over versierpogingen die ontaarden in scheldpartijen – hoer, pute, salope. Iemand raadt een geluidsdempende koptelefoon aan om de woorden van de mannen niet te horen. De zomerstraten blijken voor vrouwen ook andere zaken dan 'vrijheid' te schreeuwen.

Ook al voelt de warmte heerlijk, sommigen zijn bang om ook meer ongewenste aandacht te trekken met een naakte schouder, een opwaaiend zomerjurkje ... En ook al blijft het langer licht, het wordt nog steeds nacht. En 's nachts is de straat van de mannen. Nog steeds zijn er veel buurten en straten onverlicht, waardoor sociale controle vrijwel onbestaande is. Op Google Maps kan je instellen of je de kortste of de snelste weg wilt nemen. Meermaals heb ik de optie 'veiligste' willen kiezen. Die ontbreekt echter nog steeds.

DOOR DE LUIDSTE DEUR
Mijn gedachten dwalen af naar vorige week, toen ik zelfs in mijn eigen slaapkamer niet veilig was. De man die ik had uitgenodigd, wilde niet meer weg. Toen ik na de seks een Uber voor hem bestelde, werd hij furieus. Vol ongeloof spuwde hij me toe dat hij dit nog nooit had meegemaakt, was ik misschien gek? Uiteindelijk slaagde ik erin hem weer de straat op te sturen, de straat waar hij had geleerd om voor absoluut heersende koning te spelen. Erna lag ik wakker, ik voelde me dom en schuldig, dat ik iemand die ik amper kende (letterlijk) binnen had gelaten. Seks lijkt voor een vrouw soms wel Russische roulette, terwijl het gewoon plezant hoort te zijn. En al lucht het duidelijk op – het delen van onze boosheid, schaamte, angst –, het blijft bij praten met gelijkgestemden. Wanneer verandert er écht iets?

Later, op een terrasje, proosten we samen op de veranderingen die we wél zien: initiatieven als Balance ton bar (een reactie op de vele aanrandingen in Brusselse bars met behulp van rapedrugs) en Poetik Gang (Franstalige en Nederlandstalige dichters die samen een feministisch manifest zullen schrijven). We toosten ook op ons eigen collectief Hyster-x, terwijl een paar voorbijgangers – mannen, duh – joelen naar ons.

Wanneer ik naar het toilet ga, moet ik een deur kiezen. 'Blablablabla' voor de vrouwen, 'bla' voor de mannen. Ik stap door de luidste deur en besef op dat moment dat net in praten onze kracht ligt. Mannen schreeuwen op straat vol frustratie over wat ze aan elkaar niet kunnen vertellen, reageren onverwerkte emoties op ons af. Wij vertellen elkaar wat zij maar niet willen begrijpen: dat de stad van iedereen is, dat de zomer dan pas echt vrij is, ook voor hen.