Filmische adaptatie van Jack Londons Martin Eden

Martin Eden portretteert een schrijflustige proletariër die te socialistisch is voor de burgerij en te individualistisch voor de socialisten. Pietro Marcello verrast met een even poëtische als politieke film.

Wie de titel niet herkent, raadt niet dat Martin Eden een adaptatie is van een van de meeste persoonlijke romans van de Amerikaanse avonturier en veelschrijver Jack London (White fang). De Italiaanse regisseur en coscenarist Pietro Marcello verandert Oakland in Napels en ruilt het begin van de twintigste eeuw in voor een ooit eens. Een ooit eens dat eindigt met het uitbreken van een oorlog (maar welke?) en vertrouwd is met de publicaties van Les fleurs du mal van de Franse dichter Charles Baudelaire en First principles van de liberale denker Herbert Spencer. Beide werken hebben een grote invloed op het leven en denken van Martin Eden. Deze onbevreesde, leer- en eergierige jonge matroos vraagt zijn grote geliefde twee jaar de tijd om zichzelf om te scholen tot schrijver-dichter. Aanvankelijk raakt hij zijn mistroostige verhalen over de somber stemmende levensomstandigheden in de arbeidersklasse aan de straatstenen niet kwijt. In de bourgeois omgeving van zijn geliefde is hij door zijn afkomst en kennis de vreemde eend in de bijt. Maar op de linkse politieke bijeenkomsten is hij met zijn ambities en pleidooi voor individualisme evenzeer een paria.

De botsing van de individualistische woordensmid met de tijdgeest, de klassenmaatschappij, de politieke strijd, zijn eerzucht en de grilligheid van het leven wordt niet drammerig dramatisch uitgebeeld, maar dromerig poëtisch. De tijdsprongen en de door anachronismen bemoeilijkte tijdsbepaling dragen bij tot die poëzie, net als het zelfverzekerde, mysterieuze spel van de charismatische hoofdrolspeler Luca Marinelli, de zalige korrel van de Super 16 mm-fotografie en de verrassende inlassingen van stemmige archiefbeelden. Een specifiekere beschrijving van de aparte filmtaal die Pietro Marcello onvervaard durft te gebruiken, zou verkeerdelijk doen denken dat Martin Eden een gekunstelde praatfilm is in plaats van een politiek-poëtische gevoelsfilm.