Huurcommissie moet buitensporige huurprijzen aan banden leggen

De commissie Huisvesting in het Brussels parlement heeft donderdag een ordonnantie goedgekeurd die buitensporige huurprijzen en huisjesmelkerij in het gewest aan banden moet leggen. Er komt een neutrale huurcommissie die betwistingen moet beslechten - een primeur in België -, en die huurprijzen die 20 procent hoger liggen dan een referentiehuurprijs in een wijk moet ontmoedigen.

De huurprijzen in Brussel zijn in 15 jaar tijd met 20 procent gestegen, bovenop de index. Gemiddeld gaat 42 procent van het inkomen van Brusselse niet-eigenaars naar de huur van hun woning. Dat de huur een steeds grotere hap uit het budget van Brusselaars neemt, is volgens experts een belangrijke reden voor de grote stijging van het aantal daklozen in het Brussels gewest.

In de commissie Huisvesting stelde de meerderheidspartijen donderdag de finale tekst voor van hun voorstel van ordonnantie rond het temperen van de huurprijzen. Op basis van een juridisch advies van de Raad van State diende de meerderheid nog een aantal amendementen in om de tekst beter bestand te maken tegen juridisch getouwtrek.

Huurcommissie

Het voorstel berust op een aantal pijlers. Een daarvan is een paritaire huurcommissie, die moet bestaan uit vertegenwoordigers van zowel huurders als verhuurders. Die commissie zal in de toekomst bemiddelen wanneer een huurder vermoedt dat die een excessieve prijs betaalt voor een woning. Ze zal een advies verstrekken over wat een geschikte huurprijs voor de woonst is.

De bedoeling is huurbazen verbieden om een 'buitensporige huur' te vragen, dat betekent een bedrag dat meer dan 20 procent hoger ligt dan de referentiehuurprijs in de wijk. Ook bij 'substantiële kwaliteitsgebreken' in de woning moet de commissie kunnen tussenkomen, al is nog niet duidelijk hoe die worden gedefinieerd. Op vraag van de Raad van State komt er nog een indicatieve lijst van "problematische elementen".

De indieners van het voorstel verwachten dat de nieuwe ordonnantie gevolgen zou hebben voor ongeveer 10 procent, ofwel 30.000 woningen, op de huurmarkt. In 2015 schatte het Observatorium voor de Huurprijzen in dat dit aandeel van de huurwoningen aan woekerprijzen wordt verhuurd.

Niet bindend

Brussel is niet de eerste stad die huurprijzen verder wil reguleren, meldde BRUZZ al eerder. In Berlijn startte een jaar geleden de befaamde bevriezing van de huurprijzen, maar onlangs heeft het Duitse Grondwettelijk Hof die beslissing vernietigd. Reeds jaren daarvoor bestond er een huurcommissie om de prijzen in de gaten te houden. Ook in Parijs geldt sinds juli 2019 een verbod op stijgingen van boven de 20 procent. Begin 2021 kwam het Parijse observatorium voor de huurprijzen met een eerste analyse daarvan: de huurprijzen zijn er met 3 procent gedaald in de tweede helft van 2019. Voor 2020 zijn er nog geen cijfers. In Barcelona geldt ook een regulering van de huurprijzen sinds september vorig jaar.

Opvallend is dat de Brusselse paritaire commissie enkel een adviesrol krijgt, terwijl in steden als Parijs en Berlijn de commissie haar beslissingen kan afdwingen. Als een verhuurder de aanbevelingen naast zich neerlegt, kan een huurder naar de rechter stappen, is de Brusselse redenering. Het advies van de paritaire commissie kan dan ook dienen als een indicatie voor de rechtszaak.

Als het ordonnantievoorstel in de plenaire vergadering van het parlement goedgekeurd wordt, is het aan de regering om de nieuwe wet in te voeren. De meerderheid hoopt dat tegen 2022 huurders naar de commissie zullen kunnen gaan voor een bemiddeling.

De uitvoering van de nieuwe huurwet staat of valt bij de referentiehuurprijzen, maar die zijn momenteel gedateerd. Volgens staatssecretaris voor Huisvesting Nawal Ben Hamou (PS) in Le Soir zullen die tegen 1 januari 2022 zijn geactualiseerd. Om de nieuwe referentiehuurprijzen tijdig op punt te kunnen stellen rondt het L'Institut de Gestion de l'Environnement et d'Aménagement du Territoire (IGEAT) van de ULB volgens de krant momenteel een analyse van 15.000 Brusselse huurcontracten af.