Artists in Residence: De vervloekte stad

‘Ik nader mijn doel... De stad Ofir, vermaard om haar ongeëvenaarde juwelen en verfijnde goudsmeedkunst! Welk onthaal zal ik er vinden?’ De vraag stellen was ze beantwoorden natuurlijk. Want als hem een geweldig goed onthaal zou wachten, dan zou de Rode Ridder – de man die deze woorden uitsprak – niet voor een nieuw, spannend avontuur in zijn eigen stripreeks hebben gestaan.

In het volgende prentje cirkelen er trouwens al aasgieren door de lucht en begint Johan onvermoeibaar aan zijn volgende opdracht, die hem in ‘De vervloekte stad’ heeft gebracht. Kenners zullen u meteen weten te zeggen dat De vervloekte stad het honderdste album was in de reeks van waaraan Willy Vandersteen in 1959 begon en die inmiddels al bijna aan 250 albums zit. En bij Sint-Joris, ik was al een tijdje een toegewijde schildknaap van De Rode Ridder toen dat honderdste album in 1982 uitkwam. Ik heb nog altijd het blauwe mapje waarin behalve de strip ook een poster en een bordspel zat. Het album zelf was ook extra lang en je kan zien dat aan de tekeningen – het was in oorsprong een album in zwart-wit – uitzonderlijk veel aandacht was geschonken. Het niveau lag in ieder geval ver boven dat van het schabouwelijke tekenwerk dat ik tegenwoordig zie als mijn oog nog eens toevallig op een recente strip uit de reeks valt. De Rode Ridder is daarin qua postuur steeds meer op Jerommeke gaan lijken. Na album 125 Medusa zijn Johan en ik allebei onze eigen weg gegaan. Tekenaar Karel Biddeloo, die vanaf nummer 44 Drie huurlingen het werk definitief van Willy Vandersteen had overgenomen zal op 7 juni overigens exact tien jaar geleden gestorven zijn. Hij gaf de tekenpen door aan de Duitse tekenaar Claus Scholtz.

Maar hoe bijzonder is het zo’n oude strip weer uit de kast te halen, en al die tekeningen die je je nog zo goed herinnert weer terug te zien. Steevast roepen ze allerlei niet nader te omschrijven gemoedsgesteldheden en atmosferische omstandigheden uit je kindertijd terug op. Bladerend door De vervloekte stad is het genieten van een blij weerzien met de cobra waarvan Johan de kop afhakt, met de gesluierde danseres Ithys (Galaxa in vermomming) die een dolk met het lemmet van smeltend ijs inslikt, met de kille ogen van slechterik Isombol, met het stralende gezicht van de fee Galaxa – waarvoor Biddeloo blijkbaar portretten van een filmster als voorbeeld gebruikte – en met de springerige bergduivels, die dertig jaar geleden ook al een eerder potsierlijke dan angstaanjagende indruk lieten. Want eerlijk gezegd slaagde ook Biddeloo er lang niet altijd in om het niveau van albums als De Gouden sporen, De laatste droom, Drie huurlingen of Heerser der diepten te evenaren, en om zijn fantasy-elementen te doen rijmen met enige geloofwaardigheid of emotionele betrokkenheid. Maar net als bij Vandersteen zat er bij hem toch ook vaak nog een klein lesje geschiedenis of mythologie in de strips. In De vervloekte stad hebben de bewoners af te rekenen met een zwarte magiër die in dienst van Bahaal de zielen van de bewoners gebruikt om zijn bergduivels tot leven te wekken. Voor zijn stad in de woestijn koos Biddeloo met Ofir een stad uit die ook in de Bijbel wordt genoemd. Zoals Johan in zijn korte inleiding al zei, stond ze inderdaad bekend als een stad waar goud en juwelen vandaan kwamen.

De Kempen
In Genesis wordt de stam van Ofir al genoemd tussen de Arabische volkeren. In het boek Koningen wordt over Ofir geschreven dat in de stad of streek goud werd gehaald voor koning Salomo en ook in andere bijbelboeken wordt de stad herhaaldelijk genoemd als plaats waaruit goud, zilver en edelstenen werden geïmporteerd. Over de historische locatie van de stad is echter niets bekend en daarom is het een dankbaar oord om legenden en verhalen in te situeren. Wikipedia leert bijvoorbeeld dat ook Tarzan en The Navigator de stad bezoeken. Overigens was Karel Biddeloo zelf niet zo’n avonturier. Hij bracht zowat zijn hele leven door in de Kempen, waar hij ook optrad als de cowboy Johnny Rebel in de nagemaakte westerndorpjes Arizona Ranch en El Paso.