De levenslessen van STIKSTOF

“Fouten moet ge maken om er lessen uit te trekken,” klinkt het op de nieuwe plaat van STIKSTOF. Moeras is geen zompig zinkgat waarin de Brusselse rapcrew rond de mc's Zwangere Guy en Jazz Brak, beatmaker Astro en dj Vega wegzakt, maar een haven van levenswijsheden. Zes vuistregels voor een beter leven.

‘KANSEN MOET GE GRIJPEN ALS GE KANSEN RUIKT' (uit '9 tot 7')
Jazz Brak: Moeten we dat uitleggen? (Lacht) Dat ligt voor de hand, hé. Alle kansen die je krijgt in het leven, moet je durven te nemen. Niet twijfelen, gewoon ervoor gaan. Zoals wij twaalf jaar geleden de kans grepen om samen muziek te maken.
Zwangere Guy: Wij hebben die kans gewaagd.
Vega: Nee, we hebben ze afgedwongen.
Zwangere Guy: Wij hebben allemaal dezelfde opvoeding gehad: als je iets wilt, moet je het zelf doen. We kwamen elkaar tegen en roken kansen. Ik kon dat niet alleen, we vulden elkaar aan. Jazz gaf mij zelfvertrouwen, ik hem. Astro kon shit die wij niet konden: beats maken. En Vega werd de lijm die alles in elkaar draaide.
Jazz Brak: Naar Costa Rica gaan om daar te gaan opnemen, was ook een kans.
Zwangere Guy: Dat was een excuus. (Lacht) Nee, ik moet het niet minimaliseren. Ik heb daar veel aan teksten gesleuteld. Ik ben iemand die veel herschrijft. Ik ben niet snel tevreden.
Jazz Brak: Als je de kans hebt om je tekst even te laten liggen, moet je dat doen. Als je hem dan nog een keer bekijkt voor het tapen, denk je: hm, misschien kan ik die zin toch nog beter zeggen.
Zwangere Guy: Het heeft er ook mee te maken dat we met meerdere schrijvers zijn. Wow, die bars van Jazz zijn geweldig, ik wil beter doen!
Astro: De beat van '9 tot 7' is trouwens van (beatmaker) Stab. Het is de eerste keer dat ik iets uit handen heb gegeven. Moeras is onze vijfde plaat. Om te evolueren, moet je dingen toelaten.

'STAAT DE TIJD VOOR EFFE STIL, GENIET DAN VAN DE KLEINE ZAKEN, NIET ALLES DRAAIT OM KNAKEN OF CONSTANT CARRIÈRE MAKEN' (uit 'L'univers')
Zwangere Guy: Daar spreek ik tegen mezelf in de spiegel. Het zijn voor mij heel intense jaren geweest. Het album Overlast van STIKSTOF is uitgekomen in 2018, in 2019 waren er mijn soloplaten Wie is Guy? en Brutaal, een jaar later Brutxxl. Eind vorig jaar was er dan de terugkeer van STIKSTOF met Familie boven alles en nu Moeras . Ik ben blij dat ik niet geplooid ben en heb voortgedaan, maar pauze nemen is voor mij essentieel. Niet alles draait om knaken , geld, zoals ze in Nederland zeggen. Ga op vakantie. Geniet van je relatie. Maak tijd voor je vrienden. Spring op je fiets als het mooi weer is, ga het onbekende in. Ik heb nu een weekend waarin niks is gepland. Dat is geleden van... het vorige weekend. (Lacht)
Jazz Brak: Ik ben een tijd geleden gestopt met smoren en drinken. Dat heeft mij heel veel deugd gedaan. Niet meer elke dag stoned zijn of vijf whisky-cola's­ drinken. Ik ben ook vader geworden, dan ga je het leven anders bekijken en genieten van de kleine dingen. Van smoren en drinken word je niet per se een toffere mens, hé.
Zwangere Guy: Ik denk dat Jazz mij onbewust heeft geïnspireerd, want ik ben in Costa Rica ook gestopt met drinken. Of toch tot zij mij kwamen opzoeken. (Grijnst) Maar sinds ik terug ben, exact 100 dagen geleden, drink ik geen druppel meer. Ik ging veel te hard, (slaat met zijn vuist op tafel) ik was een alcolieker ! Tot mijn lichaam op een bepaald moment stop zei. Kijk, ik bekijk mijn shit als topsport, en dan heeft dat vergif geen plaats in mijn leven. Ik wil niet die zeven-op-tienrapper blijven, als ik naar de tien wil, waar ik nu pas aan begin, dan moet ik zo dicht mogelijk bij mezelf staan. Met mijn twee voeten in de realiteit.

'EEN ECHTE VRIEND DIE DOET OP TIJD MOEILIJK' (Uit 'Echte vrienden')
Jazz Brak: Een echte vriend zegt wat hij denkt, die smeert je geen stroop om de mond. Dat is te gemakkelijk. Wij zeggen álles tegen elkaar. Wij weten ook wat we aan elkaar hebben. Een goed deel van die vriendschappen is gegroeid op het Sint-Katelijneplein, maar het ging ook breder dan die plek. De eerste keer dat ik Gorik ontmoette, ging ik naar hem thuis in Jette. Een week of twee later waren we bij Astro. Zo is dat uitgewaaierd.
Vega: Op Sainte-Cath hebben we honderden mensen leren kennen, maar toch zijn er maar een paar met wie je verder gaat. Copains kies je niet per se zelf, dat groeit organisch. Zo is STIKSTOF ook gevormd. De meeste groepen werken anders: we hebben zo iemand nodig, die gaan we zoeken.
Jazz BRAK: “Echte vrienden zijn schaars,” rappen we in dat nummer. Mensen waarvan je weet: als ik om 2 uur 's nachts bel dat ik met een probleem zit, komen ze mij uit de shit helpen.
Zwangere Guy: Een paar dagen geleden heb ik Astro nog gebeld midden in de nacht. Wij kunnen goed praten. Bijna nooit over muziek. Stikstof is voor mij in de eerste plaats een vriendengroep. Ik denk niet dat wij ons ooit als een muziekgroep hebben gezien, maar wel als een bende copains die doen waar ze goesting in hebben. Die wel al wat beter georganiseerd zijn dan vroeger, omdat we structuur in ons leven nodig hebben.
Vega: Het beste voorbeeld van die vriendschap is: mocht STIKSTOF morgen gedaan zijn, dan zullen wij elkaar nog altijd dagelijks of wekelijks zien.

'ELKE DAG IS INTERESSANT, HOE HEAVY HIJ OOK EINDIGT' (Uit 'Onderweg')
Astro: Ook als de dingen niet goed gaan, van je job tot je relatie of wat dan ook, kan je daar knowledge uit putten. Zo probeer ik het leven toch te zien. Ik blijf rustig, ook al zit ik in de shit. Dat is misschien mijn licht boeddhistische kant. (Lacht)
Vega: Astro is de jongste, als hij niet de Boeddha is, is hij zeker de Benjamin van de bende. (Lacht) Maar hij is ook de rustigste, hij kan dingen die stuk zijn herstellen, als je begrijpt wat ik bedoel.
Astro: Ik ben op deze plaat opnieuw beginnen te rappen, nadat ik dat bij Familie boven alles even aan de kant had geschoven. Bij een album komen zoveel dingen samen, schrijven, opnemen, mixen. Ik wilde bij de vorige plaat focussen op één ding, maar ik was wel altijd blijven schrijven.
Vega: Zonder er een waardeoordeel over te vellen: bij de teksten van Paulo moet ik altijd meerdere keren luisteren om ze helemaal te ontleden.
Zwangere Guy: Astro stopt er altijd veel lagen in.

'GA VOOR FAMILIE DOOR HET VUUR MEC, CHECK NIET WAT DE BUUR ZEGT, DOE IETS DAT DE HUUR DEKT' (uit 'Moeras')
Jazz Brak: We wilden met die track een ode brengen aan zoveel mogelijk wijken van Brussel. Eigenlijk komt die tekstregel van een bewoner van een van die wijken. Het gaat ook niet over die buur, maar over alle dingen die je afleiden terwijl je je doel probeert te bereiken. Over mensen die hun visie proberen op te dringen, terwijl je zelf voor je eigen idee moet gaan.
Zwangere Guy: Moeras is ook de titel van onze plaat geworden, als een soort van eerbetoon aan Brussel. Op de hoes staat een foto uit 1944, toen de Duitsers het Justitiepaleis in brand hadden gestoken om hun archieven te vernietigen. De Marolliens hebben toen mee de boel geblust. Dat is een enorm krachtig beeld. Jaren daarvoor had Jazz een tekening gemaakt van een brandend Justitiepaleis, alsof hij daar een visioen over had. Die tekening hebben (juwelenontwerper) Souris en ik op onze borst laten tatoeëren, wij woonden toen alle twee in de Marollen. (Trekt zijn shirt omhoog) De cirkel was rond.

'DENK NA VOORDAT GE DOET EN U DAN ZOMAAR VOOR IETS GOOIT, WANT VERGEVEN IS IETS GOED, MAAR VERGETEN DOEN WE NOOIT' (uit 'Broos')
Zwangere Guy: ‘ Broos' heeft twee betekenissen: fragiel, maar ook broeders. Zoals we daarnet zeiden over elkaar bellen als het even niet meer gaat: er zit in dit nummer een sample van een telefoontje van mij, waarin ik aangeef dat ik in een rotte situatie zit. 'Broos' is geschreven in een heel moeilijke periode. Het ging niet goed met mij en mijn vriendin. Ik was blind geworden voor mijn gevoelens. Ik rap dat ook letterlijk: “Fok ik heb problemen met mezelf / Ik kan geen meter meer vooruit / Door de keuzes die ik maak / Smijt ik alles uit de ruit / Doe de deuren voor mij open / Maar weet niet hoe ik ze sluit / Vaak stel ik mij de vraag bro / Wat maakt dit hier nog uit.” Ik stond niet meer in contact met mezelf, en dan komt er zoiets uit. Ik kan wel van die levenswijsheden spitten , maar ik luister niet naar mezelf. Typisch. Zwangere Guy luistert naar niemand, ha! (Lacht)
Je mag niet vergeten dat we uit twee jaar corona komen, hè. Ik heb echt afgezien. Ik zoop als een zot zwijn, ik leefde in een waas. Ik hoefde mij voor niemand te verantwoorden. Het enige wat ik had, was op het podium kruipen. En zelfs dat ging niet. Ik hoefde niks te doen, ik kon leven van de opbrengsten van mijn muziek en mijn merchandise. Mijn huur was betaald. Ik was mijn eigen baas. Maar ik was ook een egoïst die alles rond mij wegduwde.
Sommige mensen vinden dat ik veranderd ben, ze willen de oude Guy terug. Maar je evolueert in het leven. Dat kan goed zijn of slecht zijn. Ik heb mijn fases, en die fase was toen echt wel donker. Dan ben je ofwel slim, ofwel ga je door en eindig je ergens waar je niet wilt. (Denkt na) Gelukkig heb ik goeie vrienden bij wie ik altijd terechtkan, en heb ik muziek als uitlaatklep. 'Broos' hebben we opgenomen in de Daft Studios in de Ardennen. Toen ik die Eminem-achtige beat hoorde die Astro had gemaakt, rolden die woorden eruit. Ik heb gehuild in de studio. Ça craint . Het is nog altijd fakking therapie, man.

Moeras verschijnt op 17/6 (Top Notch)
STIKSTOF speelt op 26/6 (20.30) op Couleur Café, www.couleurcafe.be