Op vadrouille met Nick Trachet: met de boemeltrein naar 't Holleken

Vaak gaan uitstapjes in het weekend naar verre oorden of grote bestemmingen, maar Nick Trachet blijft dichter bij huis. Hij brengt ons naar enkele pareltjes in de onmiddellijke omgeving van Brussel, waar nog niemand in een reisbureau aan gedacht heeft. Deze week houdt Trachet halt in ‘T Holleken.

Ooit op stap geweest in ‘t Holleken? Hier is uw kans, er stopt elk uur een trein uit het Zuidstation. ‘t Holleken is een deel van Linkebeek.

Dat kan gek lijken, want Linkebeek is zelf maar een schort groot (4,15 vierkante kilometer). Toch heeft deze piepkleine faciliteitengemeente twee woonkernen en twee spoorstations, drie zelfs als je er het stationnetje Moensberg bij rekent dat technisch-politiek gesproken in het Brussels Gewest ligt, maar dichter bij het centrum van Linkebeek dan bij een van de dorpen van Ukkel.

Linkebeek is nu een deel van de grote stad. Vanuit het centrum zie je de hoogbouw staan en Vlaanderen gaat hier zuchtloos over in Brussel. Maar het is een vrij chique plek, met villa’s en hoge bomen die ooit tot het Zoniënwoud behoorden.

Honderdjarige
Maar we stappen bewust af in Holleken, veertien minuten nadat we in het Zuidstation vertrokken. Vanuit Brussel komende, moeten we onder de spoorwegbrug door om naar Linkebeek te trekken. De weg gaat bergop en loopt uit in een fiets- en wandelstraat, de kleine Perkstraat. Daar op de hoek staat een voormalige boerderij met muurankers die 1866 aangeven. Dit is de hoek met de Hollebeekstraat. Voor ons rollen velden en weiden hun tapijt uit. Dit is het absolute randje van de stad en we zien Sint-Genesius-Rode in de diepte liggen. Langs het veld achter de huizen kunt u de Boesdaal bereiken die u rechtsaf slaat, met zicht op de velden. Zo bereikt u weer de Hollebeekstraat die u nu linksaf volgt. Wij wandelen langs de hoeve ‘t Holleken, een cultureel centrum dat ook een speeltuin en picknickveld rijk is, voor als het zonnig zou zijn en de kinderen al nood hebben aan vertier. De Hollebeekstraat loopt bergaf. Let vooral rechts om verderop het begin van het Wijnbrondal niet te missen. Dit is misschien de mooiste holle weg in de buurt van Brussel, in het Frans heet hij dan ook vallée des artistes! Een beekje heeft de weg gedurende meer dan duizend jaar diep uitgesleten en het is er genieten van lentebloemen en vogelzang. Ik hoor een bonte specht timmeren op één van de hoge bomen. Hij kijkt mij onwennig aan. Beneden aan de helling wacht ons de Kasteeldreef. We zien hier al de trappen die ons naar het centrum van het dorp zullen voeren.

Voor de Oostenrijkers 250 jaar geleden de grote steenwegen aanlegden (hier ten Westen de Alsembergsesteenweg), moest het verkeer van Brussel naar het Zuiden door dit dorp, daarom zijn de wegen hier dieper uitgesleten dan elders en is Linkebeek nu een trappendorp. Via de kerktrappen komen we aan het bouwvallige kerkje en het gemeenteplein ervoor. Hier zijn wat winkels en achteraan het kleine gemeentehuis. Er zijn ook vrij veel sporen van de lokale Vlaamse folklore, met name ‘grammensacties’, een fenomeen dat tegenwoordig beperkt blijft tot de faciliteitengemeenten.

Voor het kerkportaal begint ook nog een ‘trap van de Honderdjarige’. Hier moeten kwieke bejaarden wonen! Voorbij het gemeentehuis staan we aan de Stationsstraat. Wie er al de brui wil aan geven kan die rechtsaf nemen naar het station van Linkebeek, of nog even rechtdoor wandelen naar station Moensberg.

Oude professoren
Wij draaien echter linksaf en nemen de Kasseistraat naar beneden langs Gemeenschapscentrum De Moelie – de bar is open vanaf 16 uur. De stemmige Sint-Sebastiaanstraat leidt naar de onderkant van de trappen van de Honderdjarige en een kapelletje, verder naar beneden komen we aan de Brouwerijstraat, die wij linksaf nemen. We volgen nu de Linkebeek via de Vijversdreef, langs de beek zijn waterpartijen van verschillende oppervlakten. Let op: met wat geluk zien we een ijsvogel voorbijvliegen. Schrijver en Brusselaar Herman Teirlinck woonde hier ergens tussen 1912 en 1936. De weg volgt een grote bocht die de Linkebeek zijn naam gaf (link = bocht) en zo komen wij bij het Centrum voor Viskweek. Hier doet men wetenschappelijk onderzoek naar inheemse vissoorten.

Het instituut kreeg redelijke internationale vermaardheid omdat ze hier de échte lotte hebben laten kweken. Deze vissoort (Lotta lotta L.) is helemaal niet verwant met de zeeduivel die vaak verkeerdelijk ook lotte wordt genoemd, maar het is het enige lid van de kabeljauwsfamilie die in zoet water leeft. De vis was in onze streken al eeuwenlang uitgestorven, maar nu terug. Het instituut is te bezoeken op afspraak, voor groepen van tien tot dertig personen. Van hieruit worden verschillende bedreigde vissoorten weer uitgezet in alle Vlaamse wateren.

Iets verderop stoten we op een dries (driekruispunt) met het beeldje van een Engelse wandelaar. Het verwijst naar de jumelage van Linkebeek met het dorp Kenton bij Exeter, Devon in het Verenigd Koninkrijk. Daarachter vertrekt de Heidedreef de hoogte in, tussen statige villa’s en de vijvers van het Instituut. We zien een vreemdsoortig basketbalmonument voor een huis staan. De weg komt nu uit op het kruispunt van de Hollebeekstraat. Rechtsaf kunnen de moedigen onder ons nog langs het Kleetbos, via het Bospad. Zoniet gaat de weg verder langs de Hollebeekstraat, die we nu als terugweg nemen. Er is een apart voetpad langs de rijweg. We komen voorbij een aantal merkwaardige woonsten van oude professoren, rechters of industriëlen. De weg brengt ons terug naar het volksere Holleken. Het is opmerkelijk hoe de twee delen van de gemeente in stijl en landschap verschillen. En dan is het wachten op het perron voor een trein, die ons desnoods in anderhalf uur naar Antwerpen-Centraal brengt.